NLMagazine/Amsterdam Kunst & Cultuur - Van 4 augustus tot en met DATUM is in Expocafé Zamen in Amsterdam Noord, werk van kunstenaar Jaap Kamsma te zien. De expositie, met de titel Fernweh, omvat verschillende recente werken die de toeschouwer meenemen op een reis langs verbeelding en observatie.
Fernweh
Letterlijk vertaald betekent Fernweh een pijn naar ver weg. Het is een behoefte naar het onbekende. In het werk dat is tentoongesteld wordt dit op verschillende manieren tot uiting gebracht. Het werk komt uit twee series die Jaap recent maakte.
In Vreemde Landschappen ziet de toeschouwer in eerste instantie vrij gewone stadsgezichten en landschappen. Een werk uit deze serie dat in Fernweh te zien is heet Reiger en flamingo’s in een verlaten stad. De ene toeschouwer ziet wellicht eerst de roze flamingo’s op het dak van een flat waar de ander een enorme reiger naast een gebouw ziet staan. Of is het een raam waarvoor de reiger toevallig lijkt te zijn geland, dat uitkijkt op een verlaten speeltuin met flamingo’s een paar verdiepingen lager? Of is het dit allemaal tegelijk? Op een ander doek, getiteld Twee stokpaardjes bij een rood kanaal, vallen de stokpaardjes zelf pas op nadat het oog is afgedwaald over een eindeloze, rode horizon richting een skyline van een willekeurige stad van enige omvang. Het oogt als een Nederlands vergezicht dat iedereen wel zou kunnen herkennen, maar niet veel Nederlanders zullen stokpaardjes of een dieproodgekleurd kanaal als uitzicht hebben.
Voor de serie Wetenschap en Fictie vormde science fiction van schrijvers als Frank Herbert, Arthur c. Clark en Asimov de inspiratie voor Jaap. Het enorme negenluik Sterrenschip toont een soort biotopische wereld waarin exotische vogels richting een zwart gat lijken te vliegen. Onder hen een landschap dat als een bordspel dezelfde weg richting het onbekende lijkt te volgen. Weer een ander doek, met de titel Stad op de Maan en bescheidener van formaat, toont een rechtlijnig, iets bollend rooster dat als een soort Noord-Amerikaans stratenplan het merendeel van het doek bedekt. Met slechts een kleine hoek in diepzwart geschilderd wordt onmiddellijk de associatie met de ruimte gelegd en ontvouwt zich een stad op een planeet of, zoals de naam ook verklapt, op de maan. Door het gebrek aan details en de simpele maar doeltreffende toetsen, kan er ook een metalen ruimteschip in worden gezien.
Jaap Kamsma
Jaap (1986) studeerde in 2014 af aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. In hetzelfde jaar won hij het Dooyewaard Stipendium en verbleef hij een jaar in Blaricum waar hij werkte in een door de Dooyewaard Stichting beschikbaar gesteld atelier. Voor zijn werk laat hij zich inspireren door zijn eigen herinneringen. Zo bracht hij als kind vaak een bezoek aan Artis en schilderde hij dieren in gevangenschap, of juist dieren die waren ontsnapt en op de vreemdste plekken opdoken. Hij schildert op zowel (zeer) groot formaat als op kleinere doeken. Elke keer weet hij de toeschouwer mee te nemen in een wereld waarin bij elke blik, een nieuwe, vaak surrealistische extra laag wordt ontdekt. Jaap woont en werkt in Amsterdam.