Foto bijschrift: Experimentele glazen bollen die op grote diepte breken en geluiden veroorzaken van het niveau dat walvissen ook maken.
NLMagazine/’t Horntje Natuur en Milieu - , 10 oktober 2023 – Door het veranderende klimaat, wordt de wereld onder water steeds lawaaiiger. Dat blijkt uit een onderzoek dat vandaag is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PeerJ. “Op sommige plaatsen zal het geluid van bijvoorbeeld schepen aan het eind van deze eeuw bijna vijf keer zo hard klinken”, stelt de eerste auteur van het artikel, NIOZ-oceanograaf Luca Possenti. “Dat zal het gedrag van vissen en zeezoogdieren ook merkbaar hinderen.”
Modelonderzoek
Het theoretische onderzoek van Possenti en collega’s is gebaseerd op een gematigd en een meer extreem klimaatscenario’s van het klimaatpanel van de VN, het IPCC. Zowel de temperatuur als de zuurgraad hebben invloed op de geluidssnelheid in water. Omdat de zuurgraad in de oceanen bij een toenemende hoeveelheid CO2 in het water ook zal toenemen, en de gemiddelde temperatuur zal stijgen, voorzien de onderzoekers dat de snelheid van het onderwatergeluid op de meeste plaatsen in de oceanen zal toenemen.
Veranderende stromen
Omdat de aanvoer van warmer water uit het zuiden, bovenin de noordelijke Atlantische Oceaan mogelijk juist zal afnemen, voorzien de onderzoekers daar verandering in de temperatuurlagen in het water. Possenti: “Als gevolg van die zogeheten stratificatie, ontstaan tunnels in het water, waardoor het geluid veel verder zal dragen. Als gevolg daarvan zal het geluid in dit deel van de oceanen, zelfs bij een gematigd klimaatscenario al met 7 decibel toenemen.
Vijf keer zo hard
Een toename van ‘slechts’ 7 dB aan geluid, betekent onder water dat een geluid bijna vijf keer zo hard klinkt. Dat gaat dus ook over het lawaai van onze schepen of het geluid van seismisch onderzoek. Bovendien zal het aantal scheepsbewegingen nog verder toenemen, dus zelfs bij het gematigde klimaatscenario, zullen de effecten ingrijpend zijn.”
Communicatie
Possenti benadrukt dat dit hardere menselijke lawaai effect zal hebben op veel van het onderwaterleven. “Bij gebrek aan goed zicht onder water, communiceren vissen en ook zeezoogdieren voor een belangrijk deel met geluid. Als vissen hun belagers niet meer kunnen horen of als walvissen moeilijker met elkaar kunnen communiceren, zal dit gevolgen hebben voor het hele ecosysteem.”
Experimenteel geluid
Naast dit soort modelstudies, werken Possenti en collega’s van het NIOZ, samen met onderzoekers van het MARIN en TNO ook aan concrete metingen van geluid onder water. Met behulp van glazen bollen die zij op grote diepte laten breken, veroorzaken zij geluiden van het niveau dat ook walvissen maken. Die geluiden worden vervolgens op tientallen tot honderden kilometers afstand gemeten. “Er is nog veel onbekend over de precieze effecten van de condities onder water op het geluid. Maar door de potentieel ingrijpende effecten op het ecosysteem, is die kennis wel essentieel om te weten wat het veranderende klimaat voor het onderwaterleven kan betekenen.”
