Column door Fred van Assendelft - NLMagazine/Columns - Het meisje achter de kassa heeft het ironische van mijn antwoord niet in de gaten. We verschillen in leeftijd zo’n zestig jaar, maar ik word aangesproken met ‘jij’, terwijl ik beleefd ‘u’ en ‘mevrouw’ zeg. Hoe komt dat toch ? Is de taal aan het veranderen onder invloed van het Engels, waar alleen you gebruikt wordt ?
U of JIJ ?
-
Wil je de kassabon erbij ?
-
Nee, hoor, dank u wel mevrouw.
Het is, denk ik, allemaal begonnen met Ikea. In 1978 openden zij in Sliedrecht hun eerste woonwarenhuis. Al hun reclames spraken de potentiële klanten aan met je en jij. Misschien heeft dat met het Zweeds te maken, waar zowel u als jij het woordje du is ? Vast wel. Ze geven het zelf ook aan:
Toch verschillen de bedrijven met hun aanpak. Richt je je in je wervingsacties op een jeugdiger publiek, dan is het logisch om je te richten tot JE en JIJ. Andere sectoren houden het op U.
De Rijksoverheid is consequent met de u aanspreekvorm:
Ik vind het een verarming van de Nederlandse taal als de beleefdheidsvorm weg zou vallen. Natuurlijk spreken ondernemingen die zich richten op een jong publiek over ‘jouw’ en ‘jij’. (Jammer van de schrijffout, op zoek moet hier los geschreven worden), maar een jongen of meisje achter de kassa zou best eens kunnen kijken wie er als klant voor de loopband staat.
-
Wilt u de kassabon, meneer ?
-
Ja, graag, dank u wel, mevrouw.