Column Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal - NLMagazine Sport - Elektriciteit uit een bitterbal? Warm douchen op een tosti ham kaas? De verwarming een paar graden hoger door een krop sla? Bij de Johan Cruyff Arena in Amsterdam weten ze er alles van. In een tot vergistingsmachine omgebouwde zeecontainer, wordt bij het stadion sinds eind vorig jaar energie gewonnen uit voedselafval.
De installatie is een uitvinding van het Nederlandse bedrijf ‘The Waste Transformers’. Het haalt biogas, elektriciteit en warmte uit gistende en rottende etenswaren. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Deels draait het gebouwencomplex van de Arena al op de groene stroom en op de velden wordt het restproduct uit het recyclingsysteem als mest gebruikt.
Ook bij de KNVB overwegen we een aanschaf van zo’n machine. Daarmee willen we pilots draaien en amateurclubs inspireren. Want als de huidige aanschafkosten gaan dalen, vormt het een ideale oplossing om de gas- en lichtrekening drastisch omlaag te brengen, of zelfs in zijn geheel uit de verenigingsbegroting te schrappen. Op dit moment is de penningmeester gemiddeld genomen 16 procent van het jaarbudget kwijt aan energiekosten. En dat aandeel stijgt sterk met de huidige energieprijzen.
Hoe snel zo’n proces kan verlopen, bewijst het KNVB-initiatief De Groene Club. Aan dit verduurzamingsprogramma voor het amateurvoetbal zijn in minder dan vier jaar tijd 1.300 clubs verbonden. Die verenigingen kunnen met hulp van de KNVB energiebesparende maatregelen nemen en hun gas- en lichtrekening met gemiddeld 7.000 euro per jaar omlaag brengen. Daarnaast worden er bij veel van de deelnemende verenigingen nog meer groene winsten geboekt. Denk aan het verminderen van het voetbalverkeer door de speelschema’s anders in te richten, maar ook het scheiden van afval helpt. Met de inzameling van plasticflesjes is door clubs zelfs een behoorlijk extra bedrag per week binnen te halen. Statiegeld op blikjes volgt in 2023.
Bij voetbalvereniging JEKA uit Breda is daar onlangs een nieuw initiatief aan toegevoegd. Uit onvrede met het gebruik van de traditionele plastic bekertjes in de rust, zijn voetbalmoeders begonnen met de actie: ‘neem je eigen bidon mee’. Sindsdien wordt de thee en limonade bij de Brabantse stadsclub alleen nog maar geschonken in van huis meegebrachte flesjes. Diverse andere verenigingen binnen De Groene Club hebben inmiddels aangegeven hetzelfde te willen doen om de plastic afvalberg tegen te gaan. In het voetbal alleen al draait het om 60 miljoen wegwerpbekertjes per jaar.
Toch zijn we er nog lang niet. Zo valt iedere keer weer op, hoeveel winst er valt te behalen met het vermijden van overbodige autokilometers in het voetbal. Dat zien we terug aan het succes van de actie ‘Volle Bak’. Hierin moedigen we voetballers en supporters aan om samen naar wedstrijden te rijden. Daarnaast wordt er in het amateurvoetbal nog volop geëxperimenteerd met de opslag van zonne-energie. Dat blijft een uitdaging. Want hoe houd je de lokaal gewonnen elektriciteit vast, zodat je het in de avonduren kunt gebruiken voor de veldverlichting. Bij de Rotterdamse clubs SC Everstein en Alexandria‘66 worden nu proeven gedaan met opslagsystemen ter grootte van flinke koelkast. De resultaten zijn verrassend goed.
Of dat ook het geval zal zijn met de solar carpet, zonnepanelen die op kunstgrasvelden kunnen worden uitgerold als er niet gesport wordt, is de vraag. Wij gaan het in ieder geval uitproberen op de KNVB Campus in Zeist. In Nederland hebben we 14 miljoen vierkante meter aan kunstgrasveld beschikbaar en de ruimte voor het opwekken van duurzame energie wordt steeds schaarser.
