Door Franke van der Laan - Stijfselzwam - NLMagazine Natuur & Milieu - We zitten inmiddels voorbij de toptijd van de paddenstoelen. Toch zijn er altijd paddenstoelen te vinden. De meest duidelijke zijn houtachtige exemplaren zoals tonderzwammen of kurkachtige soorten zoals elfenbankjes. Maar er zijn nog meer categorieën zwammen waarvan de vruchtlichamen de hele winter gevonden kunnen worden. Een eetbare delicatesse is het fluweelpootje.
Die smaakt niet als een paddenstoel omdat hij suikers aanmaakt als antivries en die blijft weken goed in tegenstelling tot de ‘gewone’ soorten die na een paar dagen wegrotten. De categorie waar ik het deze week over wil hebben is de trilzwam. Deze hebben de eigenschap dat ze bij regen opzwellen om sporen te vormen. Zonder vocht drogen ze op en worden hard. Dat opzwellen en opdrogen kunnen ze vele malen ondergaan zonder dood te gaan. De winter is een vochtige periode dus er zijn volop trilzwammen te vinden.
Bijzonder
Een bekende trilzwam is de eetbare Judasoor. Daarnaast is er een hele groep trilzwammen die op een klontje gelei lijken. Er zijn zwarte soorten zoals de eikentrilzwam. Een genot om in de winter in een kaal grauw bos te vinden is de opvallende gele trilzwam. En dan zijn er ook allerlei witte en transparante soorten. De meest algemene daarvan is de stijfselzwam (foto). Deze is jaarrond te vinden maar komt het meeste voor in de vochtige wintermaanden en hij lijkt inderdaad op een klontje stijfsel. Maar in de geleiachtige massa is hij druk bezig sporen te vormen. Een stijfselzwam is meestal 1-4 cm breed en maximaal 10 cm lang. Er is verwarring mogelijk met de witte trilzwam maar die is heel zeldzaam. Ook wordt hij nog wel eens verward met heksensnot of sterrenschot. Die rare namen komen voort uit bijgelovigheid. Het zijn vaak prooiresten van roofdieren die bv kikkers hebben gegeten die eieren bevatten. In de maag zwellen die eieren op waardoor het dier het benauwd krijgt en deze dan een geleiachtige massa uitbraakt.
Waar
De beste vindplaats van de stijfselzwammen is op oude dode takken van loofbomen die op de grond liggen en daardoor goed doorweekt zijn.
Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. Alle columns vanaf april 2006 vindt u op www.stichtingmeergroen.nl
