Door Hans Wolf - NLMagazine Economie & Duurzaamheid - Nee, het gaat nu niet alleen over de poging de handelsrelatie met China beter te regelen, maar net zo goed ook over onze relatie met de VS, èn die tussen de VS en China. Ja, er is veel gebeurd. En er gaat nog heel veel gebeuren.
Ingewikkeld is het eigenlijk niet. De deal die de EU nu sluit (kan nog wel een jaar duren) wijkt in wezen niet veel af van de deal die we in december 2020 met de Britten maakten: afspraken over zoveel mogelijk handel, maar wel zo eerlijk, open en transparant mogelijk, met goede afspraken over tarieven en quota. Belangrijk is het wel dat de EU voor 200 miljard euro naar China exporteert. Andersom komt vanuit China ruim 360 miljard aan goederen deze kant op. China is na de VS zelfs de belangrijkste handelspartner van de EU.
China dus, de opkomende natie. Het is niet meer het land van kopiëren, maar waar meer dan ooit en meer dan bij ons geïnvesteerd wordt in onderwijs en research. Een land waar de EU ook graag meer auto`s, wijn, vliegtuigen, telecom en dergelijke naar willen uitvoeren. Maar is het niet beter om hier met de VS mee samen te werken dan China te bestrijden, zoals de VS doen? En wil de EU juist nu een deal of kunnen ze beter wachten op Biden? En onder welke voorwaarden wil de EU een deal? Allemaal vragen.
Drie wereld-machtsblokken
Naast de VS en China wil de EU zich meer profileren als een wereld-blok, maar dan moet het wel meer eenheid uitstralen dan nu het geval is. Door het vertrek van de Britten gaat dat zeker gebeuren. Zie de snelle eensgezindheid van de overgebleven 26 lidstaten bij het vertrek van de Britten. Bovendien heeft de periode Trump heeft geleid tot een positieve wake-up call in Europa.
Een blok tegen China, dat hadden de VS graag samen met de EU willen doen. Maar inmiddels realiseert de EU zich dat ze wat minder naar het Westen moeten kijken en meer naar het Oosten. We mogen best aannemen dat de VS niet blij zijn met de deal.Een andere vraag is of de deal niet iets te vroeg komt, want met een overeenkomst tussen de EU en China zal Biden naar verwachting niet blij zijn. Hij wil immers juist samenwerken met de EU om de ‘strategische uitdaging’ van China aan te gaan.
Inhaalslag van Chinezen
China is met een enorme inhaalslag bezig. Het heeft inmiddels het bankwezen, de financiële diensten, de verzekeringen en de telecommunicatie in beperkte mate opengesteld voor buitenlandse investeringen. Kijken jullie ook naar die prachtige TV-series van Ruben Terlou over China? Ook hij zegt: “Ik denk dat we moeten oppassen ons niet te veel van China te vervreemden”. Dus is het maar beter samen te werken met “the devil you know, rather than the devil you don`t know”? Maar het argument dat de EU China alleen maar meer kans moet geven verder te groeien, gaat allang niet meer op. Chinese bedrijven hebben inmiddels dominante posities en concurreren keihard op Europese markten, terwijl men de eigen markten nog steeds teveel afschermt. Tijd voor een actualisering, vinden beide partijen, maar er heerst ook volop wantrouwen, want…
Gaat het wel eerlijk?
De vraag is of de Chinezen zich aan de afspraken zullen gaan houden. Er zou onafhankelijke arbitrage komen, maar zal dat werken? Het gaat dan vooral om oneerlijke staatssteun, oneerlijke arbeidsomstandigheden, nucleaire en andere spionage (Huawei), manipulatie van wisselkoersen en het dumpen van goederen tegen een lage prijs (China heeft bijvoorbeeld 50% van de wereld-staal-productie in handen). En dan is er nog dat andere verhaal; mensenrechten- en arbeidsomstandighedenschendingen in Hongkong, Tibet en bij de Oeigoeren. Dat is het bekende verhaal van de dominee en de koopman: In hoeverre is voor ons handel alleen maar handel? We zullen zien.
Hans Wolf (1951, Heemstede) probeert zijn eigen, brede ervaringen en kennis als internationaal consultant te vertalen in korte, leesbare stukken op vele terreinen.
