Politiek & Maatschappij – Eerder schreven we al een bijdrage over de impact van Angst en Schuld op samenlevingen ( https://www.nlmagazine.nl/maatschappij/politiek/1850-angst-maakt-van-burgers-makke-schapen-niets-nieuws-onder-de-zon ) en hoe bestuurders daar al eeuwenlang handig gebruik van maken. En ook nu leven we alweer 18 maanden in een permanente staat van angst en onzekerheid, aangewakkerd door de media en talloze specialisten die allemaal hel en verdoemenis prediken.
Dat geeft onze bestuurders carte blanche zodat ze allerlei tijdelijke maatregelen kunnen nemen die als wetgeving kritiekloos door de 2e kamer worden geloodst.
Veel van deze tijdelijke maatregelen worden verlengd zonder dat de overheid een strobreed in de weg wordt gelegd, en niet alleen in Nederland. Zo heeft de regering van Schotland bepaald dat de noodmaatregelen telkens met 6 maanden kunnen worden verlengd zodra de regering van mening is dat dat noodzakelijk en proportioneel is. Met andere woorden: Ieder willekeurig argument volstaat om een lockdown af te dwingen of om bijvoorbeeld protestmarsen te verbieden.
In diverse landen hebben de autoriteiten verregaande mogelijkheden om mensen te arresteren en vast te zetten op basis van tijdelijke wetgeving. En in Nederland kan de overheid bijvoorbeeld mensen gedwongen in quarantaine plaatsen omdat COVID-19 als een A-categorie ziekte is bestempeld. Dat betekent dus gedwongen opname omdat iemand besmet is met een stevige griep.
Welke maatregelen worden in landen om ons heen ingezet?
De universiteit van Cambridge heeft in 2020 onderzoek gedaan en gekeken naar de verschillende noodmaatregelen die diverse landen tijdelijk hebben afgekondigd en welke middelen men bereid is ter handhaving in te zetten. Zo werden in 32 landen militairen ingezet (bijv. Australië) om de maatregelen te handhaven en in 22 landen gebruikte de overheid drones, uitgerust met camera’s voor gezichtsherkenning en software voor opslag en analyse en werd internet censuur toegepast. In 13 landen werd internet zelfs geheel afgesloten.
Inmiddels zijn wereldwijd 120 contact- en traceer apps actief (ruim 71 landen) en in 38 landen worden andere vormen van traceer hulpmiddelen ingezet. Vergeet niet, al deze maatregelen zijn versneld geïntroduceerd vanwege de COVID-19 pandemie met als argument dat dit vooral gebeurt voor onze veiligheid. Angst legitimeert de inzet van deze maatregelen door overheden die zich daarmee onaantastbaar wanen, onder het motto: We hebben te maken met een pandemie die ons dwingt noodmaatregelen te nemen. Inmiddels is dit in 124 landen wereldwijd het geval. Een mooi voorbeeld uit ons eigen landje is het ministerie van VWS o.l.v. Hugo de Jonge dat zich arrogant aan de wettelijke verplichting onttrekt om te voldoen aan WOB-verzoeken van de 2e kamer.
In de VS kan de president bijvoorbeeld een ‘national emergency’ afkondigen die direct 136 noodwetten activeert. U heeft vast eerder al over de ‘Patriot Act uit 2001 gehoord die werd afgekondigd kort na de aanval op de Twin Towers in New York. Deze wet geeft de Amerikaanse Federale overheid verregaande bevoegdheden voor onder andere massa surveillance.
Wat echter vrijwel niemand weet is dat er geen aantoonbaar bewijs bestaat dat deze maatregel terroristische aanvallen voorkomt of de verspreiding van een virus. Desondanks past de Amerikaanse overheid massa surveillance toe omdat het de veiligheid voor haar burgers zou vergroten.
Dat we hiermee op een subtiele manier alsnog in een systeem van sociale controle terecht komen zoals in China lijkt het grote publiek geheel te ontgaan.
Zijn al deze maatregelen nuttig?
