Door Niobe Moen - Beeld: gemeente Utrecht - NLMagazine Natuur & Milieu - Lokale overheden gebruiken kunst in de openbare ruimte om inwoners en buurten te verbinden. Met elkaar, maar óók met de doelen van de gemeente. Via voetafdrukken, kunstroutes, een museumpark, of vuilniswagens versiert met werken van lokale kunstenaars.
Over kunst in de openbare ruimte zeggen gemeenten dat de aanwezigheid ‘inspireert en verwondert’, ‘een andere kijk geeft op zaken’ en ‘je letterlijk en figuurlijk stil laat staan’. Ook fungeert kunst soms als een ontmoetingsplaats, of als het visitekaartje van een gemeente. ‘Kunst maakt de gemeente bijzonder voor inwoners en bezoekers,’ aldus Pijnacker-Nootdorp. En kunst kan verbinden: bijvoorbeeld inwoners, locaties of wijken of met de identiteit van de gemeente. Hoe gaat dat in de praktijk?
Voetafdrukken
In Utrecht worden in verschillende wijken cirkels van voetafdrukken rondom zogeheten verbindingsbomen gelegd. De lindenbomen werden geplant vanwege het 900-jarige bestaan van de gemeente. Inwoners die aan het kunstwerk meedoen, kunnen hun voetafdruk achterlaten in smalle betonnen tegels die als jaarringen om de bomen heen liggen.
De tweede cirkel van afdrukken wordt nu gelegd, eerder deden ook al veel Utrechters mee. ‘Alle voetafdrukken samen verbinden,’ zo schrijft de gemeente. Het kunstwerk kan nog groeien tot vijf rijen van cirkels. De gemeente legt de eerste twee jaarringen aan en hoopt dat het initiatief daarna wordt overgenomen.
Groen en kunst verbonden
De gemeente Arnhem neemt een gebied op de schop, waaronder het park Onderlangs, dat stamt uit 1914. Een nieuw Museumpark moet zorgen ‘voor meer verbinding op een groene manier’ tussen centrum, museum en de Rijn. Het park biedt ruimte aan studenten van ARTEZ en aan Museum Arnhem. En het unieke landschap van het oorspronkelijke park wordt teruggebracht, aldus de gemeente.
In het gerenoveerde park komt een nieuw werk van ‘internationaal gerenommeerd kunstenaar’ Jennifer Tee, zelf geboren in Arnhem. Het gaat om een bij het publiek populair boomkunstwerk, ‘Respire, the world begins with trees’.
Kunstroutes
Veel gemeenten hebben een kunstroute. Zo kent Bronckhorst al 15 jaar een kunst4daagse, waaraan inmiddels honderd kunstenaars meedoen. Belangstellenden komen via de route langs kunstenaars die hun werk tonen. Burgemeester Marianne Besselink: ‘De verbinding die ontstaat door deze laagdrempelige opzet is uniek.
‘Ook mensen die anders misschien niet zo snel een galerie binnenstappen, komen deze dagen in aanraking met de mooie kunst van Bronckhorster kunstenaars. En door de contacten die de kunstenaars onderling opdoen, leren zij van elkaar.’
Jongeren bereiken
In Amsterdam staat dit jaar tot en met 24 september de tweejaarlijkse beeldententoonstelling. Deze route is twee kilometer lang en loopt over de Apollolaan en de Minervalaan. ‘Een buurt uit de jaren 30, die zelf ook een kunstwerk is,’ aldus de gemeente. In verschillende lanen in Amsterdam-Zuid staan vijftig beelden van kunstenaars uit de stromingen (Neo)-Popart, Arte Povera en Nouveau réalisme, in een mix van internationaal bekende kunstenaars en jong talent.
Naast de verbinding van de wijk met kunst, heeft de beeldententoonstelling als doel jongeren aan te spreken. Met het oog hierop zijn beelden gekozen die dicht bij hun belevingswereld liggen. Curator Jeroen Krabbé: ’We willen graag jongeren betrekken bij het plan. Velen hebben het zwaar en kunst kan een middel zijn tegen de polarisatie die er nu is, extreme individualisatie en de onzekerheid die door social media wordt gevoed.’
Ook is er in Amsterdam een kunstwerk waaraan inwoners konden bijdragen. Het gaat om een tijdelijk, keramisch kunstwerk in de vijver van het Oosterpark. Amsterdammers konden een klein persoonlijk voorwerp met een verhaal bijdragen, die in een kalebas uit Togo werden verzameld.
Kunst aan huis
Kunst kan ook raken aan de doelen van een gemeente. In Den Bosch rijden bijvoorbeeld wederom vuilniswagens rond met daarop kunstwerken van lokale bodem. ‘De werken laten zien hoe we met elkaar met afval om kunnen gaan om onze gemeente schoon te houden. Ieder op een eigen unieke manier,’ vertelt wethouder Mike van der Geld.
‘Ik ben trots op dit initiatief en op het feit dat we op deze manier meer mensen bereiken met vormen van kunst. Zo brengen we kunst letterlijk aan huis!’
Kunst-O-Maat
En in de gemeente Eijsden-Margraten staat de Kunst-O-Maat. Dat is een omgebouwde sigarettenautomaat met piepkleine uitingen door lokale kunstenaars. Beleidsmedewerker Maureen Bachaus lichtte dit initiatief eerder toe in onze rubriek ‘Goed Voorbeeld’.
Bron: GemeenteNu
