Column Jos de Jong - In Schagen heeft het gemeentebestuur geluk van de burger centraal gesteld in haar beleid. Een primeur in Nederland dat vraagt om veel volgelingen. De burger in Nederland is immers niet altijd even tevreden met het nationale beleid en tot nog toe wordt er weinig rekening mee gehouden of de burger ergens gelukkig van wordt of niet. Continu worden er nieuwe wetten ingevoerd, maar of de burger daar nu echt behoefte aan heeft en er daadwerkelijk beter van wordt, is een vraag waarop de Haagse politiek het antwoord veelal schuldig blijft. De burger wordt ook niet goed geïnformeerd over allerlei Haagse besluiten of vaak vraagt men zich af of die beslissingen nu wel zo nodig zijn.
In Schagen heeft men besloten iets aan deze lacune te doen. Op initiatief van de lokale partij ‘Wens voor u’, heeft men een ‘Wethouder van geluk’ en de ‘Projectleider van Geluk’ geïnstalleerd. Alle uitgaven op de gemeentebegroting worden nu getoetst aan de vraag of de burger daar gelukkiger van wordt. Zo heeft men, om een voorbeeld te noemen, bijvoorbeeld geluksbudgetten in het leven geroepen om de minima tegemoet te komen. Ongetwijfeld gaan er ook op andere gebieden soortgelijke initiatieven volgen. Een schitterende propositie natuurlijk dat navolging verdient op landelijk niveau. Een ‘Wethouder van Geluk’, zou eigenlijk in elke gemeente moeten worden aangesteld; een wethouder die ook regelmatig contact heeft met een nog nieuw aan te stellen ‘Minister van geluk’ die er op toeziet dat Haagse beslissingen bijdragen aan landelijk geluk.
Vaag gedoe allemaal
Mijn eerste reactie was: Wat is dit voor vaag gedoe allemaal", zegt wethouder Jan Steven van Dijk, die Geluk in zijn portefeuille kreeg. "Ik zag mezelf al zitten in boeddhahouding met een wierookstokje." Inmiddels is hij enthousiast: Geluk voor de bevolking is eigenlijk de meest essentiële taak van een gemeente. En aldus deed de gemeente in samenwerking met de Erasmus Universiteit onderzoek onder de inwoners van verschillende kernen van de gemeente.
Waar wordt de burger gelukkig van
Uit onderzoek bleek dat ‘geluk en plezier in werk’ de belangrijkste geluksfactoren zijn, direct gevolgd door het hebben van goede sociale contacten en vooral een betrouwbare overheid. Op basis van deze prioriteiten moet een wethouder dus goed kunnen motiveren of en hoe een bepaalde uitgave bijdraagt aan geluk van de bevolking. "Als je dat niet kunt motiveren, dan moeten we serieus nadenken of die uitgave wel in de begroting moet”, aldus gelukswethouder Van Dijk. Men gaat dus eerst bij de bevolking te rade bij het nemen van belangrijke beslissingen. “Wat vinden jullie van een beslissing die de gemeente wil nemen”, is een vraag die men nu eerst voorlegt aan de bevolking alvorens een definitieve beslissing te nemen. De input van de bevolking wordt dus daadwerkelijk meegenomen in de besluitvorming waardoor men ook draagvlak creëert voor minder populaire maatregelen. Sinds het thema ‘geluk’ centraal staat in Schagen, is er een mentaliteitsverandering ontstaan en wordt er beter geluisterd naar de bevolking.
Inspraak leidt tot geluk
Gelukswethouder Van Dijk erkent dat hij nu beter naar de burgers luistert dan voorheen. "In alle eerlijkheid, vroeger volgde ik vaker mijn eigen idee. Nu denk ik: ik moet het nadrukkelijk vragen aan de inwoners, want daar doen we het uiteindelijk voor." Leidt inspraak inderdaad tot geluk? De nabije toekomst zal het leren. In Schagen meet men over ca 1,5 jaar of de inwoners daadwerkelijk gelukkiger zijn geworden nu de gemeente zo nadrukkelijk inzet op hun geluk.
Niet lullen maar poetsen
De wereld verhardt steeds meer. Dat merk je zowel in persoonlijke als zakelijke relaties. Er zijn hiervoor vele oorzaken. Hoe pak je zoiets nu aan! Niet voor niets rijzen gelukscoaches in welke vorm dan ook als paddenstoelen uit de grond. Voor hen werk zat. Stel bijvoorbeeld dat je teamleider bent en je merkt dat aan alles in je organisatie dat de mensen niet blij zijn met hun werk en ook niet met elkaar. Hoe ga je dan te werk? Hoe los je dat op? Dit is een belangrijke hamvraag vraag die je tegenwoordig het beste kunt beantwoorden met ‘niet lullen maar poetsen’ ofwel ‘niet praten maar daadwerkelijk dóen!’.
Minister van Geluk
In Amsterdam en in Den Haag is men heel benieuwd naar de uitslag. Men staat hier sowieso al positief tegenover wethouders van geluk. Als meer gemeenten volgen zal men in Den Haag eens goed moeten nadenken of het niet eens tijd wordt om, naast al die verschillende ministers met al die uitgebreide portefeuilles, eveneens een landelijke Minister van Geluk te installeren. Misschien dat we dan eindelijk eens kunnen afrekenen met al dat gekrakeel van burgers die zich steeds opnieuw afvragen wat men in Den Haag toch allemaal doet zonder de burger ergens in te kennen.
In Den Haag wil men af van de referenda! Doodzonde natuurlijk omdat je als burger dan helemáál niets meer te zeggen hebt. Natuurlijk kun je van alles zèggen, maar er wordt niet meer naar geluisterd! Misschien dat een Minister van Geluk voor een perfecte ommekeer kan zorgen.
Jos de Jong
