Internetkabels op de zeebodem en veiligheid

Het internet is een wereldwijd web van netwerken, knooppunten en kabels. Nederland ligt centraal in Europa en is goed bereikbaar via het water. Dat maakt ons land een ideale locatie. Internetkabels lopen over de zeebodem helemaal vanuit Amerika, via Groot-Brittannië, naar de Noord-Hollandse kust. In de buurt van Zandvoort komen maar liefst drie datakabels aan wal. Vandaar gaan deze naar verschillende internetaanbieders. En vervolgens gaan ze via glasvezel-, telefoon- of coaxkabel naar de wijkcentrale van het telefoonnetwerk naar uw huis. Lees er meer over in ons blog ‘Internet, hoe werkt dat eigenlijk?’

900.000 kilometer kabels over de oceaanboden
Via de dikke glasvezelkabels onder water verloopt circa 97 procent van alle wereldwijde internetcommunicatie. Op de bodem van oceanen ligt bijna 900.000 kilometer aan internetkabel tussen de continenten. Onderzeese kabels zijn kwetsbaar voor sabotage, ook op de plekken waar ze in Nederland aan land komen. Bijvoorbeeld bij Zandvoort, waar de kabels verder gaan onder de grond. Als iemand een kabelbundel doorsnijdt of vernietigt, is dat lastig snel te herstellen. Als digitaal knooppunt van Europa zijn deze kabels ontzettend belangrijk: niet alleen voor ons land maar ook voor heel Europa. Het platleggen van de communicatie via internet is een bedreiging voor de economie en veiligheid.

Risico’s van onderzeese internetkabels
Als een kwaadwillende een onderzeese internetkabel saboteert, kan dat leiden tot grote storingen voor Nederlandse en Europese bedrijven, overheden en huishoudens. Financiële transacties worden bijvoorbeeld bemoeilijkt, bedrijven kunnen niet meer werken en bedenk eens wat u thuis allemaal op het internet hebt aangesloten… De dreiging komt onder meer door landen als Rusland, hackers en spionage door buitenlandse overheden zoals China en Noord-Korea.

Er zijn al vaak Russische onderzeeërs gesignaleerd in de buurt van datakabels in de Noordzee. Bij Noorwegen is al eens vier kilometer aan glasvezelkabel losgetrokken, vermoedelijk door de Russen. Maar de Russen zijn niet de enigen. Ook andere vijandige staten, terroristen en criminele bendes liggen op de loer.

Wie is de eigenaar van internetkabels?
Wie is er verantwoordelijk voor de veiligheid van al deze glasvezelkabels? Overheden beheren deze zeekabels niet. Ze zijn eigendom van verschillende internationale bedrijven. Speciale schepen leggen de kabels die continenten en kusten met elkaar verbinden. Een enorme haspel op het schip rolt de kabel langzaam af. Een onderzeeploeg trekt ze over de oceaanbodem. Het leggen van de kabels en het materiaal dat daarvoor nodig is, kosten miljoenen euro’s. Daarom zijn de schepen en kabels meestal in handen van een consortium: een samenvoeging van partijen. Zelden zijn ze eigendom van één internet- of telecombedrijf. Internetproviders kunnen de capaciteit van de kabel huren of leasen.

Bescherming met schepen en patrouillevliegtuigen
De Nord Stream-sabotage in september 2022 heeft laten zien hoe kwetsbaar onderzeese energiepijpleidingen en communicatiekabels zijn. Als reactie daarop hebben de NAVO-bondgenoten hun militaire aanwezigheid in de buurt van deze verbindingen opgevoerd met schepen en patrouillevliegtuigen. De NAVO gaat een speciaal centrum oprichten dat advies geeft aan alle lidstaten over de beveiliging ervan: de Critical Undersea Infrastructure Coordination Cell. Ook de Europese Unie onderneemt actie voor een betere beveiliging van internetkabels. Tien Europese landen waaronder Nederland bundelen hun krachten tegen onderzeese dreigingen.

Nieuwe verbindingen via veilige routes
Sinds 2021 zijn er al plannen om via de Zwarte Zee een internetkabel naar Georgië aan te leggen. Om zo minder afhankelijk te zijn van Rusland. De huidige glasvezelkabel van de EU loopt via Rusland naar de Kaukasus. De EU wil niet langer vertrouwen op verbindingen die niet veilig of stabiel zijn. Ook zouden er plannen zijn om een kabelroute via de Zwarte Zee aan te leggen. Deze verbinding zou Oekraïne aan Bulgarije, Turkije en Georgië moeten verbinden. Onder de grond gaat deze verbinding verder in de richting van Azië.

Bewaking door kustwacht en satellieten
De Nederlandse inlichtingendienst wil verdachte schepen die in de buurt van kabels varen scherp de gaten houden. Ook wil de EU samenwerken met de kustwachten en de marine om verdachte bewegingen op zee te signaleren. Ook laat de EU laat onderzoeken waar de zwakke punten zitten. De bewaking van de kabels kan ook met satellieten. Die kunnen vanuit de ruimte bedreigingen op zee detecteren.

Kortom
Idereen die medeverantwoordelijk is voor onze (digitale) economie en samenleving realiseert zich dat we onze digitale communicatie moeten beschermen. Daarvoor werken vele professionals bij de overheid en in het bedrijfsleven intensief samen. Zo behouden we stabiel internet. Nu, en in de toekomst.

Bron: Xs4all.nl