Landgoed Pavia Zeisterbos - NLMagazine Kunst & Cultuur - In nauwe samenwerking met een groot aantal partijen
waaronder de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland, de gemeente Zeist, het Utrechts Landschap, het Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, Utrechts Particulier Grondbezit en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug – diende stichting Kastelen historische Buitenplaatsen & Landgoederen (sKBL) een aanvraag bij het Programmabureau Erfgoeddeal in om tot de uitvoering te komen van het Kennisprogramma klimaatbestendige aanpak KBL.
Wij zijn zeer blij nu te kunnen melden, dat onze aanvraag is gehonoreerd. Hierbij prijst men onze wens om de klimaatveranderingen in relatie met KBL in gezamenlijk (en interprovinciaal) verband aan te pakken.
Kennis ontwikkelen en delen
Deze zomer werden weer nieuwe klimatologische records gevestigd en dit heeft ook grote en ingrijpende gevolgen voor het groen/rode monumentaal erfgoed rond KBL. Er is hoge urgentie om regio’s met veel waardevolle KBL meer klimaatbestendig te maken. Het lage grondwaterpeil en waterstanden van waterlopen leiden steeds vaker tot het droogvallen van beken, sprengen en slotgrachten. In het westen kampt men bovendien met problemen als gevolg van verzilting. Geregeld hoort men ook de klacht dat funderingen van gebouwen aangetast raken. Vooral in Zuid- en Oost-Nederland lijden KBL onder de grote droogte. De vaak gehoorde roep om beter zicht te krijgen op deze problemen en te gaan werken aan een klimaatbestendige aanpak, zijn door de honorering van onze aanvraag binnen bereik gekomen.
sKBL neemt hierbij een coördinerende rol op zich en zal de verslaggeving verzorgen. Het is zonder meer noodzakelijk om deze problemen regionaal in kaart te brengen, ze effectief te monitoren en te meten welke maatregelen tot oplossingen kunnen leiden. Hierbij spelen vragen zoals; hoe moeten watersystemen worden gereguleerd? Welke beplanting- en boomsoorten zijn beter bestand tegen droogte en hoge temperaturen? De verworven kennis en ervaring kunnen vervolgens worden benut bij het aangaan van een integrale en interregionale samenwerking tussen betrokken organisaties.
Onze aanpak richt zich er op om maatregelen voor te stellen die passen in de cultuurhistorische context van KBL. Gelet zal worden op slimme oplossingen. Hierbij is het nuttig inzichten en ervaringen uit het verleden te combineren met eigentijdse mogelijkheden, methodes en technologieën. Dit is het centrale gegeven van ons Kennisprogramma klimaatbestendige aanpak KBL. Immers, klimaat verandert voortdurend. Ook in het verleden paste de mens zich aan bij veranderende klimatologische omstandigheden. Bij slimme oplossingen kan het gaan om inzicht op te doen in waterhuishoudingen door bijvoorbeeld oude kaarten te bestuderen, maar ook om watersystemen als sprengen, beeklopen of vloeiweiden te onderzoeken en om beplantingstechnieken onder de loep te nemen. Het ontwikkelen en delen van kennis over cultuurhistorisch verantwoorde klimaatadaptatie zien wij als een opdracht die voortvloeit uit deze toekenning.
Monitor en provinciale proeftuinen
Een digitale groene en blauwe erfgoedmonitor gaat op meetpunten relevante data verzamelen om inzicht te krijgen in de gevolgen van klimaatverandering. Er komen provinciale proeftuinen in Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. De proeftuinen ‘Samen effectief droogte bestrijden’ en ‘H2O Landgoederen’ moeten leiden tot voorstellen voor klimaatplannen. In de proeftuin ‘Landgoederen Baakse Beek’ worden de best practices geanalyseerd. De proeftuin ‘Klimaat-robuust watersysteem Zeisterbos‘ voert bedachte oplossingen daadwerkelijk uit. De opgedane kennis en ervaring worden via een leeromgeving voor zowel erfgoed- als niet-erfgoed doelgroepen verzameld en gedeeld. Voorts wil het Kennisprogramma laten zien hoe erfgoed een meewegende en inspirerende factor kan zijn in provinciaal en regionaal klimaatbeleid.
Meer over sKBL
sKBL richt zich op het meer zichtbaar maken van het monumentale erfgoed dat samenhangt met kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen. Bovendien is zij een landelijk podium voor allen die bij de instandhouding van dit erfgoed betrokken zijn. De organisatie telt momenteel ruim
200 donateurs waaronder 175 kastelen en historische buitenplaatsen. Meerdere provincies en fondsen ondersteunen het werk van sKBL.
