Blockchaintechnologie – nieuwe digitale revolutie?

Het voordeel van deze techniek is, dat deze niet gebonden is aan een centraal instituut, zoals bijvoorbeeld aan een nationale of Europese bank. Blockchain kan bijvoorbeeld overschrijvingen bevatten zoals die bij een reguliere bank worden gedaan. Het kan daarnaast ook eigendomsaktes, contracten, afspraken, persoonlijke berichten, productieprocessen of andere gegevens bevatten.

Nieuwe revolutie
Landen zijn daarom druk bezig om deze nieuwe vorm van ‘waarde’ en vooral veiligheid te onderzoeken. De blockchain garandeert de integriteit van de waarde, omdat er een veelvoud aan computers betrokken is bij het vastleggen van de blokken in de keten. We kennen dit fenomeen al lang aan de hand van het begrip ‘peer to peer’ netwerk.

Iedere verandering van de keten moet door alle betrokken partijen (nodes in vaktaal) worden geaccepteerd. Iedereen die gebruik maakt van de blockchain kan alle gegevens bekijken. Dit maakt dat de blockchaintechnologie enorm transparant is. Je kunt transacties door de hele keten volgen en controleren. Bovendien is er aan aantal vaste regels waaraan transacties, die via het netwerk verlopen, moet voldoen. Als de transactie aan alle regels voldoet, wordt deze goedgekeurd en opgenomen in een nieuw block. Is dat niet het geval, dan blijft de keten in de oude vorm bestaan; en de waarde dus ook.

De data wordt opgeslagen in zogenaamde blokken, dat zijn lijsten met transacties of andere gegevens. Het eerste blok van de ketting is het Genesisblok. Dat block wordt afgesloten met de unieke hash van alle gegevens in het betreffende block. In het volgende block wordt de hash van het voorgaande block opgenomen waardoor de blokken naar elkaar verwijzen en er een chain (ketting) ontstaat.

Een blockchain is een gedistribueerde database of een gedistribueerd register. Het bestaat dus niet, zoals eerder gezegd, op een centrale locatie. Noemen we dit register een dossier, wordt het weer eenvoudiger en noemen we het distribueren meteen ook delen. Dat gedeelde dossier kun je dan weer opsplitsen in blokken of liever, in rubrieken. En als ieder block een rubriek is, kun je alleen steeds een rubriek toevoegen aan het dossier.

Decentraal versleuteld
Nu komt het: er zijn duizenden kopieën van een dossier. Dat dossier staat opgeslagen op thuiscomputers en zakelijke servers, verspreid over de wereld. Dit dossier kan worden gebruikt om vele dingen te registreren, zoals het verzenden en ontvangen van geld. Wanneer ik geld verzend aan Marco, wordt er een nieuwe rubriek (dus block) gecreëerd voor de specificaties van die transactie. Deze rubriek wordt dan verstuurd naar honderden andere computers die een kopie van het document hebben.
Die computers bevestigen dat deze transactie is geautoriseerd en dienen ze, vóórdat de rubriek wordt goedgekeurd, het er over eens te zijn dat de transactie legitiem is. Het moet perfect passen op iedere kopie van het bestand. Je kunt het vergelijken met een paar honderd vrienden om Marco en mij heen die allen zagen dat ik het betreffende geld aan Marco gaf. Allemaal zijn ze het er over eens dat ik hem het geld echt heb gegeven èn ze zijn het ook eens dat het juiste bedrag is gegeven.

Het geniale van dit gedeelde dossier is dat er geen bank of centraal beheerd bedrijf aan te pas komt en dat jij jouw vertrouwen niet in een financieel instituut hoeft te stoppen. Er is bij Blockchain op geen enkele manier een tussenpersoon nodig. Stort Marco het geld weer terug naar mij, dan wordt er een nieuwe rubriek gemaakt. Het dossier blijft niet veranderbaar, omdat er niets kan worden verwijderd. Iedere transactie krijgt een nieuwe rubriek.

