Moving van Shinji Sômai voor het eerst in Nederland te zien

De vroeg overleden Japanse regisseur wordt bewonderd door hedendaagse cineasten als Hirokazu Kore-eda en Ryūsuke Hamaguchi. Vanaf 30 mei brengt Eye Filmmuseum zijn film Moving landelijk uit. P.P. Rider en Typhoon Club, twee andere invloedrijke films van Sômai, zijn alleen in Eye te zien.

De Japanse cinema is van oudsher een aandachtsgebied van Eye, zowel wat betreft klassieke meesters als Akira Kurosawa en Yasujirō Ozu als namen uit de jaren negentig en daarna (Takeshi Kitano, Naomi Kawase, Hirokazu Kore-eda). 

Daarbinnen past ook de aandacht voor een veel minder bekende, maar even interessante maker als Shinji Sômai (1948-2001). De relatief jong overleden regisseur trad op de voorgrond in de jaren tachtig, toen het Japanse studiosysteem instortte en onafhankelijke regisseurs de ruimte kregen. Sômai regisseerde dertien speelfilms, vooral binnen het genre van de jeugdfilm, in Japan ‘seishun eiga’ geheten.

Vitaliteit, emotionele turbulentie

Sômai wordt tegenwoordig gezien als ‘de vergeten meester van de coming-of-agefilm’. Zijn films laten zien hoe tieners hun weg proberen te vinden in een wereld die ze als bedreigend ervaren én willen ontdekken. Om de vitaliteit en spontaniteit van zijn jonge acteurs over te brengen maakte Sômai veel gebruik van de ‘long take’, lang aangehouden camera-instellingen waarin personages vrij kunnen bewegen.

Opvallend is ook de manier waarop Sômai in zijn films de krachten van de natuur – stortbuien, tyfoons – inzet om de emotionele turbulentie van adolescenten in een chaotische omgeving te verbeelden. Om deze bijzondere aanpak beschouwen hedendaagse auteurs als Hirokazu Kore-eda (Monster, Shoplifters) en Ryūsuke Hamaguchi (Drive My Car) Sômai als inspirerend voorbeeld.

Voor het eerst te zien

Vanaf 30 mei vertoont Eye de 4K-restauratie van Sômai’s meest gelauwerde film, Moving (Ohikkoshi) uit 1993, die ook landelijk wordt uitgebracht. In deze Japanse klassieker schildert de regisseur hoe achtstegroeper Renko de scheiding van haar ouders verwerkt. Moving is familiedrama en onconventionele coming-of-age-vertelling ineen; Renko blijkt een eigenzinnig tienermeisje dat onverstoorbaar haar eigen pad kiest.

De film werd in 1993 geselecteerd voor Un Certain Regard op het Filmfestival van Cannes. In 2023 kreeg Moving de prijs voor Beste Restauratie van het Filmfestival van Venetië, ging vervolgens in roulatie in Frankrijk en werd door de Franse filmpers lovend ontvangen. De Franse krant Le Monde noemde de film ‘een meesterwerk’.

Moving is voor het eerst in Nederland te zien. Ook te zien in Eye: de zelden in Nederland vertoonde films P.P. Rider (1983) en Typhoon Club (1985).

Films

Moving (1993, 125’) – vanaf 30 mei
Sômai filmt in lange takes, waarin de acteurs alle ruimte krijgen om te schitteren. De vertelling laveert tussen ernst en humor, met een magisch-realistische ondertoon, tegen de achtergrond van een traditioneel vuurwerkfestival. 4K-restauratie.

Op zondag 7 april 15.30 uur is er een voorpremière van Moving met inleiding van japanoloog Dick Stegewerns, die meerdere Japanse filmprogramma's heeft georganiseerd in Eye. Inclusief Japans welkomstdrankje.

P.P. Rider (1983, 118’) – 31 mei in Eye Filmmuseum
Slapstick, actie, gevaar: drie Japanse scholieren gaan achter de kidnappers van een klasgenoot aan in deze wervelende film vol gedurfde camera-instellingen. Over opgroeien, acrobatische stunts uithalen en de wereld ontdekken. Digitale restauratie.

Typhoon Club (1985, 115’) – 3 juni in Eye filmmuseum
Middelbare scholieren schuilen voor een wervelstorm, de camera volgt hen in hun angsten en verlangens. De kinderen klampen zich aan elkaar vast, laten hun beknelde energie en driften de vrije loop in een serie droomachtige scènes, met stevig fysiek spel en gedurfde camera-instellingen. 4K-restauratie.

Moving, te zien vanaf 30 mei; eenmalige vertoningen van P.P. Rider (31 mei) en Typhoon Club (3 juni). Eye Filmmuseum, IJpromenade 1, Amsterdam, eyefilm.nl/Moving