NLMagazine Sport - Als lid van de arbitragecommissie van de Koninklijke HFC en medeverantwoordelijk voor de scheidsrechteropleiding van deze club, kom ik op het veld regelmatig scouts tegen van allerlei gerenommeerde voetbalclubs als Ajax, AZ en vele andere bekende voetbalclubs. Al diverse jaren kom ik Hans Nieuwenhuis, een bekende scout van Ajax, tegen en spreken we uitgebreid over voetbal maar met name ook over zijn interessante scout-aspiraties.
Dertien jaar geleden werd Hans Nieuwenhuis door Ajax benaderd of hij niet ‘iets’ voor Ajax zou willen doen. Eerst dacht hij nog dat dit een grap was van deze of gene maar het bleek wel degelijk serieus te zijn. “Zelf voetballen is het mooiste wat er is maar als dat niet meer gaat, is scouten van talentvolle jeugdspelertjes het meest fantastische om te mogen doen”, aldus Hans.
“Tijdens het volgen van een talentje dat bij ons op de voetbalschool speelde (voetbalschool Piet van der Kuil), was het Ajax opgevallen dat ‘die trainer’ enthousiast en gedreven met de talentjes in de weer was. Toen hoofd van de jeugdscouting Henny de Regt dat hoorde, waagde hij een belletje aan ome Piet (immers erelid van Ajax). Of die Nieuwenhuis (ik dus) iets voor Ajax zou kunnen zijn. Ome Piet deed blijkbaar een goed woordje voor me want een week later zat ik op de Toekomst en mocht me gaan bezighouden met het ‘scouten van jeugdspelers’.
Destijds werd je binnen Ajax opgeleid door ervaren en doorgewinterde scouts en kreeg je een jaar de tijd om het scouten een beetje in de vingers te krijgen. Na een jaar werd bekeken of je door mocht en gelukkig bleek ik over de voldoende bagage te beschikken. Dat alles is nu zo’n dertien jaar geleden. In de eerste jaren hing ik aan de lippen van ervaren scouts. Ik wilde alles weten over talentherkenning en talentontwikkeling, de typische Ajax-voetballer, het inschatten van potentie, het geboortemaand-effect, motoriek en het hebben (of juist niet-hebben) van ‘een wapen’.
Bij Ajax zijn de ervaren scouts de cultuurbewakers van de Ajax-filosofie. Typische Ajax-kenmerken als: de beste willen zijn, aanvallend denken, durven dromen, het tonen leiderschap en ‘Amsterdams-direct zijn’ lopen als een rode draad door de club. Door deze uitgangspunten voor iedereen die bij Ajax werkt, ook consequent te hanteren, krijg je uiteindelijk vanzelf het Ajax-DNA en belangrijker nog, blijft onze identiteit ook behouden als belangrijke of gerenommeerde Ajacieden wegvallen.
Toen ik bij Ajax ging scouten, kreeg ik van veel mensen te horen dat Ajax een koude, kille club zou zijn. Echter, het tegenovergestelde is waar. Ajax is een zeer warme club en vanaf de dag dat ik daar rond mag lopen, ben ik als één van hen ontvangen en begeleid. We zijn stuk voor stuk liefhebbers pur sang en het eerste wat je leert is om niet meer over Ajax maar over ‘wij’ te praten. ‘Wij winnen’, ‘wij verliezen’, ook dat zorgt verbinding en samenhang.
Zeven jaar geleden ben ik beëdigd tot lid van de club en het klinkt wellicht hopeloos romantisch, maar ik ben daar nog altijd mega trots op.
Terug naar het scouten nu want dat was de aanleiding voor dit gesprek. Scouten is een ervaringsvak, je moet honderden wedstrijdjes gezien hebben vooraleer je het scouten van toptalentjes een beetje in de vingers hebt. Het gaat te ver om hier ons hele hebben en houwen aan je voor te schotelen, maar scouten is nou ook weer geen hogere wiskunde. Zaken als atletisch vermogen, bewegingsvaardigheid, pure bal-, trap- en dribbeltechniek, tweebenigheid, leervermogen, gogme (voetbalintelligentie) spelen uiteraard een rol, maar vergeet ook de mentale aspecten niet. Omgaan met teleurstellingen is daar een onderdeel van evenals omgaan met de status van het ‘zijn van een Ajax-jeugdspeler’. Bravoure mag en moet soms zelfs (zie onze kernwaarden) maar dit mag natuurlijk weer niet leiden tot misplaatste arrogantie of verwaand gedrag.
Aan onze scouts dus de taak spelertjes te vinden waar onze trainers mee aan het werk kunnen, spelertjes die talentvol zijn in vrijwel alle opzichten en de opleiding ook daadwerkelijk aankunnen. Wat dat betreft hebben de scouts van Ajax het eigenlijk weer heel makkelijk. Wij willen alleen de beste spelers en zijn in principe niet geïnteresseerd is de nummers 2, 3 en 4. Dat klinkt hard maar dat is wel wat Ajax Ajax maakt.
Wat een goede Ajaxscout moet hebben? Met ervaring, bewezen kwaliteit en AjaxDNA kom je al een heel eind, maar wat mij betreft moet daar ook het zijn van een pure liefhebber bij. Het prachtig vinden om al die veldjes af te lopen en al die wedstrijdjes te zien, altijd maar weer, week in, week uit. Je vraagt mij of ik al eens een speler heb gescout die doorgebroken is in Ajax één. Het antwoord daarop is ‘ja’ maar ik ga hier niet met namen strooien. Scouten is teamwerk, we doen het met zijn allen en we zouden de club en onze processen te kort doen als we dat op het conto van een individuele medewerker zouden zetten.
Ach, ik zou nog wel uren kunnen doorgaan maar ik denk dat je nu best wel een beeld hebt van wat scouten bij Ajax een beetje inhoudt.
Jos de Jong
