NLMagazine Natuur & Milieu - Bereid u vast voor op het vinden van een jonge vogel, die eruit ziet alsof hij beter in het nest was gebleven. Van mei tot juli wordt Vogelbescherming namelijk platgebeld met de vraag: wat moet ik doen met een gevonden vogeltje? Gezellig die bellers, maar soms wat druk, helemaal in coronatijd. Daarom: alles wat u wel of niet kan doen om jonge vogels te helpen in 6 vragen én antwoorden.
Wat voorkennis: het is normaal dat jonge vogels hun nest verlaten als ze nog niet kunnen vliegen. Ze passen er gewoon niet meer in en leven een paar dagen in een boom of op de grond tot ze wel kunnen vliegen. In die periode zijn de ouders in de buurt, voeren nog wat bij en leren de jongen zelfstandig worden.
In negen van de tien gevallen helpt u het jong dus het allerbest door het met rust te laten. En wees gerust, zelfs als u de oudervogels niet ziet, zijn ze wel in de buurt. Ze zoeken voedsel of zijn zich voor u aan het verstoppen. Uw aanwezigheid geeft alle betrokken vogels alleen maar stress, wat overleven juist moeilijker maakt, dus geef het jong de ruimte.
Daarmee is natuurlijk niet alles opgelost. Vogelbescherming beantwoordt voor u de meest gestelde vragen.
1 Mag ik een gevonden vogeltje terugzetten op het nest?
Als het jong klein en kaal is of alleen wat donsveertjes heeft, hoort hij echt nog op het nest. Soms is het dan mogelijk het kuiken terug te zetten. Doe dit alleen als u zeker weet uit welk nest het diertje kwam en als het er sterk en gezond uitziet. Soms voelen oudervogels namelijk dat er iets mis is of dat het stervende is. Hoe hard het ook klinkt, dan duwen ze het jong uit het nest, zodat gezonde kuikens meer ruimte en voedsel krijgen. Ziet u het nest en komen de ouders er nog bij? Zet het jong dan voorzichtig maar snel terug. Vogels zijn geen zoogdieren, dus het geeft niets dat uw luchtje eraan zit. De ouders zullen het jong meestal gewoon verzorgen. ls het jong nog niet kan vliegen, maar wel gewoon veren heeft, moet u het - zoals hierboven uitgelegd - laten zitten en rust gunnen.
Als een jonge vogel nog klein en (deels) kaal is, is het soms mogelijk hem terug op het nest te zetten.
2 Wat doe ik als er roofdieren in de buurt zijn of een drukke weg?
Als het jong wel veren heeft, maar in gevaar is, omdat het bijvoorbeeld langs een drukke weg zit of in de buurt van een kat, mag u het verplaatsen. Zet het jong dan op een veilige plek, zoals een beschutte tak in een struik, of wat verder de berm in. Let op: zet het niet te ver weg. Het kuiken moet op gehoorafstand blijven, anders kunnen de oudervogels het niet terug vinden.
Heeft u zelf een kat? Houd hem dan een paar dagen binnen tot de jonge vogels uit hun meest kwetsbare fase zijn en kunnen vliegen. Of vraag de buren dat te doen.
Bel de Dierenambulance níet als het jong veren heeft; de ouders blijven dichtbij na het verlaten van het nest.
3 Wat als de jonge vogel gewond is?
Als een jonge vogel duidelijk ziek of gewond is, belt u de Dierenambulance (Dierenbescherming) via het landelijke meldingsnummer: 144 of Dierenambulance (Dierenlot). U herkent een zieke of gewonde vogel aan bijvoorbeeld een slepend pootje, een hangende vleugel of bloed op zijn veren. Ook kan hij helemaal slap zijn of nog kaal met de ogen dicht (zonder nest in de buurt).
Bel de Dierenambulance dus níet als het jong veren heeft en gezond oogt. Het is normaal dat het nog niet kan vliegen.
4 Wie moet ik bellen bij een twijfelgevalletje?
Als u de situatie niet helemaal op waarde kunt schatten, of als u andere vragen heeft, belt u het beste met een Vogelopvang of -asiel of met de Dierenambulance (Dierenbescherming) of Dierenambulance (Dierenlot). Zij hebben verstand van zaken en weten bijvoorbeeld hoe u een gewonde vogel opvangt tot hulp arriveert.
Vogelbescherming zet zich in voor de bescherming van leefgebieden van vogels, maar heeft geen opvangplaatsen voor gewonde dieren en ook geen reddingsdiensten. De medewerkers hebben dus geen ervaring met zieke, gewonde of jonge vogels en kunnen uw specifieke vragen daarover vaak niet beantwoorden.
5 Kan ik thuis een gewonde of weesvogel verzorgen?
Hoe verleidelijk het soms ook is, met bijvoorbeeld een jonge kraai of kauw, neem jonge vogels nooit meer naar huis. Ten eerste is het niet in het belang van het dier. Ze moeten de kunst van het overleven afkijken van de ouders om zich later te redden in de wereld. En als ze ziek zijn, hebben ze specialistische zorg nodig die u niet kunt bieden. Verder kan een tamme vogel later in de problemen komen, omdat hij om voedsel bedelt, of zomaar op schouders gaat zitten van mensen die daar die niet van gediend zijn.
Ten tweede: de wet verbiedt het en u bent strafbaar als u een jonge vogel mee naar huis neemt…
6 Zijn er uitzonderingen?
De enige uitzonderingen zijn gier-, boeren-, en huiszwaluwen, die goed kunnen vliegen zodra ze het nestkommetje uitkomen. Als u die op de grond vindt, is er iets mis en belt u 144.
Een ander apart geval zijn uilskuikens. Die zijn al op zeer jonge leeftijd mobiel en klauteren in en rond hun nestboom voordat ze er zelfs maar half aan toe lijken. Als u een jonge uil ziet, laat hem dan waar hij is, in zijn maar ook in uw belang. Dichterbij komen kan een fikse aanval van beschermende uilenouders uitlokken.
Jeanet van Zoelen
Medewerker Vogelbescherming
