NL Magazine Maatschappij & Economie – In een tweeluik dat eerder verscheen (zie onderstaande link) beschreven we de enorme verdiencapaciteit van Big Tech firma’s als Amazon, Microsoft en Apple. Tel daar de honderden miljarden dollars en euro’s bij op die sinds 2010 door de Federal Reserve in de VS en de ECB in Frankfort worden gecreëerd, en de verklaring voor de huidige overvloed aan geld is gemaakt.
Deze overvloed aan geld heeft er inmiddels toe geleid dat beleggers zelfs bereid zijn geld te stoppen in een SPAC (Special Purpose Acquisition Company). Zo’n fonds heeft vaak nog geen idee waarin gaat worden geïnvesteerd maar de groep van beleggers die hierin zijn gestapt moet blind vertrouwen op de aandeelhouders die straks een bedrijf gaan overnemen met hun geld. Kort samengevat: Je stopt je geld in aandelen van een (nog) niet bestaand bedrijf en hebt geen idee wat er met je geld gaat gebeuren. De keerzijde hiervan is dat de risico’s vaak groot zijn, dus het rendement ook. Tenminste, als alles goed gaat...
De ongekende toevloed van al dat geld – waar komt dat vandaan?
Eeuwenlang vonden betalingen plaats met munten van goud of zilver. Tot 1971 waren koersen van valuta wereldwijd gekoppeld aan de waarde van goud. Na 1971 werd deze koppeling door de regering van Richard Nixon losgelaten en kon er dus geld worden gecreëerd zonder dat daar een goudvoorraad tegenover stond.
Dat werkt sindsdien als volgt:
- Het ministerie van financiën in de VS geeft een ‘waardepapier’ uit en garandeert een rentepercentage over een bepaalde periode (NB: De terugbetaling van deze waardepapieren komt uit belastinggeld);
- Dit waardepapier wordt opgekocht door grote Amerikaanse banken en investeerders;
- Vervolgens verkopen deze banken die waardepapieren door aan de ‘Federal Reserve’ Bank (NB: de aandeelhouders van de FED zijn diezelfde grote banken);
- De FED geeft vervolgens checks uit aan het Ministerie van Financiën dat met dat geld investeringen doet in bijvoorbeeld de aanleg van wegen, medische zorg en defensie.
Een gedetailleerde uitleg op Youtube via deze link:
Hoe ziet al dat nieuwe geld eruit?
Nou ben ik de laatste om te beweren dat vroeger alles beter was. Een ding is echter zeker: Voordat de koppeling tussen geldcreatie en goud werd losgelaten, wist ik zeker dat mijn guldens inderdaad letterlijk goud waard waren. Immers, voor al het geld dat in omloop was, bewaakte De Nederlandse Bank een enorme voorraad goud voor ons.
Die bewaarfunctie was ooit de belangrijkste functie van een bank omdat het niet veilig was om met een teveel aan goud of zilver rond te lopen. Voor deze bewaarfunctie vroegen banken een kleine vergoeding. Niet veel later begonnen banken met het uitgeven van waardepapier (papiergeld) dat men kon gebruiken om betalingen te verrichten. De ontvanger van jouw waardepapier kon bij de bank goud ophalen en had dus de garantie dat jouw waardepapier letterlijk goud waard was.
Na het loslaten van deze goudgarantie bestaat geld bijna alleen nog als een getal op een computerscherm. Bovendien is sinds het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw het aantal pinbetalingen enorm toegenomen en vervolgens heeft het internet het betaalverkeer bijna volledig gedigitaliseerd. Uw salaris, boodschappen, vakantiereis en talloze andere transacties worden als getallen op een computerscherm verwerkt, veelal geheel automatisch.
Zo wordt tegenwoordig nieuw geld gecreëerd: de Europese Centrale Bank koopt een waardepapier van een Italiaanse, Belgische of Franse bank en deze transactie zorgt voor een hoeveelheid geld op een computerscherm bij de bank die haar waardepapier aan de ECB heeft verkocht. Soms bestaan deze waardepapieren uit een bundeling van miljoenen leningen (bijv. hypotheken) waarvan niet helemaal duidelijk is wat de werkelijke waarde ervan is.
Voor meer info over geldcreatie in Europa: https://nlmagazine.nl/dossiers/europa/1667-deel-2-nederland-en-europa-hoe-zit-dat-eigenlijk
Het geld dat vervolgens (op een computerscherm) is overgemaakt aan die Belgische, Italiaanse of Franse bank gaat de markt weer op als een lening voor de aankoop van een huis, een auto of de overname van een bedrijf. De verkoper van dat huis ziet dat geld (op een computerscherm) op zijn bankrekening verschijnen en gaat er vervolgens weer aankopen mee doen. En zo is er weer nieuw (digitaal) geld gecreëerd.
Is dit een houdbaar systeem?
De Europese Centrale Bank heeft op deze manier al bijna 3.000 miljard nieuwe euro’s gecreëerd die sinds 2010 de lidstaten van de Europese Unie hebben bereikt. Daarvan is een stevig deel gebruikt om banken te redden die op omvallen stonden tijdens de financiële crisis van 2009. Daarna ging de ECB door met het opkopen van waardepapieren om de economieën te stimuleren (lees: consumptie aanjagen) en bracht zij de rente op een historisch laag punt waardoor geld lenen bijna gratis is.
Inmiddels hebben landen als Italië en Frankrijk een staatschuld die ruim hoger is dan 100% van hun BBP en heeft de COVID-19 pandemie de staatsschuld van deze landen en andere landen verder omhoog gejaagd. Dat gaat goed zolang lenen bijna gratis is.
Economen buitelen al langer over elkaar heen met voorspellingen: Wanneer knapt de luchtballon van het grote geld? Wie het weet mag het zeggen…
French Paulitz
