NLMagazine/Deventer, Erfgoederen - De Mariakerk in Deventer is eigenlijk de ruïne van de zuidbeuk van deze ooit imposante kerk. Dit deel is gebouwd rond 1500 en in 1591 werd de kerk aan de eredienst onttrokken.
Rond 1635 zijn de noordbeuk en het middenschip gesloopt en werd de vrij nieuwe zuidbeuk in gebruik genomen als arsenaal. Naast deze zuidbeuk, bleef ook de Sacramentskapel gedeeltelijk bewaard. Tot medio 20e eeuw bleef de zuidbeuk in gebruik door Defensie. Daarna ging het eigendom van het gebouw over naar de gemeente en sinds enige tijd is het eigendom van NV Bergkwartier-Maatschappij tot Stadsherstel.
Bijzondere vondsten
Tijdens de restauratie, die eind 2023 begon, kwamen bijzondere elementen aan het licht. Doordat de vensters al eeuwen geleden zijn dicht gemetseld, zijn de Bentheimer zandstenen vensterbogen nog goed in tact. Dat geldt ook voor de Baumberger vensterharnassen, inclusief de smeedijzeren brugijzers. De gevel is weliswaar in een duidelijk verweerde staat, maar dat geeft de kerk juist haar bijzondere aanzien. In 1929 bezocht de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg het gebouw en ook zij waren onder de indruk.
Het doel van de restauratie is het verval van de verschillende steensoorten zoveel mogelijk tegen te gaan, zonder dat het schilderachtige beeld verdwijnt. Omdat de situatie vrij uniek is, heeft de natuursteen-specialist van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Hendrik Tolboom, hulp ingeroepen van specialisten van Dombauhutte in Xanten. In Xanten is veel ervaring met het gebruik en behoud van deze verschillende steensoorten. Deze specialisten hebben twee werknemers van aannemersbedrijf PHB begeleid bij het behandelen van het zandsteen.
Met injectienaalden is een mengsel van kalk, marmermeel en zand ingebracht in holtes van het steen. De behandeling is noodzakelijk om verder verval te vertragen. Hoe lang deze methode het verval tegen gaat is onbekend. NV Bergkwartier zal de ontwikkeling de komende jaren monitoren.
De samenwerking tussen opdrachtgever, aannemer, de specialist van de RCE en de specialisten uit Xanten, hebben gezorgd voor een nog niet eerder in Nederland gebruikte oplossing. Het verval is onomkeerbaar, maar met deze methode hopen alle betrokkenen dat het verval fors wordt vertraagd en bij een volgende restauratie wellicht nieuwe technieken beschikbaar zijn om het steen weer een nieuwe behandeling te geven.
Bron: Erfgoedstem
