NLMagazine Lifestyle/gezondheid - Er zijn steeds meer mensen die slachtoffer worden van huidkanker. Jaarlijks komen er zo’n 70.000 nieuwe huidkankerpatiënten bij. Dit schrikbarende en verontrustende aantal stijgt momenteel sneller dan de vergrijzing. Aldus concludeert het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) in haar rapport ‘Huidkanker in Nederland’ waar zij de afgelopen drie decennia onderzoek naar deed. In het kader van huidkanker is het zinvol ook aandacht te besteden aan de intensiteit van de zon, luieren in de zon, verbranding, al dan niet beschermende zonnebrandcrèmes, leefwijze en vitamine D.
Huidkanker, de meest voorkomende soort kanker
Wist u dat in Nederland huidkanker de meest voorkomende (ca. 52%) en snelst stijgende kankersoort is en dat er jaarlijks zo’n 70.000 nieuwe huidkankerpatiënten bijkomen? Niet te geloven, wat een ijzingwekkend aantal! Huidkanker komt het meest voor op plekken van het lichaam die veel in de zon komen zoals de handen, armen en benen, het gezicht en het bovenlichaam. (Ter informatie: borstkanker, dat ook veel voorkomt, komt pas met ca. 12% op de tweede plaats).
Waar komt huidkanker het meeste voor
Nieuw-Zeeland en Australië staan ruimschoots bovenaan. Dat komt waarschijnlijk mede door de dunne ozonlaag aldaar. In de Noord-Europese landen volgen achtereenvolgens Zwitserland, Zweden, Noorwegen en daarna Nederland. Raar eigenlijk dat in ons buurland België een melanoom, veel minder voorkomt. In Europa komt huidkanker het minste voor in Ierland.
Lekker, dat zonnetje
“Heerlijk, eindelijk zon, eindelijk weer licht,” hoor je menigeen na de winter zo rond april zeggen. “Het licht ging in november uit en gaat eindelijk weer aan.” En daar willen we allemaal volop van genieten en dus zuigen we het zonlicht als het ware naar binnen. “Effe een forse hoeveelheid D3 naar binnen halen!” De huidskleur moet ook steeds bruiner en donkerder en dus blijven we, vooral met volop zomers temperaturen, te lang in de zon zitten met alle ongewenste gevolgen vandien, zoals mogelijke huidkanker. De belangrijkste oorzaak van huidkanker is immers excessieve en buitensporige blootstelling aan ultraviolette straling van zonlicht (of van ultravioletlampen, de zonnebank).
“’Te’ is nooit goed”, zei mijn moeder vroeger altijd en dat geldt zeker voor ‘te veel’ zonlicht; een kwartiertje in de zon op een zeer zonnige dag is vaak al meer dan genoeg. Het lichaam maakt hoofdzakelijk vitamine aan wanneer de huid tussen ongeveer 11.00 en 15.00 uur wordt blootgesteld aan zonlicht. Is de zon te fel, ga dan uit de zon of ga onder een zonnescherm zitten. Maar, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan!
De zon zondebok voor huidkanker?
Ondanks alle preventie blijft huidkanker steeds verder stijgen. Hoe kan dat toch? Is de zon de zondebok? Liggen/komen we nu zoveel meer in de zon dan 30-40 jaar geleden? Blijkbaar toch niet want volgens de berichten komen we juist steeds minder buiten. Hoe kan het aantal dan jaarlijks zo stijgen? Waar ligt dat dan aan? Hoe kan dat nou?
Maar, denk eens aan huidkanker in de zuidelijke landen. Het aantal huidkankerpatiënten neemt daar niét toe terwijl het daar altijd warmer is en de zon meestal ook feller schijnt. Zie je daar dat die locals zich elke 5 minuten insmeren met allerlei crèmetjes? Welnee! Zij hoeven dat niet te doen omdat zij:
a. veelal een donkerder huidtype hebben dat minder snel verbrandt;
b. beter en bewuster met de zon omgaan;
c. uit de zon blijven als die erg warm is;
d. niet, zoals de grote vakantie-zonaanbidders, de hele dag liggen te bakken op het strand.
