(Column door Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal KNVB)
NL Magazine Sport & Vrije Tijd - ‘Het is menens, we gaan serieus handhaven’, beloofde Aleid Wolfsen, voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), begin vorig jaar in een interview met dagblad De Gelderlander. Hij reageerde op het toenemende gemor in de samenleving dat de nationale privacywaakhond tandeloos en mank is door onderbezetting en personeelswissels. Nog altijd is die situatie onveranderd en daarbij wachten talrijke organisaties op antwoord. De waakhond blijkt een snurkend keffertje, waar nu ook het amateurvoetbal zwaar de dupe van dreigt te worden.
Dat zit zo
In 2017 zijn de KNVB en Talpa Network begonnen met VoetbalTV. Een videoplatform voor clubs, spelers en fans in het amateurvoetbal. VoetbalTV maakt gebruik van slimme camerasystemen die volautomatische videoregistraties van voetbalwedstrijden maken. Inmiddels heeft VoetbalTV 150 deelnemende clubs en ruim 500.000 gedownloade apps. Vele andere verenigingen staan te trappelen. Ook vanuit het buitenland is grote belangstelling.
Vanaf het begin heeft VoetbalTV veel zorg besteed aan privacy bij de ontwikkeling van de dienstverlening en het platform. Zo wordt er pas gefilmd vanaf JO13 en MO13 en zijn alle maatregelen genomen om de privacy van alle betrokkenen op en langs het voetbalveld te waarborgen. Daarnaast is de ontwikkeling van de dienstverlening veelvuldig toegelicht aan de AP en werd het privacy-beleid positief beoordeeld door de gemeente Amsterdam. Sterker nog; tot op de dag van vandaag is er bij de organisatie van het videoplatform geen klacht binnengekomen van een vereniging, team of speler. Eerder andersom. Voetballers vragen ernaar, omdat ze het leuk vinden om zichzelf terug te zien in de wedstrijdbeelden en daarna te delen met vrienden en familie. Daarnaast vinden trainers en coaches het een fantastische tool.
So far so good
Totdat er op 1 november 2019 totaal onverwacht door de AP kenbaar werd gemaakt, dat ze anders naar de Europese privacywetgeving (AVG) zijn gaan kijken. Met als gevolg dat VoetbalTV vijf dagen erna een brief ontving, waarin werd vermeld dat het platform voorlopig een negatieve beoordeling krijgt.
Wat dat betekent?
Iedereen die in een videosamenvatting van VoetbalTV verschijnt moet vooraf schriftelijke toestemming geven.
Reden?
Omdat VoetbalTV een commerciële organisatie is, is er volgens de AP geen sprake meer van het ‘gerechtvaardigd belang’. Dat is de AVG-bepaling, waarmee organisaties binnen hun reguliere bedrijfsactiviteiten persoonsgegevens mogen verwerken.
“Maar dat is toch wat we doen?”, hoorde ik mezelf een paar keer vol ongeloof herhalen tegen Maarten Hoffer, de CEO van het online platform. “Als KNVB organiseren we toch samen met clubs voetbalwedstrijden waarvan verslag wordt gedaan.”
Ook John de Mol keek me aan alsof Frans Bauer ieder moment een aflevering van Bananasplit kon binnenlopen.
Het nieuwe standpunt van de AP roept dus meer vragen op, dan er worden beantwoord. Maar nog ernstiger, waarom is er tijdens de ontwikkeling van VoetbalTV, en de toetsingsmomenten met de AP, nooit stilgestaan bij dat aspect van individuele goedkeuring?
Antwoord
Omdat het volkomen logisch is dat er videoverslagen worden gemaakt van een reguliere activiteit bij een voetbalvereniging: namelijk het spelen van wedstrijden. Iets wat tv-ploegen van omroepen, commerciële- en lokale zenders al vanaf de vorige eeuw doen.
Bovendien, als het ‘gerechtvaardigd belang’ vervalt voor VoetbalTV, wat betekent dit dan voor Youtubers en vloggers met vaak tien- tot honderdduizenden volgers? Moeten zij ook aan iedereen toestemming vragen, voordat ze hun filmpjes delen?
Tot treurens toe hebben we al deze vragen gesteld aan de AP. Helaas willen ze niet eens in gesprek. Om die reden daagt VoetbalTV de AP voor de rechter. Zo wordt een definitief besluit afgedwongen. Gebeurt dat niet, dan valt uiterlijk op 1 september het doek voor VoetbalTV en komen de betrokken medewerkers op straat te staan. Wrang genoeg dezelfde datum als er weer mag geworden gevoetbald. Helaas zonder publiek. VoetbalTV zou dan juist een uitkomst bieden.
Bij de AP lijkt niemand erom te malen
Opmerkelijk voor een organisatie met een voorzitter van PvdA-huize. Een bestuurder overigens, die vaker dan eens het verwijt heeft gekregen als politicus te reageren in plaats van als een bestuurder. Zo was Wolfsen er als de kippen bij om in Nieuwsuur voor de camera’s uit te leggen dat de Koninklijke Nederlandse Tennisbond (KNLTB) fout zat met het gebruik van zijn e-mailbestanden, terwijl het onderzoek bij de AP nog niet was afgerond. In die zaak is hij met behulp van een interne klachtencommissie op de vingers getikt.
Maar het meest ergerlijke vind ik de houding van de AP. Dat is er één van: ‘U hoort wel als het fout zit’ en voor de rest wordt er het zwijgen toe gedaan, ondanks dat er meerdere malen om hulp is gevraagd door VoetbalTV.
Dat kan ook heel anders, weten ze onder meer in Groot-Brittannië en Duitsland, waar de autoriteiten voor persoonsgegevens zich niet opstellen als onbereikbare strafinquisiteurs, maar de dialoog aangaan met organisaties om te kijken hoe ze het privacy-beleid optimaal kunnen laten werken. Toen de wet werd ingevoerd, heeft men dat daar laten vastleggen. Iets dat in Nederland over het hoofd is gezien, maar alsnog zou moeten worden toegevoegd.
Wie in de politiek neemt het voortouw?
Jan Dirk van der Zee is directeur amateurvoetbal KNVB. In zijn wekelijkse column bericht Jan Dirk over alles wat voetbal mooi maakt (en soms lastig) en geeft hij zijn kijk op het voetbal en het verenigingsleven. Reageren? Dat kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
