NLMagazine Economie & Duurzaamheid - Op 11 april 2022 vond de formele opening van het Datacenter Parkstad Limburg plaats. Dit is een samenwerking tussen de zeven Parkstadgemeenten (Beekdaelen, Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Simpelveld en Voerendaal), de Stadsregio Parkstad Limburg en het CBS. Samen gaan zij regionaal onderzoek doen op het gebied van sociaaleconomische vraagstukken, wonen, mobiliteit, toerisme, duurzaamheid en economie.
Datagedreven werken
Sinds 2016 is er door de gemeente Heerlen en het CBS ingezet op meer datagedreven werken, zodat er beter onderbouwde beleidskeuzes gemaakt kunnen worden op tal van terreinen. Burgemeester Wever: ‘Zo hebben wij meer zicht gekregen op de achtergronden voor de inzet van jeugdhulp. Weten we steeds beter welke inwoners inkomensondersteuning nodig hebben en is ons inzicht vergroot op het gebied van het mobiliteitsgedrag van de Heerlenaren. Daarnaast heeft de samenwerking met het CBS een stuk professionaliteit in onze organisatie gebracht. Het CBS is namelijk een goede partner als het gaat om verantwoord gebruikmaken van data, bijvoorbeeld op security- en privacygebied. Bovendien hebben we nieuwe contacten met andere gemeenten kunnen leggen, waardoor gezamenlijke beleidsplannen kunnen worden geschreven. Dat werkt heel inspirerend!’
Broedplaats voor innovatieve ideeën
Het mes snijdt aan twee kanten, volgens onderzoeker Tim Muller van het CBS. Hij is coördinator van het Datacenter Parkstad Limburg. ‘Wij krijgen op onze beurt meer inzicht in de beleidsbehoeften van de gemeenten: wat zijn de thema’s waar ze mee worstelen en welke data hebben ze nodig voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken? Dat inzicht krijgen we juist door die nauwere samenwerking én door op locatie samen te werken.’ Zo is er op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen een gezamenlijke werkruimte. Muller: ‘De Brightlands Smart Services Campus is een hub waar veel partijen samen komen en tevens een broedplaats voor innovatieve ideeën. Op de campus gebeuren interessante dingen op het snijvlak van data en publieke dienstverlening. Daar kan het Datacenter rechtstreeks aan bijdragen en gelijktijdig van profiteren.’
Strategische agenda
De onderzoeken die de gemeente Heerlen en het CBS in de afgelopen jaren gezamenlijk uitvoerden hebben tot meer gefundeerde beleidskeuzes geleid. Wever: ‘Maar de opgaven waarvoor de gemeente Heerlen zich gesteld ziet, spelen ook voor een groot deel in de andere Parkstadgemeenten. En op diverse thema’s maken we samen beleid. Zo richten Heerlen en de regio Parkstad zich in hun Strategische Agenda op twee centrale opgaven: het realiseren van leefbare en gezonde wijken én het realiseren van een duurzaam economisch groeipotentieel.’
Wat die eerste opgave betreft zijn er volgens de burgemeester veel wijken in de regio met grote sociaaleconomische problemen. ‘Dat vergt maatregelen op het sociaal domein. Denk aan inkomensondersteuning, schuldhulpverlening, jeugdhulp, sociale veiligheid en mensen aan het werk helpen. Om plannen hiervoor te maken hebben wij in de afgelopen jaren de data van het CBS ingezet. Daardoor konden we cijfermatig laten zien hoe groot de opgaven zijn en wat de verschillen zijn ten opzichte van de landelijke cijfers. Ook konden we interventies gerichter inzetten en de impact van onze programma’s volgenin de tijd.’