‘Nature Human Behaviour’, een wetenschappelijk digitaal magazine, publiceerde een overzicht van de 20 belangrijkste maatregelen die door overheden wereldwijd tijdens de COVID-19 pandemie zijn getroffen. Daarbij valt op dat tot de minst succesvolle maatregelen de lockdowns en de extra inzet van politie en/of militairen behoren. Wat verder opvalt in de publicatie is dat de noodmaatregelen vooral nuttig zijn voor overheden (controle) en niet voor het redden van levens of het verbeteren van de publieke veiligheid.
Zo daalde bijvoorbeeld tijdens de COVID-19 pandemie in 2020 in het Verenigd Koninkrijk de criminaliteit met ruim 40% maar verdubbelde het aantal controles en aanhoudingen door de politie; alles voor onze veiligheid.................
Zo wordt pijnlijk duidelijk dat de gecreëerde ‘noodsituatie’ overheden in staat stelt om heel snel allerlei nieuwe maatregelen te introduceren. In het vaak aangehaalde meesterwerk van George Orwell, 1984, worden deze ontwikkelingen al voorspeld. Zo beschrijft hij onder andere dat een crisis er niet is om te overwinnen, maar om deze te laten voortduren zodat de bestaande (macht) structuur van onze samenleving kan voortbestaan.
En ook ‘Reporters without Borders’, een organisatie die staat voor de bevordering van persvrijheid, stelt vast dat veel van de huidige COVID-19 maatregelen een versterking zijn van reeds bestaande en eerder ingezette ontwikkelingen. Dat is zichtbaar in censuur op kanalen als Youtube, Facebook en Twitter en eenzijdige berichtgeving in de mainstream media. ‘Reporters without Borders’ stelde ook vast dat inmiddels bijna 87% van de wereldbevolking leeft in landen waar de persvrijheid onder druk staat dankzij repressieve maatregelen ter bestrijding van COVID-19.
Volgens Klaus Schwab van het World Economic Forum is de COVID-19 pandemie ‘a unique opportunity’. Wanneer deze ‘opportunity’ vervolgens de weg vrij maakt voor de invoering van allerlei nieuwe noodwetten, zonder tussenkomst van parlementen, dan moeten we ons grote zorgen maken. Dat lijkt me niet de manier waarop we onze samenleving (‘build back’) ‘better’ maken.
Hebben we geleerd van eerdere crises?
Bij eerdere crises schreeuwden politici en bestuurders om het hardst dat ze vooral chaos, armoede en werkeloosheid wilden voorkomen en daarom de introductie van noodmaatregelen noodzakelijk was. Zo werd in de Weimar republiek in 1933 de noodsituatie uitgeroepen die vervolgens 12 jaar voortduurde en de leiders van Duitsland onbeperkte macht gaf. Verdere uitleg over de gevolgen hiervan lijkt me overbodig.
De vraag die we ons moeten stellen is: Hebben we de overheid überhaupt nodig om een crisis te bezweren? Er zijn voldoende voorbeelden uit de recente geschiedenis die aantonen dat de bevolking heel goed zelf in staat is om uit een crisissituatie te komen. Denk aan de watersnoodramp in Zeeland van 1953 waarbij de Zeeuwen in eerste instantie heel goed in staat bleken om elkaar bij te staan in een noodsituatie want de eerste hulp kwam niet van de autoriteiten, instanties of personen waar dit van te verwachten was.
Het meest recente voorbeeld is de enorme wateroverlast in Limburg van enkele weken geleden. In een plaats als Valkenburg werkten honderden vrijwilligers met elkaar dagenlang samen om alle troep op te ruimen. Zelfs Andre Rieu zette zich in als vrijwilliger en zorgde voor de inwendige mens tijdens de werkzaamheden.
Kijk ook naar de inzamelingsacties van de afgelopen decennia waarbij de bevolking zich massaal schaarde achter allerlei initiatieven om individuen of groepen uit onze samenleving te ondersteunen. Je zag daarbij met grote regelmaat dat lokale bestuurders of politici zich graag lieten fotograferen om duidelijk te maken dat ook zij menselijke trekjes vertonen. Of was dit vooral bedoeld om de beeldvorming rondom de persoon of de politieke partij te verfraaien?
Kortom, we zijn zelf tot heel veel meer in staat dan de overheid ons wil doen geloven.
French Paulitz