Waterdichte technologie
Dit gekozen technologische ontwerp maakt het onmogelijk om een rubriek in dit gedeelde dossier te vervalsen. Als iemand, die een exemplaar van het dossier op zijn computer heeft staan, zou proberen het te vervalsen, zouden die veranderingen worden verworpen door de vele andere computers die worden gebruikt in het verificatieproces. Alle blokken in de keten verwijzen naar elkaar. Het eerste blok bevat informatie over het object dat het betreft, bijvoorbeeld een kunstwerk of een huis. In de daarop volgende blokken wordt steeds verwezen naar het eerste (Genesis) blok, zodat vastgesteld kan worden dat de informatie correct is. Alle blokken in de keten verwijzen naar het vorige blok.

Zo is blockchain een zo goed als waterdichte technologie.

 Hacken onmogelijk
Het hele doel van Blockchain is dat mensen waardevolle data op een veilige manier, zonder dat ermee gesjoemeld kan worden, met elkaar kunnen delen. Blockchain slaat gegevens op met behulp van geavanceerde wiskundige innovatieve softwareregels die extreem moeilijk te manipuleren zijn voor hackers. Niets is natuurlijk onmogelijk. Maar het vergt een dusdanige inspanning om een blokketen te hacken, dat de kans op succes nihil is. Het vergt de rekenkracht van een supercomputer of kwantumcomputer om blockchain, mogelijk,  te kunnen hacken. En de laatste soort computer dient nog flink te worden ontwikkeld voordat die überhaupt inzetbaar is.

Machtspositie
Inmiddels onderzoeken veel bedrijven en overheden de mogelijkheden van deze techniek. Overheden hebben andere belangen, die zijn immers centraal georganiseerd. Centrale organisaties ontlenen een machtspositie aan die centrale functie. Denk hierbij aan de nationale banken of aan de Europese Centrale Bank; de Cryptomunten zijn per definitie een bedreiging voor bijvoorbeeld de Euro of de Dollar. En dus voor de machtspositie.

Voordat overheden digitale valuta zullen omarmen, zal er eerst een alternatieve machtspositie moeten worden verworven. Niemand geeft vrijwillig macht uit handen. Daarnaast kun je denken aan centrale databases van de Rijks Dienst Wegverkeer (RDW) met de kentekenregistratie, de Belastingdienst met de complexe automatisering die aan de wisselende regelgeving van de vierjarige regeringen moeten voldoen. Er zijn eigenlijk heel veel centrale databases, waar automatisch een machtspositie aan vastzit.

Blockchain heeft de potentie om een ware paradigmaverschuiving, in de ICT en vooral ook maatschappelijk, te ontketenen. Verantwoordelijkheid bij de klant/burger voor de juiste informatie, nooit meer verouderde bestanden, geen grote bergen data op 1 hoop en veel minder kwetsbaar voor hackers en criminelen.

Social Media en Blockchain
De positie van de grote Tech-bedrijven staat de laatste jaren ter discussie. Door grote datalekken, denk aan Cambridge Analytics, en de inzet van zogenaamde trollen om de publieke opinie te manipuleren, werd het een beetje duidelijk tot waar een bedrijf als Facebook toe in staat is. Dat leidde tot een ‘verhoor’ van de topman in de Amerikaanse senaat. Google werd meermaals gestraft met miljardenboetes wegens oneerlijke concurrentie. Allemaal gevolgen van enorme centrale databases waar de bedrijven naar lieve lust mee kunnen uitspoken wat ze willen. Immers, wie controleert ze?

Onlangs kwam Facebook met het plan een eigen digitale munt, de zogenaamde Libra op de markt te brengen. Al snel kwamen er allerlei krachten op gang om hier een stokje voor te steken. Facebook heeft intussen al een heel machtige positie in het alledaagse leven. Miljarden gebruikers en dus mogelijk ook toekomstige gebruikers van de Libra vormen een wereldwijde bedreiging voor allerlei nationale valuta. Daarnaast is volstrekt onduidelijk waar Facebook eigenlijk voor staat, wat voor visie het bedrijf heeft en wat het wil bereiken naast maximaal geld verdienen.

Blockchain als veilige decentrale database
Blockchaintechnologie op zich is voor heel veel bedrijven razend interessant. Je hoeft immers geen centraal, groot, log en duur computercentrum meer te hebben, terwijl de veiligheid van de gegevens zelfs veel beter is. Doordat in 2016 de Europese AVG-richtlijn – de Algemene Verordening Gegevensbescherming – van kracht is geworden, zijn mogelijke datalekken een groot punt van zorg. Daar staan ook pittige sancties op. Centrale databases zijn daardoor een extra zorgenkindje geworden en de beveiliging daarvan een vraagstuk en probleem op zich.

