De fossiele wengbrauwboog van 'Krijn'. Foto: Erik de Goederen (Blikvanger) - NLMagazine, Erfgoederen - De fossiele neanderthaler-wenkbrauwboog van ‘Krijn’, de eerste neanderthaler van Nederland, is een van de belangrijkste prehistorische vondsten van Nederland.
Het versteende botfragment is uitermate zeldzaam, wetenschappelijk gezien van onschatbare waarde en een grote publiekstrekker. Daarom zijn de vinder ervan, amateur-paleontoloog Luc Anthonis, en het Rijksmuseum van Oudheden er ontzettend blij mee en trots op dat dit inmiddels iconische fossiel op 11 november 2024 formeel is overgedragen aan de rijkscollectie.
Cruciaal stuk werelderfgoed
Met de verwerving van Krijn is de nationale collectie archeologie een cruciaal stuk werelderfgoed rijker. Het is niet alleen een van de schaarse neanderthalerfossielen, maar ook een vondst met een krachtige wetenschappelijke en educatieve waarde. Het biedt toegang tot de enorme wereld van archeologie, natuurlijke historie en evolutie.
Breder publiek
Conservator Luc Amkreutz van het Rijksmuseum van Oudheden: ‘”Met dit fossiel in de nationale collectie archeologie kunnen we in belangrijke mate vormgeven aan onderzoek en de presentatie van de vroegste bewoning van ons land tijdens de ijstijden. Het is een cruciaal voorwerp binnen het grote archeologische verhaal, en ook binnen dat van Doggerland, het reusachtige en inmiddels verdwenen land voor onze kust. Het meest zie ik uit naar de manier waarop Krijn een rol kan spelen in onze verhalen naar een breder publiek, bijvoorbeeld in scholenprogramma’s: verhalen over wie wij eigenlijk zijn als mens, hoezeer die ander (de neanderthaler) op ons leek en hoe die uiteindelijk ook werd geconfronteerd met forse landschaps- en klimaatverandering, net als wij. Krijn gaat ons een spiegel (kunnen) voorhouden en het is een voorrecht daarmee te kunnen werken.”
Krijn, jonge neanderthaler
Krijn (deze naam kreeg hij van de onderzoekers) was een jonge neanderthaler. Hij leefde zo’n 50.000 jaar geleden tijdens de laatste ijstijd in Doggerland, het verdronken prehistorische land voor onze kust. Uit onderzoek door de Universiteit Leiden en het Max Planck Instituut in Leipzig blijkt dat het fossiel een stuk schedel is van (waarschijnlijk) een vrij stevige jonge man. Onderzoek van stabiele isotopen – variaties van de atomen stikstof en koolstof – laat zien dat hij voornamelijk vlees at. Opvallend is de kleine holte achter zijn kenmerkende, forse wenkbrauwboog. Die bleek te zijn ontstaan door een onderhuidse, onschuldige tumor – een bult op zijn hoofd. De beroemde paleo-kunstenaars Kennis & Kennis gaven Krijn in 2021 een gezicht, dat de blikvanger werd in de tentoonstelling Doggerland.
In het nieuws
Vijftien jaar geleden was de ontdekking van Krijn groot nieuws, dat werd gepresenteerd in het Rijksmuseum van Oudheden. De berichten over de fossiele neanderthaler-wenkbrauwboog, afkomstig van de bodem van de Noordzee en opgevist voor de kust van Zeeland, gingen de hele wereld over. In de afgelopen jaren heeft Luc Anthonis het fossiel meerdere malen uitgeleend voor tentoonstellingen van het Rijksmuseum van Oudheden en voor wetenschappelijk onderzoek.
Bron: Erfgoedstem