Relatie vitamine D en gebrekziekten
Vitamine D wordt door het lichaam zelf aangemaakt, maar daarvoor moet het wel zonlicht hebben. De intensiteit van het zonlicht is tussen september en mei onvoldoende en dus is het raadzaam om vitamine D aan te vullen. Vitamine D verhoogt de calciumopname in de botten en draagt bij tot normale calciumgehalten in het bloed. Vitamine D zorgt er ook voor dat je je spierkracht behoudt en draagt bij aan een goede functioneren van het immuunsysteem. Deze vitamine zit ook deels in onze voeding zoals in vette vis, volle zuivelproducten, echte boter, eierdooiers en vet vlees.
Het is bewezen dat D3 zo’n 2000 processen aanzet in het lichaam. Opname van deze vitamine is dan ook essentieel. Wij Westerlingen, die in de winter donkere dagen beleven met in die tijd weinig vitamine D-opnemend zonlicht waardoor juist in die donkere periode in depressie raken, fleuren weer helemaal op als de zon ons in het voorjaar weer verblijdt met haar komst. Dat komt met name omdat we dan weer de echte vitamine D3 gratis krijgen toegediend. Velen van ons worden ware zonaanbidders en kunnen uren lang in de zon liggen ‘bakken’. De kans op verbranding en huidkanker is natuurlijk levensgroot als je niet insmeert en dus proberen we ons hiervoor te beschermen door ons veelvuldig in te smeren met allerlei zonnebrandcrèmes.
Zonnebrandcrèmes en beperkte opname vitamine D
“Hoe hoger de factor van de zonnebrandcrème, hoe minder kans op verbranding”, zegt men vaak. Ook menig dermatoloog beaamt dit. De ‘factor’ is het percentage straling dat na het insmeren de huid nog bereikt. Factor 20 betekent dat de huid nog is blootgesteld aan een twintigste straling; voor factor 40 is dat een veertigste, voor 50 een vijfstigste etc.
Het kan natuurlijk allemaal wel zo zijn dat een hogere factor en veel smeren minder kans op verbranding geeft en dat je langer in de zon kunt blijven zonder dat je verbrandt, maar je kunt je ook afvragen wat voor neveneffecten al die crèmetjes hebben op je D3-opname. Als je niet wilt verbranden en je smeert je helemaal vol met allerlei crèmes, dan dek je natuurlijk ook je huid helemaal af, waardoor de noodzakelijke D3 van de zon niet door de huid dringt.
Zo weinig mogelijk smeren en in de zon een beetje proberen te leven zoals onze zuiderburen dat doen, voorkomt hoogstwaarschijnlijk menig huidkankerprobleem.
D3 heeft ieder mens hard nodig. D3 zet immers zo’n 2000 processen op gang. Als je de toename hiervan blokkeert door je veelvuldig met zware factoren in te smeren, dan is de kans groot op allerlei gebrekziekten waarvan we ons dán weer afvragen waar dié in vredesnaam weer vandaan komen.
Gebrekziekten, zoals bv Rachitis, ontstaan door te weinig D en calcium. Rachitis leidt tot onvoldoende botaanmaak in het botweefsel, kan de oorzaak zijn van kromme ledematen, O- of X-benen, vertraagde sluiting van de fontanel, stoornissen in de gebitsantwikkeling, een groot rechthoekig hoofd, knobbels op de ribben etc. De ziekte, met alle consequenties op lange termijn, komt vooral voor bij kinderen in hun jonge jeugd.
Raadzaam is het dan ook om, met name in de periode dat de intensiteit van de zon laag is, vitamine D aan te vullen met een supplement, maar wel een die op natuurlijke basis is samengesteld.
Jos de Jong
