Door Erkin Oksak - NLMagazine Lifestyle & Gezondheid – Het is werkelijk te grijs voor woorden, maar Diclofenac, een veelgebruikte pijnstiller, die het risico op hartaanvallen en beroertes verhoogt, is zelfs zonder recept verkrijgbaar. Het product is vergelijkbaar met de pijnstiller Vioxx van farmaceutisch bedrijf Merck, die om diezelfde reden in 2004 van de markt werd gehaald omdat het sinds de introductie in 2000 in Nederland 100 tot 150 sterfgevallen heeft veroorzaakt (bron).
Ondanks alle alarmen toch voorschrijven
Deze problematiek is al geruime tijd bekend, maar er is verrassend weinig actie ondernomen, met name in Nederland, waar diclofenac nog steeds veelvuldig wordt voorgeschreven. Ondanks deze alarmerende kennis lijken honderden vermijdbare sterfgevallen geen reden te zijn voor urgentie.
Instanties reageren traag
Patricia McGettigan, een klinisch farmacologe en onderzoeker aan het Londense William Harvey Research Institute, benadrukt dat regulerende instanties extreem traag reageren op deze kwestie en dat leiderschap ontbreekt. Het bewustzijn lijkt te ontbreken dat hun vertraging dagelijks mensenlevens kost. De zorgwekkende situatie begon zich te ontwikkelen na de introductie van Vioxx, een ontstekingsremmende pijnstiller. Fabrikant Merck bracht dit medicijn in 1999 op de markt, maar staakte de wereldwijde verkoop ervan in 2004 vanwege het verhoogde risico op hartaanvallen en beroertes.
Het schandaal escaleerde omdat de fabrikant op de hoogte was van deze risico’s maar heeft geprobeerd deze informatie geheim te houden. De Vioxx-affaire kostte Merck miljarden euro’s aan schadevergoedingen voor slachtoffers.
Zonder recept verkrijgbaar
Na de ontdekking van de gevaren van Vioxx begon er een golf van onderzoek naar de risico’s van andere NSAID’s (pijnstillers en ontstekingsremmers), wat leidde tot de identificatie van meer problematische medicijnen, waaronder diclofenac. In 2011 werd diclofenac in Nederland veelvuldig voorgeschreven en was het zelfs zonder recept verkrijgbaar. Onderzoekers, zoals McGettigan en collega David Henry, ontdekten dat diclofenac, net als Vioxx, het risico op hartaanvallen en beroertes met ruim 40 procent verhoogde, en in hogere doses zelfs verdubbelde. In tegenstelling tot diclofenac gaf het vergelijkbare medicijn naproxen niet zo’n verhoogd risico.
Druk uitgeoefend op WHO
Ondanks deze bevindingen blijft diclofenac in de meeste landen, waaronder Nederland, de meest gebruikte NSAID. Dit komt doordat het in 73 landen op de lijst van essentiële medicijnen staat die door overheden worden gebruikt, terwijl naproxen slechts in 27 landen wordt aanbevolen. McGettigan benadrukt dat diclofenac zo snel mogelijk van deze lijst moet worden verwijderd. Hoewel de Wereldgezondheidsorganisatie WHO diclofenac niet expliciet aanbeveelt, heeft ze ook nog geen waarschuwing uitgegeven. Nu wordt geprobeerd druk uit te oefenen op de WHO om actie te ondernemen.
Ook Voltaren levert verhoogd risico
Ook bekend als Voltaren, wordt diclofenac vaak ten onrechte beschouwd als minder riskant in smeervormen zoals Voltaren emulgel omdat ze lokaal werken, maar dit blijkt onjuist te zijn.
Honderden vermijdbare sterfgevallen in Nederland.
In Nederland blijft diclofenac ondanks het verhoogde cardiovasculaire risico meer dan ooit in gebruik, wat naar schatting honderden vermijdbare sterfgevallen per jaar tot gevolg heeft. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen lijkt weinig urgentie te tonen in reactie op deze situatie en overweegt hoogstens om de waarschuwingen in de bijsluiter aan te scherpen. Concrete maatregelen zijn tot nu toe niet genomen.
Bron: HealthWatch.eu
