FREETJES #11

Beste mensen,

Het is freedtejûn (vrijdagavond), tijd voor nieuwe Freetjes! Het aantal lezers van deze wetenswaardigheden over het onderzoek naar Fré Dommisses leven en werk, neemt gestaag toe. Aan alle nieuwe lezers: hartelijk welkom! Fijn dat jullie er zijn. Mochten jullie nog mensen kennen die ook belangstelling hebben voor Fré Dommisse, haar werk, de geschiedenis van de geestelijke gezondheidszorg, literatuur of biografieën in het algemeen, geef hen dan mijn e-mailadres maar door, dan zet ik hun naam op de lijst voor de Freetjes.

Een bezoek met interessante resultaten
Hoewel ik de afgelopen periode wat (te veel…) tijd gestoken heb in promotieactiviteiten voor mijn vorige boek (zie verder onderaan dit schrijfsel) heb ik toch ook nog tijd gevonden voor een tweede gesprek met Mieke van der Brugge-van Eijk. Mieke is de dochter van Jan van Eijk en Johanna van der Molen, Johanna is de dochter van Jan van der Molen en Maria Arnolda ten Bruggencate, en Maria Arnolda is de tante van Fré (van moederskant). Mieke is dus Fré’s achternichtje. Duizelt het jullie al een beetje? Mij in elk geval wel.

Eerder heb ik al laten doorschemeren dat familie voor Fré Dommisse belangrijk was. En niet alleen voor Fré, eigenlijk voor de hele tak van moeders kant. Over de familierelatie ging dus ook het gesprek met Mieke. Zij had voor de gelegenheid ‘op zolder’ gezocht naar familiestukken. Het bleek dat haar ongehuwde broer Marten, die begin deze eeuw is overleden, veel familiebrieven en -foto’s bewaard had. Die zijn allemaal in Miekes bezit gekomen. Tijdens mijn vorige gesprek met Mieke was dat nog niet aan de orde geweest. Maar nu had Mieke alles wat ze gevonden had, keurig uitgestald op de eettafel klaargelegd.

En werkelijk, ik kon mijn ogen niet geloven! Zoveel stokoud materiaal! Foto’s waarvan ik het bestaan niet had vermoed. Een poesiealbum uit eind negentiende eeuw, met versjes van de moeder en de grootouders van Fré. Handschriften van verre voorouders van Fré. Het lag daar allemaal op tafel! Ook de enveloppe, behorend bij een brief die de moeder van Mieke, Jo van der Molen, schreef toen ze nog een meisje van een jaar of 10 was. De fraai gevormde letters doen vermoeden dat ze goed geoefend had op haar schoonschrift. De bijbehorende brief is eveneens keurig geschreven.

De brief was gericht aan Jo’s  eigen moeder, Maria Arnolda van der Molen–ten Bruggencate (Miekes grootmoeder). Maria Arnolda logeerde op dat moment bij de familie Dommisse, het gezin van haar zus. We schrijven 1912. Fré was twaalf, haar vader leefde al jaren niet meer en haar moeder was slechtziend, misschien intussen bijna blind. Ze kon wel wat hulp gebruiken. Haar zussen kwamen dan ook om beurten bij haar logeren, aldus Mieke.

Biografenborrel
Een jaar geleden kreeg ik een mail van een mij onbekende persoon, Erik genaamd, die mij en Hein, Hans, Arjan, Iris en Doeke uitnodigde om kennis te maken. Wij waren allemaal bezig met het schrijven van een biografie en het leek hem inspirerend om ideeën uit te wisselen op een late vrijdagmiddag; een vrijmibo voor biografen.

Hoewel niet iedereen kon komen (de een woont te ver weg, een ander was die vrijdag net ziek geworden), bleek het een schot in de roos. Na afloop werden er meteen telefoonnummers uitgewisseld. Er is nu een soort biografenclub ontstaan, met een eigen appgroep en een heuse ‘biografenborrel’, aan onze eigen ‘stamtafel’ bij Eik en Linde in Amsterdam, met een kat in de vensterbank.

Vanmiddag kwamen we voor de derde keer bijeen. Deze keer had een van ons van tevoren een thema opgegeven: het gebruik van dagboeken als bron. Jammer genoeg heb ik zelf van Fré (nog?) geen dagboeken gevonden. Maar waarom schrijven mensen eigenlijk een dagboek? En waarom houden sommigen er ineens mee op? Wat moet je doen als de informatie in het dagboek strijdig is met andere bronnen? Hierover en over vele andere kanten van de biografieën-in-wording ging het dus vanmiddag. Het werd veel later dan ik had gepland en ik geloof dat dat voor ons allemaal gold. Gelukkig zat mijn eten nog in de hooimadam. En het was nog warm…

Tot slot
Hiervóór refereerde ik er al even aan: ik was wat te druk bezig met de promotie van mijn vorige boek. Het is namelijk zo dat ik aanstaande dinsdag weer eens een lezing ga houden over ‘Het avontuurlijke leven van Franz Joseph Harbaur’.
Het verhaal van Harbaurs leven leest als het sprookje “van herdersjongen tot prins”. De Amerikaanse droom anno 1800, met een vleugje Forrest Gump. Ziekte en gezondheid, vriendschap en liefde komen voorbij, maar ook oorlog, revolutie en gevaar! In een met veel kleurrijk beeldmateriaal omklede lezing vertel ik deze keer vooral iets over de avonturen die Harbaur beleefde voordat hij lijfarts van de koning werd.

Wil je er bij zijn?
Dat kan! Stichting Welzijn Bloemendaal organiseert dit voor de geïnteresseerde ouderen uit de omgeving, maar ook andere mensen met belangstelling voor het onderwerp zijn van harte welkom. De entree bedraagt slechts €8, inclusief thee en koffie etc. Na afloop is er een signeersessie gepland.

Datum: 4 april, tijdstip: 11.00 uur (inloop vanaf 10.30 uur). Locatie: Sociëteit Aerdenhout, Oscar Mendliklaan 3 in Aerdenhout. Opgeven via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en/of tel. 023-5250366.

Mw. dr. Catharina Th. Bakker
Historica, publiciste en onderzoekster