Puddingvormen, ontwerp Andries Copier (1901-1991), uitvoering Glasfabriek Leerdam, circa 1930, persglas. Particuliere collectie. NLMagazine/Den Haag, Kunst & Cultuur - Van oer-Hollandse vlaflip tot een koninklijk dessertbuffet; van baklava tot een Charlotte Russe en van pudding en ijs tot overheerlijke desserttaarten.
Vanaf 23 november 2024 staat in Kunstmuseum Den Haag de geschiedenis én het plezier van het toetje in Europa centraal. Aan de hand van kookboeken, bakvormen, serviezen, schilderijen en nog veel meer duiken bezoekers in de overheerlijke, zoete wereld van het dessert.
Ze zullen worden verrast door een speelse afwisseling van kunsthistorische voorwerpen en creatieve uitingen van hedendaagse makers. Auteur en tv-persoonlijkheid Janny van der Heijden is gastconservator van de tentoonstelling ‘Grand Dessert – De geschiedenis van het toetje’.
“Het toetje is meer dan een ultieme afsluiting van een maaltijd. Het is een weerspiegeling van culturele-, sociale- en smaakveranderingen door de eeuwen heen”, vertelt Van der Heijden. “Aan de hand van toetjes kun je heel veel verhalen vertellen. Over rijkdom en armoede, over verleiding en misleiding, overheersing en onderdrukking. Maar bovenal natuurlijk ook over de liefde voor zoet”. Samen met Suzanne Lambooy, conservator van Kunstmuseum Den Haag, werkte ze dit jaar aan Grand Dessert – De geschiedenis van het toetje, een tentoonstelling om van te watertanden. Van der Heijden: “Een must-see voor zowel liefhebbers van kunst, cultuur en geschiedenis als voor iedereen die houdt van zoet. Eigenlijk voor iedereen dus, want wie houdt er nu niet van desserts?”
Plezier van het toetje
Puddingen, ijs en taartjes zijn al eeuwenlang een geliefde, zoete afsluiting van een diner. Het woord dessert is afgeleid van het Franse werkwoord ‘desservir’, dat ‘de tafel afruimen’ betekent. Het werd dan ook geserveerd nadat de dinertafel was afgeruimd. De tentoonstelling focust op het plezier van het toetje binnen Europa van 1600 tot nu. Daarbij komen verschillende thema’s aan bod, waaronder ijs, pudding, taart, vruchten, toetjes nu, koninklijke desserts, Franse en Britse toetjes. Ook de koloniale herkomst van ingrediënten als suiker, vanille en cacao, de variëteit aan smaken en de verhalen achter beroemde toetjes komen aan bod. De vele verhalen die hiermee samenhangen worden onder andere door Janny van der Heijden verteld in korte video’s. Een van de zalen wordt speciaal voor kinderen ingericht.
Honderden voorwerpen
In de tentoonstelling zullen honderden objecten te zien zijn, zowel afkomstig uit de eigen collectie van het Kunstmuseum als bruiklenen van verschillende Nederlandse musea, kastelen en buitenplaatsen en diverse particulieren. Het varieert van bakvormen tot kookboeken, van serviezen tot bestek, van ijsmallen tot menukaarten, en nog heel veel meer. De tentoonstelling past binnen een serie tentoonstellingen van dit museum over de eetcultuur. Grand Dessert is een vervolg op Nederland Dineert – vier eeuwen eetcultuur (2015/2016). Die tentoonstelling draaide met name om het opdienen van gerechten, terwijl de nieuwe tentoonstelling over toetjes zowel het maak- als het serveerproces centraal stelt. Met verrassende, soms onbekende verhalen. Want wie weet bijvoorbeeld dat suikerwerk een voorloper is van porselein?
Catering & activiteiten
Behalve de aantrekkelijk ingerichte tentoonstellingszalen, inclusief de sfeervolle Stijlkamers, kunnen bezoekers gedurende de tentoonstellingsperiode ook rekenen op passende catering en een activiteitenprogramma. Dit programma omvat onder andere lezingen, bakwedstrijden, een demonstratie van een topchef en events gelinkt aan feestdagen als Kerst, Chinees Nieuwjaar en het Suikerfeest. Ook voor (klein)kinderen is er veel te beleven, onder andere in de speciale kindermuseumzaal en tijdens workshops en open kinder- en familieateliers.
Grand Dessert - De geschiedenis van het toetje is te zien van 23 november 2024 tot en met 13 april 2025.
Kunstmuseum Den HaagStadhouderslaan 41, 2517 HV Den Haag
