Europa, zo sterk als alle leden willen

Men weet gewoonweg veel niet, net overigens als over je eigen gemeente(raad) of de provincie, maar daar hoor je weinig klachten over, terwijl je dat minstens zo hard raakt. Docenten/leraren, journalisten en politici, zij zouden allemaal meer kennis moeten hebben, maar helaas. Bovendien zou elke “burger” best zelf eens af en toe de moeite kunnen nemen een EU-Website te raadplegen of zelfs het eenvoudige Wikipedia.

De onwetendheid is vaak begrijpelijk. Velen koesteren hun eigen regio en moeten vaak niet veel hebben van Europa. Dat zie ik overigens niet terug bij jongeren. Die hebben daar niets mee en zijn “globaler” opgevoed. Frankrijk daarentegen is een mooi ander voorbeeld: 70% van de Fransen woont op minder dan 5 km van zijn geboorte-plek. Zo heeft elk land zijn eigen prioriteiten. In Centraal- en Oost-Europa is men bijvoorbeeld bezorgder over corruptie dan over migratie. Dat is bij ons wel anders.

Hoe verder weg, hoe meer waardering
In mijn internationale ervaring komt de meeste waardering voor de EU van landen van buiten de EU. Hoe verder, hoe meer waardering. En wel om twee redenen:

1. het feit van georganiseerde samenwerking. Dat is b.v. in grote delen van Zuid-Oost Azië niet gelukt, omdat het zo moeilijk is met zoveel verschillende belangen, historie, tradities, talen en culturen. Maar ons lukte het wel. Gelukkig, want een gebied met tegen de 500 miljoen mensen/consumenten, waarbij 75% van de handel binnen de EU grenzen plaatsvindt, vraagt om samenwerking, zeker nu de VS zich terug trekt en wij vaak politiek tegen elkaar worden uitgespeeld door China, Rusland en Turkije.

2. De EU is bijzonder goed, sterk (en streng) in standaardisering en normering op veler gebied (product – en voedsel-veiligheid – EC en E normering, milieu, concurrentie etc.). Die regels worden vaak gekopieerd door de VS en China. Hoe dan ook houden die landen zich eraan, want anders mogen ze geen zaken doen binnen de bijzonder grote interne EU markt.

Hoe verkoop je europa? Waarom is het zo moeilijk?
Veel is vanzelfsprekend geworden. Zoals deels al gezegd: kijk eens naar de huidige stand van bijvoorbeeld voedsel- en product veiligheid, consumenten-bescherming, anti corruptie, eerlijke mededinging, water-kwaliteit, gelijke rechten, gender-issues, veiligheid, vrede, open grenzen, werkomstandigheden, milieu, welvaart, recht op ziekte-kosten en sociale verzekeringen in het buitenland, mobiliteit, energie, gebruik internet en gsm (roaming) etc. etc. In al deze zaken heeft de EU een doorslaggevende rol gespeeld. Het is er allemaal, dus waar maak je je nog druk over?

Een mooi anekdote over vanzelfsprekendheid: twee vissen komen elkaar tegen, zegt die ene vis tegen de andere: “Lekker water hè?”. Zegt de ander: “What the hell is water?”.

Twee grote misverstanden
Het eerste betreft de stelling dat de Europese Commissie alles maar besluit. Het feit is echter dat de EC geen enkele besluitbevoegdheid heeft, terwijl juist dit orgaan wordt gezien als de verpersonificatie van ‘Brussel’. Het zijn echter de nationale Ministers die elke week in Brussel de besluiten nemen (op voorstel van de EC, dat wel). Maar helaas: alleen als het goed nieuws is dan heeft “Den Haag” het gedaan en als het slecht nieuws is dan heeft “Brussel” het besloten. Onze journalisten en Tweede Kamer-leden liggen dan te slapen: ze zouden elke week de eigen Ministers eerlijk moeten laten vertellen wat hij of zij in Brussel heeft mede-besloten.

Het tweede misverstand betreft de onderwerpen waarover ‘Brussel’ iets of veel mag besluiten, dus waar de nationale parlementen bevoegdheden hebben overgedragen aan ‘Brussel’. Het frappante is hierbij dat juist in dossiers die zo pijnlijk zijn en waar veel ‘gedoe’ over is er geen of nauwelijks bevoegdheden zijn overgedragen en de EU toch de schuld krijgt:

• Migratie (Griekse crisis, elk land is zelf verantwoordelijk voor zijn EU-buiten-grens en Griekenland heeft bij de start van de migratie-golf EU steun gewoon-weg geweigerd),
• Veiligheid en buitenlandse zaken (het lukt dus niet om één aanpak tegen Syrie, Irak, Rusland, China etc af te spreken),
• Volksgezondheid (Corona) en cultuur,
• Pensioenen en sociale verzekeringen.

