Gebruikerswaardering: 5 / 5
Door Jos de Jong - NLMagazine, Maatschappij, Energie, sancties, overheidsfalen - De energiecrisis is dan wel voorbij, maar toch word je bepaald niet vrolijk van de belachelijke prijzen die elke burger tegenwoordig moet betalen voor energie.
De energierekening liegt er ook bepaald niet om; die is gigantisch en eigenlijk ook krankzinnig gestegen; een gemiddeld gezin is tegenwoordig per jaar zo’n € 1000,=- duurder uit ten opzichte van bijvoorbeeld 2022. En als je denkt dat het einde van deze absurde prijzen in zicht is, nou, vergeet het maar, je komt behoorlijk bedrogen uit. Te oordelen naar de ‘experts’ gaan de prijzen gewoon nog verder omhoog. ‘Hoe kan dat toch’, vraag je je af. Wat doet in deze de overheid voor haar burgers? En bestaan er nog verdere maatregelen om de kosten te dempen behalve isolatie en andere energiebesparende mogelijkheden?
Waarom de energieprijzen echt zijn gestegen
Hoewel de energiecrisis officieel voorbij lijkt, zijn de prijzen voor gas en elektriciteit structureel hoger gebleven dan vóór de crisis. Een belangrijke oorzaak hiervan ligt in de geopolitieke spanningen zoals onder andere de oorlog in Oekraïne en de Europese sancties tegen Rusland. Rusland was jarenlang een van de grootste leveranciers van goedkoop gas aan Europa, maar door de boycots moest Europa razendsnel alternatieven vinden, zoals vloeibaar aardgas dat werd geímporteerd uit de Verenigde Staten of Qatar. Dit gas is helaas vele malen duurder vanwege extra kosten voor winning en logistiek (transport en verwerking).
Wist U trouwens dat het gas dat wij in Nederland winnen in Groningen en omgeving wordt geëxporteerd naar onder andere Duitsland, dat wij vervolgens gas importeerden uit Rusland en ons eigen gas niet voor onszelf gebruikten? En dan treffen we ook nog eens sancties tegen Rusland. Raar hè, dat dan de prijzen stijgen….
Zoete lieve Gerritje
Daarnaast hebben energieleveranciers tijdens de energiecrisis langdurige contracten afgesloten tegen extreem hoge prijzen om toekomstige schommelingen op te vangen. Deze hoge inkoopprijzen werken natuurlijk door in de tarieven die consumenten betalen, terwijl mogelijk dalende tarieven echt niet altijd (direct) met de consument worden verrekend. Als consument ben je gewoon altijd de klos.
Verder spelen ook nog andere structurele veranderingen mee, zoals de energietransitie. De investeringen in groene energie en de uitfasering van fossiele brandstoffen brengen extra kosten met zich mee. Hoewel dit op lange termijn voordelig zou moeten zijn, leidt het op korte termijn tot hogere lasten voor huishoudens. En ‘wie gaat dat betalen? Zoete lieve Gerritje…’.
Wat heeft de overheid écht gedaan?
De overheid heeft tijdens de energiecrisis verschillende maatregelen aangekondigd om burgers te ondersteunen, zoals het energieplafond en incidentele toeslagen voor lage inkomens. Maar veel burgers hebben het gevoel dat deze maatregelen onvoldoende waren, of sowieso te laat kwamen. Ook is er nog een aantal andere punten waarop het overheidsbeleid heeft gefaald:
-
Afwachten en reactief beleid
In plaats van proactief in te grijpen, heeft de overheid vaak afgewacht en te laat gereageerd op gebeurtenissen die een effect zouden kunnen hebben op energie in de ruimste zin van het woord. Zo werd bijvoorbeeld pas in een laat stadium besloten om een prijsplafond in te stellen, terwijl de prijzen al maandenlang de pan uitrezen. Dit zorgde ervoor dat veel huishoudens langdurig torenhoge energierekeningen moesten betalen. -
Onjuiste communicatie
Er was sprake van verwarring en onduidelijkheid over de al dan niet te nemen maatregelen. Veel mensen kregen pas laat c.q. véél te laat te horen of en hoe ze gecompenseerd zouden worden. Ook de communicatie rondom het energieplafond en de hierop betrekking hebbende inherente complexe regels lieten te wensen over. -
Structurele problemen blijven bestaan
De overheid heeft onvoldoende werk gemaakt van structurele oplossingen om de energiekosten te verlagen. Er zijn bijvoorbeeld te weinig initiatieven genomen om huizen grootschalig te isoleren of om huishoudens betaalbare toegang te geven tot zonnepanelen of warmtepompen. Hierdoor blijven veel mensen afhankelijk van dure energiebronnen. Wat ik zo vreemd vind is dat de aankoopprijzen van zonnepanelen zo plotseling en ineens aanzienlijk zijn verlaagd. Daar ga ik het in een vervolgartikel over hebben.
Wat moet er nu gebeuren?
Om de energierekening structureel te verlagen, moeten er gerichte maatregelen komen. Denk aan subsidies en leningen voor verduurzaming van woningen, maar ook aan transparante en eerlijke prijsregulering voor energiebedrijven.
Ziel verkocht
Of je het nu eens bent of niet over energieproductie via windenergie, is het wel frappant dat diverse provincies/gemeentes plotseling hun ‘ziel hebben verkocht’ aan energiebedrijven en aan hele grote buitenlandse bedrijven in plaats deze opgewekte energie ter beschikking te stellen aan de eigen bevolking.
Paar voorbeelden:
- Kijk eens goed om je heen en probeer je te visualiseren hoe fraai bijvoorbeeld het Noord-Hollandse landschap ooit was toen je van Hoorn richting de Afsluitdijk reed. Wat een weidsheid en wat heeft men dit verpest met die honderden windmolens.
- Of kijk op de Afsluitdijk eens naar rechts als je van Den Oever richting Leeuwarden rijdt. Het IJsselmeer met vroeger kilometers vrij uitzicht is nu volgebouwd met monsterlijke windmolens. - - Of ga eens een dagje genieten op het strand en verbeeld je eens in dat de zee ooit een eindeloos groot water was die aan het eind als het ware in de wolken of de hemel opging. Dat is een hele historische blik, dat lukt allang niet meer. Molens, molens en molens verpesten hier het uitzicht voor de productie van energie.
Een ding is zeker, voor geld en macht heeft Nederland zijn ziel verkocht en is een ster geworden in horizonvervuiling in de ruimste zin van het woord.
