Samenhang tussen waterhuishouding en klimaatverandering
Wat is oorzaak, wat is gevolg?
NL Magazine Duurzaamheid – ‘Waternet’, het waterbedrijf van Amsterdam en omgeving en de ‘Stichting WATER - Drager van Leven’ zien een steeds verder toenemende samenhang tussen de waterhuishouding (i.c. bodemgebruik) en klimaatverandering. Men acht het, zeker vanwege de klimaatveranderingen van met name de afgelopen jaren noodzakelijk dat elke burger zich bewust wordt van dit verband, wat de oorzaken en wat de gevolgen teweeg kunnen brengen.
Wat is oorzaak, wat is gevolg?
Dat de veranderingen in het klimaat gevolgen hebben voor de waterhuishouding, is geen vraag en evenmin nieuws, maar een bewezen feit. Er wordt de laatste jaren hard gewerkt aan het versterken van de zeewering en de binnendijken. Het programma “Ruimte voor de Rivier” is volop in uitvoering, veel gemeenten bezien de capaciteit van hun rioolstelsels en regelmatig zien we op de TV wat er met water gebeurt en wat water allemaal teweeg kan brengen. Kijk naar de exorbitante overstromingen die de nodige gebieden, ook steeds dichter bij ons in de buurt, teisteren en constateer dat alles in het werk moet worden gesteld om het water te beheren, hoe moeilijk dat ook is.
Waterstromen omleggen kan niet
Water kiest altijd haar eigen weg. Vanwege het noodzakelijkerwijze toenemen van de woningbouw, legt men waterstromen, waarvan men meent dat die ‘in de weg liggen’, wel eens om. Water echter, ‘láát zich niet zo maar even omleggen en zoekt in de meeste gevallen altijd weer zijn oorspronkelijk weg c.q. locatie weer terug met logischerwijze op langere termijn, alle al dan niet desastreuze gevolgen vandien. Er verschijnen ook steeds meer studies die aangeven dat de moderne grootschalige landbouw en de huidige bosbouw, tezamen met de daarbij behorende waterhuishouding, eveneens een aanzienlijke invloed hebben op klimaatverandering. Wellicht niet op wereldniveau, maar wel op het niveau van landen en stroomgebieden van grote rivieren. De TU- München stelde vast dat de stijging van de temperatuur in de Beierse Alpen in de zomer van 2016 voor 14% is te wijten aan de afname van het humusgehalte in de bodem van de bossen aldaar, als gevolg van het huidige bosbeheer.
Temperatuurstijgingen door regionale watercyclus
De Tsjechische Dr Jan Pokorný (plantenfysioloog, ass. prof. Agriculture van de Prague University) gaat nog een stap verder en stelt dat de regionale watercyclus een grotere invloed heeft op de stijging van de temperatuur dan de wereldwijde watercyclus. Hij baseert zijn mening op studies en consultancy opdrachten in Afrikaanse en Europese landen. Op grond hiervan pleit Pokorný voor een “Nieuw Water Paradigma”, een nieuwe benadering om de klimaatverandering te beperken.
Seminar Water en Klimaat
Om bewustwording te creëren voor de problematiek van de waterhuishouding en de samenhang met klimaat en klimaatverandering, hebben ‘Waternet’ en de ‘Stichting Water – Drager van het leven’ de koppen bijeen gestoken voor het organiseren van een seminar rondom dit klimatologische fenomeen. Zo heeft men onder andere Prof. Pokorný bereid gevonden om zijn inzichten gedurende het seminar uiteen te komen zetten. Prof. Dr Han Dolman, hoogleraar Ecohydrologie aan de VU, toetst vervolgens het pleidooi van Pokorný aan zijn kennis van de interactie tussen de terrestrische biosfeer en de cycli van koolstof en water.
Grote steden als warmteaccu’s
Grote steden met hun uitstrekte verhard oppervlak voeren het regenwater zo snel mogelijk af. Zij leveren als ‘warmteaccu’s’ ook een bijdrage aan de stijging van de temperatuur.
In Amsterdam wordt een groot pakket maatregelen uitgevoerd om de stad ‘climate change proof’ te maken. Draagt dit pakket ook bij aan beperking van de stijging van de temperatuur? Dat is een van de belangrijke vragen die wordt gesteld aan Ir Daniel Goedbloed, de leider van dit project. Met discussies rondom topics als ‘Water for the Recovery of the Climate’, ‘Feedbacks and net hydrological gains, a real possibility for management’ en ‘Amsterdam Rainproof’ worden er boeiende onderwerpen uitgebreid besproken. Na de voordrachten worden discussies geleid door Ir Maarten Claassen, strategisch adviseur bij Waternet. Het seminar belooft ongetwijfeld interessante middag te worden voor iedereen die zich betrokken voelt bij water en alles wat met water te maken heeft; een seminar dat een goed inzicht verschaft in het verband tussen water en klimaat.
Locatie seminar
Het seminar, waarbij de voordrachten van Prof. Pokorný en Prof. Dr. Dolman in het Engels worden gegeven (en worden vertaald), vindt plaats op het hoofdkantoor van Waternet (Korte Ouderkerkerdijk 7, 1096 AC Amsterdam, Treinstation Amsterdam Amstel of Metrostation Spaklerweg) op vrijdagmiddag 24 maart 2017 van 13.30 tot 17.00 uur, waarna een borrel. Kosten € 20,=. Voor meer informatie: www.stichtingwater.nl ; Mobiel 06 1032 6422
Jos de Jong
Meer over de inleiders
Jan Pokorný is director of the research institute ENKI, o.p.s. which employs ca. 20 research scientists, involved in applied research of water in landscape, fish pond and lake management, landscape restoration damaged by open cast mining and research on role of vegetation in the local climate. He lectures for Prague Charles University, Agriculture University Prague, UNESCO – Institute of Hydraulic Engineering Delft and University of Applied Sciences Turku Finland.
Han Dolman is Professor of Ecohydrology and current head of the Department of Earth Sciences at the Amsterdam Free University. His research interests are the interaction of the terrestrial biosphere with the carbon and hydrological cycle and the atmosphere. His work is a combination of modelling and experimental work.