De onderwerpen waar door de nationale overheden wèl veel bevoegdheden zijn overgedragen aan Brussel zijn met name landbouw, visserij, handels-akkoorden en economie, klimaat, voedsel-veiligheid, mededinging/concurrentie en gelijke behandeling van kwaliteits-eisen (het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat een Poolse glazenwasser op een goedkope ladder kan staan en een Nederlander dure stellages moeten kopen). Ook hier iets frappants: over al deze zaken, dus waar Europa wèl een grote stem heeft, daar hoor je amper iets over.

Dan het stemmen in Brussel: bij onderwerpen waar weinig tot geen bevoegdheden zijn overgedragen, heeft elk land in Brussel een vetorecht. Als er dan gestemd gaat worden is snel bekend welk land tegen stemde en dus een besluit blokkeerde.

Bij andere onderwerpen kan het variëren van een besluit met een gewone meerderheids-stemming tot een besluit met gekwalificeerde meerderheid. Hier is hoe dan ook is van belang wat je eigen Minister stemde in Brussel. Voor de microfoon heeft hij/zij een eigen verhaal, maar juist hier is van belang zich te verantwoorden tegenover politici en journalisten. Dat gebeurt amper.

Een paar feiten
Daarbij kunnen mythes ongedaan worden zoals:

• Is de EU is duur? Nee: 1% van nationale begrotingen, minder dan 1 euro per persoon per dag. En 94% vloeit terug naar de landen zelf.
• Veel ambtenaren? Nee, 32.000 waarvan veel vertalers is niet veel.
• Dure ambtenaren? Nee, ze verdienen iets meer dan gemiddeld, maar die in Scandinavië en Italië verdienen meer.
• NL betaalt meer dan het terugkrijgt. Dat is waar, als je de doorvoer vanuit Schiphol en Rotterdam niet meerekent en daar verdienen we daar erg veel aan.
• Ondemocratisch? Nee, zie o.a. de verkiezingen van het Europees Parlement en hun verkiezing van de Voorzitter van de EC. Dat gebeurt niet met onze eigen premier.
• De kleintje hebben niets te vertellen. Onzin, er is een weging die ertoe leidt dat de groten niet zonder de kleintjes kunnen beslissen. Het kan dus nooit zijn dat IT, FR en DU besluiten er door kunnen drukken.
• De Euro heeft tot prijs-stijgingen geleid. Niet waar, alleen de horeca, die zichzelf afstrafte, want na een paar jaar nam het restaurant-bezoek af en gingen mensen meer thuis duur eten, zoals met Kerst.
• Bemoeizucht: het is maar hoe je het bekijkt. Regels en afspraken zijn nodig, en zoals gezegd: je eigen Minister is erbij als dit wordt besloten.

Er moet nog veel meer gebeuren 
Ja, dat is juist, er moet nog veel meer gebeuren en wát dan wel…

• Harder optreden tegen wantoestanden en als afspraken door EU-landen niet worden nagekomen (Italië). Voorbeeld: 3% begrotings-tekort = 3%.
• Ook bij ernstige ondemocratische besluiten/media-restricties als in Polen en Hongarije; wel er rekening meer houden dat landen daardoor afglijden naar de Russische invloeds-sfeer, wat je al ziet in Turkije, Hongarije, Servië etc.
• Eerlijke nationale politici die niet de negatieve kanten op het conto schuiven van de EU en de positieve als die van hen.
• Misschien moet er soms wel minder door het EU-Parlement en meer door de Nationale Parlement beslist worden. Daarmee dwing je Ministers om duidelijk te zijn waar hij/zij staat. Nu kunnen zij steeds buigen en duiken naar eigen believen.
• Een Nationaal Nederlands Beleids-plan over de EU. Wat vindt ons parlement en onze regering bijvoorbeeld eigenlijk? Hoe kijken ze aan tegen de EU?
• Duidelijk maken dat er geen Europese cultuur is en dat hoeft ook niet.
• Rondpompen van geld: enerzijds afdrachten aan EU, anderzijds terug-betaling voor projecten in EU-landen.
• Die projecten (via de ESF, de Europese Structuur-Fondsen) zijn bedoeld voor arme regio`s, maar het is beter dat dat per land beoordeeld gaat worden, niet per regio (zo krijgen het “arme” Oost Groningen en de Noord-Oost Polder ook geld uit dat ESF. Absurd).
• Stoppen met die onzin van bijeenkomsten in Straatsburg (helaas, dat vinden 26 landen ook, maar Frankrijk heeft een veto hier).
• Na de Corona op een paar vlakken doorpakken. B.v. de luchtvaart en het reizen per vliegtuig aanpakken. Op naar een Europees beleid: BTW en accijns gaan heffen (dus eerlijke concurrentie met de trein), niet meer accepteren dat vlieg-ticket te goedkoop zijn, je onttrekken aan klimaatmaatregelen, maar wel janken om staatssteun.

Hans Wolf