Door Harmen Endendijk - Boeren moeten mest injecteren om het ammoniakgehalte in de lucht te beperken. Maar waarom mag dan wel ammoniak worden gebruikt in AdBlue, om “auto’s schoner te laten rijden”, vraagt Harmen Endendijk zich af.
Ik ben nu 40 jaar boer. Ik vind zelf nog wel langer, maar van mijn moeder mag ik de eerste 4 jaar van mijn leven niet meetellen, omdat ik toen nog voornamelijk in de weg liep. Toch bleek al vrij snel wat ik later worden wilde.
Toevallig kon ik ook aardig leren en had er geen hekel aan, dus ik belandde na het VWO op de universiteit in Wageningen, nu 25 jaar geleden. Tóen ging het al over stikstof en ammoniak, moet je nagaan. Ik kan me nog goed een avond herinneren dat Wien van den Brink, toen nog boerenvakbondsleider, voor een symposium naar Wageningen kwam.
Het was het begin van het ammoniaktijdperk en hij stond in het hol van de leeuw tussen linkse wetenschappers die al hun gefinancierde onderzoek erop gericht hadden om ammoniak in de lucht tot vergif te verklaren. Van den Brink had een list verzonnen en had een scheikundeprofessor meegevraagd van Stichting Heidelberg Appeal Nederland, een club onafhankelijke wetenschappers.
De goede man wist niet veel van landbouw, maar legde met scheikundige vergelijkingen aan de kritische zaal keurig uit wat ammoniak (NH3) doet, hoe het bijvoorbeeld uitlaatgassen en “smog” onschadelijk maakt en daarmee juist heilzaam werkt voor onze lucht en voor het milieu. Geen enkele reden dus om mest in de bodem te gaan injecteren, zoals reeds was aangekondigd. Er was geen speld tussen te krijgen. Ik zie nóg de woedende gezichten van zijn opponenten en de ontlading bij het publiek dat na afloop zag hoe Van den Brink grijnzend een pijp opstak.
Helaas was de overwinning van korte duur, want het ammoniakbeleid kwam er toch. Ammoniak veroorzaakte namelijk volgens “de wetenschap” hoe dan ook zure regen, waar de bossen binnen 10 jaar van zouden sterven, als er geen draconische maatregelen werden getroffen. Nu is ammoniak een base en geen zuur, dus de zure regen was al snel weer van het toneel, maar de maatregelen kwamen wel. Vanaf die tijd moesten boeren de mest, die normaal bovengronds werd verspreid, gaan injecteren in de bodem. Met alle gevolgen van dien. Hoge kosten, een aanslag op het bodemleven met slechts een theoretische verlaging van het ammoniakgehalte in de lucht. Dat bleek ook jaren later uit onderzoek van onder andere chemisch wetenschapper Jaap Hanekamp, waarin werd aangetoond dat de ammomniakconcentratie in de lucht de afgelopen 25 jaar niet of nauwelijks veranderd is.
De zinloosheid van het ammoniakbeleid werd nog eens onderstreept met de introductie van Adblue, een aantal jaren geleden. U kent het wel, Adblue wordt inmiddels massaal gebruikt als bijvoeging in auto’s en vrachtwagens, om ze nog schoner te laten rijden.
Maar nu komt het, weet u wat Adblue is? Adblue is een oplossing van 32% ureum (NH4) in water. Ja, u leest het goed. Adblue wordt bij de katalysator ingespoten en daar omgezet in, hou je vast, ammoniak! Inderdaad, diezelfde ammoniak die in de landbouw bijkans wordt aangemerkt als vergif (wat het natuurlijk niet is, maar dat terzijde).
Die ammoniak wordt vervolgens bij de uitlaatgassen gespoten, waardoor deze uiteenvallen en geneutraliseerd worden. Precies zoals die scheikundeprofessor 25 jaar geleden al zei! Dit geeft natuurlijk te denken, waarom is die ammoniak in de industrie “goed” en in de landbouw “slecht”? Ik hoef daar in dit magazine vast geen verhandeling over te beginnen, maar mijn vingers jeuken, dus wie weet een volgende keer.
Harmen Endendijk is melkveehouder in Ermelo. Haalde zijn bul in Wageningen, maar steekt zijn kritiek op de wetenschap niet onder stoelen of banken. Hij schrijft al jaren columns in agrarische kranten.
