NLMagazine Politiek & Maatschappij - Door middel van een andere verdeling en bezetting van Kamerzetels, en een andere manier van kiezen, moet er een politieke structuurverandering worden voortgebracht. Simon Otjes, politicoloog en fellow van het Montesquieu Instituut, en Kristof Calvo, Belgisch Kamerlid en fellow bij het Wetenschappelijk Bureau van Groenlinks, hebben tijdens het Actualiteitendebat op 1 november hun policy paper Vergezichten over Vertegenwoordiging: utopische alternatieven en uitvoerbare aanpassingen gepresenteerd. In de policy paper doen zij vijf concrete aanbevelingen om de kloof tussen de kiezer en gekozene te dichten.
Nieuwe bestuurscultuur
Het debat over een nieuwe politieke cultuur woedt volop, zowel in België als in Nederland, en sinds het toeslagenschandaal is ‘een nieuwe bestuurscultuur’ uitgegroeid tot een buzzwoord in de Nederlandse politiek. Onderbelicht in dit debat zijn echter de spelregels, en meer concreet de kiessystemen, en welke impact die systemen hebben op het concreet functioneren van individuele parlementsleden en de instelling als geheel, stellen Otjes en Calvo in hun paper. Ze zijn ervan overtuigd dat een structuurverandering nodig is om cultuurverandering te forceren. Daarom presenteren zij vijf aanbevelingen op basis van alternatieve kiesstelsels die gebaseerd zijn op de inzichten van denkers met radicaal andere ideeën over het functioneren van de politiek.
Volgens de eerste van deze aanbevelingen zouden kiezers meerdere stemmen moeten hebben die zij zelf kunnen verdelen over verschillende kandidaten van verschillende partijen. Dit zou de personele band tussen kiezer en gekozenen versterken en parlementariërs de mogelijkheid geven om onafhankelijker te opereren van hun partij. Een ander voorstel gaat over de mogelijkheid voor het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar. Dit zou de focus van politici verleggen naar de toekomst. De overige voorstellen bestaan uit gemengde Kamercommissies met verkozenen én gelote burgers, meer Tweede Kamerleden voor grondiger parlementair werk en het gemakkelijker maken van het combineren van een lokaal en nationaal wetgevend mandaat.
Anders kiezen
Tijdens het Actualiteitendebat 'Anders kiezen: alternatieve kiesstelsels voor Nederland' op 1 november hebben NRC-journalist Wafa Al Ali en VVD-Eerste Kamerlid Henk Jan Meijer zich samen met Otjes en Calvo over de alternatieven voor ons huidige kiesstelsel gebogen. De moderator van het debat was Eva Kuit. Na een korte inleiding van Otjes en Calvo werden de vijf aanbevelingen door de panelleden kritisch onder de loep genomen. Online en in de zaal werden er door het publiek ook diverse vragen gesteld en werden er zelfs alternatieve suggesties gedaan.
De policy paper en de volledige verslaglegging van het debat kunt u vinden op het website van het Montesquieu Instituut.
Meer informatie
Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Liesbeth Weijs, Montesquieu Instituut (l.weijs@montesquieu-instituut.nl of 070-3560238). Ook kunt u rechtstreeks contact opnemen met de auteurs via Simon Otjes (contactgegevens via Universiteit Leiden).
