NLMagazine Politiek & Maatschappij - De VNG uit, mede namens de G4, de P10, G40, M50 en K80, haar ernstige zorgen aan de Kamer over de financiële en bestuurlijke positie van gemeenten, die door de beleidsvoornemens van het nieuwe kabinet alleen nog maar verder achteruit zal gaan.
Tijdens het rondetafelgesprek op 23 maart hebben de gemeentelijke vertegenwoordigers al nadrukkelijk gewezen op de schrale financiële positie van gemeenten vanwege het kabinetsbeleid. Het probleem gaat verder dan het rond krijgen van de begroting. Gemeenten zijn niet meer in staat hun bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke problemen voor hun inwoners. Inwoners die te maken krijgen met zaken als krapte op de huizenmarkt, een kostbare omschakeling naar andere energievormen, oplopende inflatie, toenemende ongelijkheid en een steeds krapper voorzieningenniveau.
Onmogelijk om te investeren
Om dit soort zaken voor inwoners op te kunnen lossen kunnen we niet anders dan als één overheid samen aan de slag. Gemeenten moeten het rijk kunnen vertrouwen dat het de financiële middelen ter beschikking stelt voor de langjarige investeringen om zo’n aanpak mogelijk te maken. De toekomst ziet er niet rooskleurig uit. Als gevolg van de kabinetsvoornemens zullen gemeenten geconfronteerd worden met een enorme terugval aan inkomsten vanaf 2026. Nieuwe gemeentebesturen moeten zich van meet af aan bezig houden met bezuinigingen en incidentele uitgaven. Meerjaren-investeringen en plannen worden onmogelijk, omdat structurele dekking er na 2026 niet meer is.
Vergroting lokale belastinggebied
Kennelijk wordt er aan rijkszijde gedacht aan vergroting van het lokale belastinggebied. Maar dat kan alleen werken als de financiële basis van gemeenten op orde is. Het lokale belastinggebied mag in onze ogen alleen gebruikt worden voor gemeentelijk beleid, niet als financieringsbron voor rijksbeleid. En tenslotte: het decentrale belastinggebied kan alleen vergroot worden onder gelijktijdige verlaging van rijksbelastingen.
Brief aan KamerOp 7 april debatteert de Kamer over de financiële positie van decentrale overheden en versterking van het lokaal bestuur. In deze brief aan de Kamer uiten we niet alleen onze zorgen, maar tonen we ook wat de stevige negatieve gevolgen zijn in de kabinetsperiode tot 2025 én de jaren daarna.
Wij zijn er ten diepste van overtuigd dat een goede samenwerking tussen het rijk en de medeoverheden essentieel is om de grote maatschappelijke opgaven die in het coalitieakkoord centraal staan, in samenhang aan te pakken.
