NLMagazine Cultuur - Het is 2010. Woningbouwprojecten gaan te traag en we verzanden in wet- en regelgeving. Dit moet anders. Met het credo ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’, besluit de Kamer om de regie bij ruimtelijke projecten over te dragen aan gemeenten en provincies. Het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) is nu overbodig en doeken we na 63 jaar op. Dit moet resulteren in meer draagvlak en vlotte procedures. Nu, tien jaar later, verlangen steeds meer mensen terug naar centrale regie.
Omgekeerde redenering?
Op dit moment willen bijna alle politieke partijen en steeds meer natuur- en erfgoedorganisaties de minister van Ruimtelijke Ordening terug. Deze moet ‘onvermoeibaar duwen, trekken en sleuren aan woningbouw’ (CU) én oog houden voor ruimtelijke kwaliteit. De redenering is volledig omgedraaid. Alleen centraal vanuit Den Haag kunnen we de woningnood – met behoud van natuur en waardevol landschap – oplossen.
Energietransitie
Ook in de energietransitie zien critici graag centrale regie. In 2018 besloot Het Rijk nog tot dertig regio’s die ieder een Regionale Energie Strategie (RES) opstellen. Nu deze bijna klaar zijn, nemen de zorgen in het land toe. Kan dit wel decentraal afgewogen worden? Oud-Rijksadviseur Berno Strootman: “Ik houd mijn hart vast. Dit wordt een grote hagelslag: een windmolen hier, een paar zonneparken daar. Het is een optelsom van plaatselijke initiatieven. Er zit geen overkoepelend idee achter.”
Cultuurlandschappen beschermen?
De grote ruimtelijke vraagstukken gaan hoe dan ook impact hebben op ons landschap. Hierbij willen we de cultuurhistorisch meest waardevolle en kwetsbare gebieden sparen. Maar hoe doen we dit? Kunnen we landschappen wel hoger of lager waarderen en naast elkaar afwegen? En als dat mogelijk is, moet dat dan centraal of decentraal afgewogen worden?
Wat denkt u?
Het lijkt voor mij alsof we in een cirkel denken. Van centraal naar decentraal en terug. Dit roept bij mij vragen op. Ligt het probleem niet dieper? Wat maakt dat grotere ruimtelijke projecten niet van de grond komen? En wat is nou beter voor behoud van ons landschap – centraal of decentraal? Ik ben benieuwd naar uw mening.
Bron: Erfgoedstem – Gertjan de Boer