Duurzaam economisch groeipotentieel
Er is volgens Wever nog een andere reden om het Datacenter Parkstad Limburg op te richten. ‘Heerlen en Parkstad beschikken over een groot duurzaam economisch groeipotentieel. Eén van de factoren daarin zijn de kansen die grensoverschrijdende samenwerking biedt. Parkstad en de regio Aken vormen een grensoverstijgend daily-urban-system. Zo is Aken een stad met veel kennisinstellingen op het gebied van innovatie, mobiliteit en Artificial Intelligence. Zowel de regio Aken als Parkstad willen nog meer het potentieel van die grensligging benutten, bijvoorbeeld via de Smart Services Campus en de DigitalHub Aachen. Daarnaast delen we met Aken een vooraanstaand Europees grensoverschrijdend Medtech Cluster. Basis voor die samenwerking is wel dat de verbindingen op het gebied van de infrastructuur goed zijn. Zo werken we met de provincie Limburg, gemeenten, ministeries en vervoerspartijen aan de totstandkoming van een intercityverbinding van de Randstad naar Aken. Op die manier worden kennishubs als Aken, Eindhoven en Parkstad met elkaar verbonden.’ Wever benadrukt dat grensoverschrijdende data van belang zijn voor de grensoverschrijdende samenwerking. Ook hier heeft het CBS de afgelopen jaren aan gewerkt.
Speerpunten
In de voorbereiding op de komst van het Datacenter Parkstad Limburg hebben alle betrokken partijen gekeken op welke gebieden er toegevoegde waarde kan zijn. Wever: ‘De speerpunten van Parkstad zijn grensoverschrijdende samenwerking, energietransitie, duurzame mobiliteit, economie en toerisme, wonen en de versterking van de sociaaleconomische structuren. Op al deze terreinen is kennis te halen uit de enorme databronnen van het CBS.’ Het eerste onderzoek dat door het Datacenter Parkstad Limburg onlangs is uitgevoerd betreft de verhuisstromen van, naar en binnen de Parkstadregio. Muller: ‘Waar komen de mensen vandaan die in één van de zeven Parkstadgemeenten gaan wonen? Vestigen de vertrekkers zich in buurgemeenten of kiezen ze voor een verder weg gelegen gemeente of zelfs het buitenland? Dat wilden we weten. De resultaten geven niet alleen een beeld van de algemene verhuisstromen, maar ook van specifieke doelgroepen, zoals bijvoorbeeld jonge gezinnen, mensen met middeninkomens of studenten.’
Verhuisstromen
De resultaten van het verhuisonderzoek zijn tijdens de opening van het Datacenter Parkstad Limburg gepresenteerd. ‘Wij hebben gebruik gemaakt van registratiedata van het CBS, aangevuld met informatie vanuit de gemeenten’, legt Muller uit. ‘Er is gekeken naar de verhuisstromen van de inwoners van alle zeven Parkstadgemeenten in de leeftijd van 18 jaar en ouder op het moment van meting. Dat hebben we overzichtelijk in beeld gebracht in een dashboard. Daarin kun je zowel de verhuisstromen voor de zeven afzonderlijke Parkstadgemeenten zien als de verhuisstromen in de gehele Parkstadregio’. Wat zijn de belangrijkste conclusies uit het onderzoek? ‘Als je kijkt naar het verhuissaldo van 2019–2020 blijkt dat er meer jonge gezinnen naar Parkstad toetrekken dan dat er vertrekken. Verder is te zien dat meer dan de helft van de in 2019–2020 verhuisde personen een verandering in de samenstelling van het huishouden had. Dat is blijkbaar een belangrijke trigger om een verhuisbeweging in gang te zetten.’
Convenant
Het Datacenter Parkstad Limburg is op 1 januari 2022 van start gegaan. Op 11 april 2022 werd bij het CBS in Heerlen de samenwerking officieel bekrachtigd middels de ondertekening van een convenant. Ondertekenaars waren de Heerlense burgermeester Roel Wever, directeur Peter Bertholet van Stadsregio Parkstad Limburg en Rob van Kan, vestigingsdirecteur van het CBS in Heerlen.
Bron: CBS