Blockchaintechnologie uniek
Het simpelste antwoord is gebruik van blockchaintechnologie. Het is wat veiligheid van de gegevens betreft de ultieme oplossing. Datalekken zullen tot het verleden behoren. Een centrale database is niet meer nodig. Het is een totaal nieuwe generatie van automatisering, volgens sommigen net zo’n grote verandering als het ontstaan van het Internet. De omschakeling van centrale database naar blockchain is echter geen sinecure. Dat vergt een intensieve omschakeling die technisch gezien wel te doen is. Echter net als bij iedere verandering zit het probleem vooral in de bovenkamers van de managers en raden van bestuur. Het kost geld, tijd en inspanning en vooral ook heel veel moeite om de ‘machtspositie’ uit handen te geven.

Voordelen Blockchain
Transacties in klantdata opslaan via de blockchain en de regie neerleggen bij de klant ,brengt de volgende belangrijke voordelen met zich mee:

1. De kwaliteit van de data verbetert en is altijd actueel;
2. Privacy wordt beter beschermd;
3. Minder vatbaar voor hackers;
4. Minder tot geen tussenpersonen nodig;
5. Minder handmatige verwerking van wijzigingen in klantgegevens en bij de meeste organisaties snelle transacties;
6. Lagere kosten

De blockchain zal steeds meer de standaard worden, of het nu gaat om transacties van geld, contracten, DNA-profielen of NAW-gegevens, of producten, kunstwerken, foto’s, video’s, auto’s, vliegtuigen, intellectueel eigendom, postzegels of wat dan ook. Niets is onmogelijk of ondenkbaar.

Persoonlijke Blockchain
Een ander voorbeeld van blockchaintoepassing is het beheer en de opslag van persoonlijke gegevens. In plaats van dat u, bij bijvoorbeeld een verhuizing, 85 adreswijzigingen moet sturen aan allerlei instanties, voert u uw gegevens eenmalig in in uw persoonlijke blockchain. U stelt de gegevens tijdelijk beschikbaar aan de instanties, die zo worden geïnformeerd over uw verhuizing. Scheelt u èn de instanties veel tijd en moeite. Tenminste, als de instanties willen meewerken.

In uw persoonlijke gegevens staan bijvoorbeeld ook uw medische gegevens opgeslagen.

Tegenwoordig kun je voor een steeds lager bedrag een DNA-scan laten doen om daarmee sluimerende gezondheidsrisico’s in kaart te brengen. De klant krijgt zijn DNA-profiel mee op een USB-stick of het staat in de cloud. Wil hij zijn gegevens laten controleren door een ziekenhuis, dan moet hij de gegevens opsturen. Echter, waar en hoe slaat het ziekenhuis die gegevens vervolgens op? En hoe beveiligen ze die persoonlijke data?

De DNA-profielen opslaan via de blockchain biedt veel meer veiligheid. Alles staat veilig en volledig gecodeerd in de blockchain en de klant houdt zelf de controle over zijn gegevens. Wil hij een ziekenhuis inzage geven, dan geeft hij ze een beperkt aantal dagen toegang tot de gegevens. Zo blijft de informatie in één dossier, waar inzage in kan worden gekregen zonder de informatie te hoeven delen/dupliceren.

Blockchain’s beloften van transparantie, decentralisatie en onveranderlijkheid zijn een noodzaak in een wereld waar vertrouwen in gecentraliseerde organisaties een grote en groeiende zorg is.

Bedreigingen van privacygegevens en beveiliging doemen op in de digitale wereld. Alleen Blockchain, of iets vergelijkbaars, kan een oplossing voor dit probleem bieden. Omdat de technologie nog steeds in de kinderschoenen staat, valt niet te verwachten dat op korte termijn grote verschuivingen zullen plaatsvinden. Overschakelen van de centrale administratie van een groot bedrijf naar blockchain is een grote inspanning. Daarentegen zullen nieuwe bedrijven en startups de toepasbaarheid van blockchain gaan uitproberen en testen. Al was het maar om de veiligheid van data te waarborgen en vooral ook om de kosten te drukken.

Onno van Middelkoop