Potgrond weinig pesticiden, maar veel turf - Tuinaarde met reststromen: veel pesticiden - NLMagazine/Assen, natuur & Milieu, pesticiden en gif – Het Pesticide Action Network (PAN-NL) onderzocht in een steekproef van tien zakken met potgrond/tuinaarde en bodemverbeteraar van verschillende producenten op de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen.
Dit onderzoek toont aan dat de onderzochte potgrond weinig bestrijdingsmiddelen bevat en geeft een indicatie, dat reststomen uit de gangbare land- en tuinbouw voor de bereiding van compost, tuinaarde of potgrond niet geschikt zijn. Juist de meest persistente en giftige pesticiden worden door hergebruik van reststromen (o.a. groenten- en fruitafval, land- en tuinbouwafval) gerecycled en komen weer in het milieu terecht. Dit is ongewenst en zou vermeden moeten worden.
Onderzoeksresultaten
Van de 10 onderzochte soorten aarde, waarvan acht soorten potgrond, waren in zeven potgrond-monsters geen resten van bestrijdingsmiddelen (residuen) met een gehalte van 0,01 mg/kg of meer aantoonbaar. In de andere drie monsters zijn in totaal 8 verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden. Uit het onderzoek blijkt verder dat 7 van de 8 soorten potgrond veen of turf bevat.
In de tuinaarde “Culvita, bereid uit reststromen” zijn de meeste (6) verschillende bestrijdings-middelen aangetroffen en in de Culvita potgrond, samengesteld uit de beste veensoorten zoals veenmossen, tuinturf, kalk en meststof” zijn 2 residuen gevonden en in de bodemverbeteraar van Innogreen één residu.
De helft van de 8 aangetroffen bestrijdingsmiddelen zijn als Kandidaat voor Vervanging (KvV) geclassificeerd en de helft van de middelen behoort tot de azool-fungiciden. Er is één verboden pesticide aangetroffen.
Azool-resistente schimmels
Azool-fungiciden veroorzaken schimmel-resistenties, waardoor personen die met deze resistente schimmels geïnfecteerd raken, niet behandeld kunnen worden. Op advies van het Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) neemt de overheid geen maatregelen tegen de verspreiding van azool-resistente schimmels, zoals het afdekken van afvalhopen.1 Ook via de bereiding en het gebruik van compost van gangbaar groente- en fruitafval of door de verwerking van reststromen uit de kassenteelt en landbouw kunnen azool-resistente schimmels zich in het milieu verspreiden.
Turf en hernieuwbare grondstoffen
In de EU is Nederland de grootse importeur van veen en turf. In reactie op de in 2021 aangenomen motie heeft de potgrond- en substraatsector doelstellingen geformuleerd 2, o.a.:
-
Voor de consumentenmarkt moet het organisch substraat in 2025 voor 60% uit hernieuwbare grondstoffen bestaan.
-
In 2025 moet 100% van het veen afkomstig zijn van RPP (Responsibly Produced Peat) gecertificeerde veenderijen.
18 november 2022 is door een brede coalitie van partijen een convenant met doelstellingen gericht op de reductie van de milieu-impact van potgrond en substraten ondertekend3:
-
Voor 2025 is de doelstelling te komen tot een groter gebruik van hernieuwbare grondstoffen en het gebruik van compost te verdubbelen tot 600.000 m3. Ook is afgesproken voor veengrondstoffen alleen nog gebruik te maken voor 100% verantwoord gewonnen veen.
-
Voor 2030 is de doelstelling het percentage hernieuwbare grondstoffen verder te verhogen. Voor de consumentenmarkt is het doel om minimaal 85% hernieuwbare grondstoffen te gebruiken.
PAN-NL ondersteunt de doelstelling om het gebruik van reststromen te verhogen, maar gezien de resultaten van ons onderzoek, plaatsen wij grote vraagtekens bij het gebruik van reststromen uit de gangbare agrarische sector.
PAN-NL heeft geen informatie over de voortgang van de gestelde doelstellingen en of de doelstellingen voor 2025 behaald zullen worden. Voor de consument is het niet zichtbaar of de turf of het veen van Responsibly Produced Peat veenderijen afkomstig is.
Dat het anders kan, toont de onderzochte organische mestcompost van Bio-Kultura met de beste samenstelling: geen turf of veen en geen bestrijdingsmiddelen met een gehalte van 0,01 mg/kg of hoger.
PAN-NL adviseert:
-
Gebruik voor de bereiding van tuinaarde, potgrond en dergelijke geen reststromen uit de gangbare land- en tuinbouw of van gangbaar groenten- en fruitafval.
-
Geef de voorkeur aan potgrond of andere aarde zonder gangbare reststromen en zonder veen of turf.
Een snelle uitfasering van persistente bestrijdingsmiddelen en in het bijzondere de azool-fungiciden.
