NL Magazine Economie - Het gaat goed met de Nederlandse economie. Echter, de Brexit en de dreigende handelsoorlog met de VS kunnen wel eens fors roet in het economische eten gooien.
“Onze economie is in feite voor het overgrote deel afhankelijk van wat er in de rest van de wereld gebeurt”, aldus econoom en socioloog Sandra Phlippen, hoofd Nederland bij het economisch bureau van ABN Amro en universitair docent aan de Erasmus School of Economics. Momenteel heeft Nederland weliswaar nog steeds baat bij de groeiende wereldhandel, maar die tendens is dalende; de pieken zijn voorbij. Uit cijfers van het Centraal Planbureau blijkt dat de economie vorig jaar met 3,2% steeg, dat men 2,8% groei verwacht in 2018 en dat dit percentage in 2019 rond de 2,6% zal bedragen. Vooralsnog redelijk goede vooruitzichten dus, maar de Brexit en de mogelijke inherente handelsconflicten zijn grote, deels ook onverwachte bedreigingen en boosdoeners waar in eerste instantie niet echt veel rekening mee werd gehouden.
Mevrouw prof. dr. B.E. (Barbara) Baarsma,top-econoom, hoogleraar economie en bedrijfskundeverbonden aan de Universiteit van Amsterdamen directeur kennisontwikkeling bij de Rabobank, constateert dat er diverse en tevens ook tamelijk onzekere,vooralsnog niet exact definieerbare dreigingen bestaan die economische groei kunnen beïnvloeden. Een voorbeeld hiervan was dat in 2017 als gevolg van diverse dreigingen, de groei een half procent daalde. Plotselinge calamiteiten zoals bijvoorbeeld aanslagen, terrorisme, oorlog etc, die mensen op wat voor manier dan ook raken, kunnen ook een plotseling effect hebben op de economie en economische ontwikkeling.
“Dat Nederland zo gevoelig is voor buitenlandse invloeden, komt doordat ons land een zeer internationaal gerichte economie heeft”, aldus Baarsma. “Nederland is klein, dus kunnen Nederlandse handelaren meer producten in het buitenland verkopen dan in eigen land”. Daarnaast werkt ook de geografische ligging mee. “Vanuit Nederland stromen de goederen door naar het achterland van Europa. Daarnaast zijn we ook eens een doorvoorvoerland voor data, financiële stromen via bijvoorbeeld de zogeheten brievenbusmaatschappijen en voor zee- en luchthavens. Neem Schiphol, bijna 40 procent van de passagiers zijn overstappers”, vervolgt zij.
Handelsoorlog
Een dreigende handelsoorlog is slecht voor onze economie en dat is voor Nederland ten tijde van onze huidige economische situatie bijzonder ongunstig. Toen Donald Trumpin januari van dit jaar hogere handelstarieven instelde op zonnepanelen, staal en aluminium vanuit China, had dat wel degelijk effect op de internationale economie. In mei sloot Trump verder een handelsakkoord met verschillende landen, maar met uitzondering van de EU, Mexico, China en Canada. “Vanuit Europa resulteerde dat in extra heffingen op Amerikaanse producten zoals spijkerbroeken, make-up, Harley-Davidsons en whisky”, aldus Baarsma. “Het bedrag waarmee wij de VS raken, is echter nog niet half zo groot als het bedrag waarmee wij geraakt worden door de Amerikaanse handelstarieven”.
De producten zijn strategisch gekozen omdat ze hoofdzakelijkworden gemaakt in gebieden waar Trump-stemmers wonen”, vult Sandra Phlippen aan. “Het is best een zorgwekkende ontwikkeling dat, zelfs nu de Trump-achterban te maken krijgt met hogere kosten, zij toch achter zijn principes staan en bereid zijn die kosten te dragen”.
De Rabobank berekende dat Nederland door een handelsoorlog tot 2020 ca 3,5% aan groei kan gaan missen. Pas daarna kan het verlies weer beetje bij beetje worden ingelopen. Al met al kan de uiteindelijke schade tot 2023 dan neerkomen op een bedrag van € 20 miljard, een bedrag dat bespaard zou blijven als er geen sprake is van een handelsoorlog.
Brexit
De tweede grote dreiging voor de Nederlandse economie is de Brexit. Na Duitsland is het Verenigd Koninkrijk de tweede EU-handelspartner van Nederland. Maar de Britten maken binnenkort geen deel meer uit van de Europese Unie. Bij een harde brexit vertraagt de Nederlandse groei tot 2030 met 4,5 procent. Bij een zachte Brexit, waarbij het VK volledig onderdeel blijft van de Europese handelsmarkt, vertraagt de bbp-groei op lange termijn met 3 procent.
Politieke diplomatie
Volgens Baarsma en Phlippen kan de schade aan de Nederlandse economie zoveel mogelijk worden ingeperkt door politieke diplomatie, op wereldniveau en op Europees niveau. ‘Brexit en Trump hebben ertoe geleid dat de EU-leiders hebben ervaren dat ze meer samen moeten doen’, zegt Baarsma. “Samen staan ze sterker, ze moeten ze inzetten op een betere samenwerking. Bovendien zien de leiders nu dat de Britten door de Brexit meer weggooien dan dat ze er eigenlijk voor terugkrijgen”, aldus Baarsma.
Jos de Jong
Bron: Focus, SDU
