M.C. Escher, Witte poes, houtsnede (tegendruk), 1919, verworven met steun van Stichting de Paleiswinkel © The M.C. Escher Company – Baarn – Holland. All rights reserved. www.mcescher.com
NLMagazine/Den Haag, Kunst & Cultuur - Museum Escher in Het Paleis in Den Haag heeft een uniek werk van Maurits Cornelis Escher verworven. Het gaat om een houtsnede van een witte poes. Bij het uitlijsten is bovendien een onbekende tekst ontdekt van M.C. Escher zelf. In de afgelopen maanden is deze tekst verder onderzocht en ontcijferd.
De houtsnede van de witte poes stond al heel lang op de verlanglijst van Escher in Het Paleis. Dat deze prent een tegendruk is, maakt de verwerving extra bijzonder en een fantastische aanwinst voor de collectie. In Escher in Het Paleis wordt de omvangrijke Eschercollectie getoond, die de grootste museale collectie ter wereld is.
Huisdier
Escher maakte dit werk toen hij net in Haarlem woonde, waar hij in 1919 ging studeren aan de School voor Bouwkunde en Sierende Kunsten. Van zijn hospita kreeg hij een witte poes als huisdier. De kat werd voor Escher een geliefd onderwerp: hij vulde er een schrift met schetsen mee en verwerkte het huisdier in drie houtsneden. Twee keer is de witte poes het hoofdonderwerp, de andere prent toont de poes rustig op schoot. Van 25 juni tot en met 15 september zijn alle drie de werken in Escher in Het Paleis te zien.
In Witte poes verbeeldt Escher zijn huisdier van voren met de oogjes dicht, wat zijn affiniteit voor zijn kat goed zichtbaar én voelbaar maakt. Van dichtbij zie je hoe Escher met veel aandacht alle haartjes van de poes in het houtblok heeft uitgesneden.
Dat deze versie van Witte poes een tegendruk is, zie je doordat het monogram in spiegelbeeld staat. Escher experimenteerde in het begin van zijn carrière veel met het maken van tegendrukken, zodat hij de voorstelling kon afbeelden zoals hij het echt voor zich zag.
Ontdekking onbekende tekst van Escher
Toen de nieuwe aanwinst bij het museum arriveerde, werd bij het verwijderen van het passe-partout een grote vondst gedaan: er bleek nog een tekst over deze prent van de hand van M.C. Escher onder verstopt te zitten. Hierin beschreef Escher in detail waarom hij specifiek deze tegendruk maakte. Helaas bleek een deel van de tekst afgesneden en uitgegumd. Waarschijnlijk gebeurde dit decennia geleden bij het inlijsten van het werk, waarbij de tekst als minder belangrijk dan de afbeelding moet zijn beschouwd. De Escherexperts lieten het er niet bij zitten en gingen als ware detectives aan het puzzelen. Na grondig onderzoek wisten ze delen van de afgesneden tekst aan te vullen en er weer een leesbare tekst van te maken. Helaas is één zin zo sterk uitgegumd dat deze niet meer terug te halen is. Wat hier stond, blijft dus gissen. De tekst zal in de tentoonstelling te lezen zijn en is door pers op te vragen.
Papierrestaurator Paul van der Zande en conservator Judith Kadee bij Witte poes (1919) in het restauratie-atelier van Kunstmuseum Den Haag
Witte poes opgedragen aan neef
De prent is opgedragen aan Eschers neef Rudolf Escher (die een bekende componist was). Dat schreef Escher onder de afbeelding. Hij gaf vaker prenten aan vrienden en familie. Omdat Rudolf ten tijde van het maken van de prent nog een kind was, vond Escher dit mogelijk een passend cadeau voor zijn geliefde neefje.
Kattenkunstwedstrijd
Om de aanwinst te verwelkomen in het museum, organiseert Escher in Het Paleis een poezenwedstrijd voor kinderen en volwassenen. Iedereen is welkom om vóór 22 juli een zelfgemaakte tekening, prent, collage of schilderij van diens eigen kat digitaal naar het museum te sturen.
Voor het bekijken en beoordelen van de inzendingen is een professionele jury samengesteld. Deze jury bestaat uit Jet Boeke, tekenaar van de fameuze oranje kater Dikkie Dik, Angelo Rens van de Stichting Dierenhospitaal en Ambulancedienst ‘s-Gravenhage e.o. en Judith Kadee, conservator van Escher in Het Paleis.
Voor meer info
Vanaf 25 juni t/m 15 september 2024 te zien in Escher in Het Paleis
www.escherinhetpaleis.nl/nieuws/kattenkunstwedstrijd/
8 augustus: Kattendag
Workshop Poezen Printen
Op 8 augustus is het internationale Kattendag! Die dag pakt Escher in Het Paleis uit met een speciale kattenrondleiding én een linoworkshop waarin je je eigen kattentas kunt maken. Kinderen en volwassenen gaan daarin samen, ieder met een eigen werk, aan de slag met het thema katten.
Voor meer info: www.escherinhetpaleis.nl/agenda/kattendag/
