NL Magazine Politiek & Maatschappij – Velen van u herinneren zich waarschijnlijk nog wel dat in 2019 misdaadjournalist John van den Heuvel werd bedreigd. Kennelijk had zijn onderzoek in het criminele circuit geleid tot ontdekkingen die het daglicht niet konden verdragen, laat staan publicatie in de grootste ochtendkrant van Nederland, De Telegraaf.
Hoewel journalisten eerder ‘onder vuur’ kwamen te liggen, denk bijvoorbeeld aan de aanslag op de burelen van het maandblad Quote in 2003, blijft de persvrijheid in Nederland een groot goed en levert de journalistiek een waardevolle bijdrage aan onze samenleving.
Hoe ziet dat eruit in andere landen?
Het behoeft geen verdere uitleg dat de werkwijze van journalisten in landen als Zweden, de VS of Duitsland behoorlijk afwijkt van de manier waarop journalisten dat doen in landen als China, Saoedi-Arabië of Venezuela; voor velen van hen geldt dat hun werk niet zonder grote risico’s is.
Volgens een rapport van ‘Reporters Without Borders’ (www.rsf.org) valt bijna 75% van landen in de categorie waar het op z’n minst problematisch en moeilijk is om te werken aan objectieve verslaggeving. Vaak leidt dat tot censuur en intimidatie en in meer restrictieve landen zoals Mexico, zijn de laatste 10 jaar meer dan 60 journalisten om het leven gekomen. In onderstaande tabel hebben we de landen geplaatst waarin de beste omstandigheden bestaan voor journalisten om hun werk naar behoren te kunnen doen.
Positie 2020 |
Land |
Positie 2019 |
1 |
Noorwegen |
1 |
2 |
Finland |
2 |
3 |
Denemarken |
5 |
4 |
Zweden |
3 |
5 |
Nederland |
4 |
6 |
Jamaica |
8 |
7 |
Costa Rica |
10 |
8 |
Zwitserland |
6 |
9 |
Nieuw-Zeeland |
7 |
10 |
Portugal |
12 |
Bron: Reporters Without Borders 2020
Welke landen vallen op?
Behalve Noorwegen, dat als voorbeeld wordt gezien voor de hele wereld, zijn er landen waar de laatste paar jaar vooruitgang is geboekt. In Maleisië heeft een nieuwe regering toestemming verleend aan journalisten en uitgevers om hun werk te hervatten, terwijl zij eerder nog op een zogenaamde zwarte lijst stonden. Daartegenover hanteert buurland Singapore, dat op de lijst plek 158 inneemt, nog steeds bepaalde vormen van censuur.
Het Midden-Oosten blijft een gebied met ‘uitdagingen’ op het gebied van de persvrijheid; zowel Saoedi-Arabië als Egypte hebben de laatste jaren journalisten gevangengezet. De meest schokkende gebeurtenis vond plaats in 2018 in Istanboel, de moord op de Saoedische dissidente journalist Jamal Kashoggi in het consulaat van Saoedi-Arabië.
En ook China verdient geen schoonheidsprijs wanneer het aankomt op de persvrijheid; meer dan 100 journalisten en bloggers zitten vast door de steeds strakker wordende censuur van de Chinese Communistische Partij en dat is sinds de uitbraak van COVID-19 alleen maar erger geworden.
Kortom, met de huidige pandemie en de enorme economische impact ervan is een kritische pers van groot belang voor onze samenlevingen. Met hun onderzoeken, verslagen en opinies helpen zij ons bij het maken van cruciale keuzes die onze toekomst bepalen.
French Paulitz
Afbeelding van USA-Reiseblogger via Pixabay