NLMagazine Politiek & Maatschappij - Bezwaarschriften tegen de WOZ-waarde van woningen zijn door automatisering een interessant verdienmodel geworden voor commerciële bedrijven. ‘De benodigde inspanning is veel kleiner dan deze was in 1995,’ rapporteren onderzoekers dinsdag in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Het onderzoek werd uitgevoerd door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO), verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Een bedrijf kan in 2021 in de bezwaarfase 636 euro vergoeding krijgen,’ meldt het rapport. ‘Voor het indienen van een bezwaar voor een woning (265 euro), het bijwonen van een hoorzitting (265 euro) en het laten opstellen van een taxatie op basis van een uitpandige taxatie (106 euro).’
‘No cure no pay’ of ‘no pay’
De professionele bezwaarmakers werken vaak op op basis van ‘no cure no pay’. Gemeenten ergeren zich aan die bureaus, onder andere omdat de vergoedingen vaak nauwelijks in verhouding zouden staan tot de kosten die bureaus maken. Het nieuwe onderzoek bevestigt dit in grote lijnen. De VNG wil af van de ‘perverse prikkels’.
Voor woningen, waar 90 procent van de procedures over gaat, geldt in het algemeen dat een belanghebbende nooit hoeft te betalen, ook niet als een bezwaar geheel of gedeeltelijk wordt gehonoreerd. Zo blijkt de vergoeding van ruim 600 euro in de praktijk dus al goed voor een commercieel verdienmodel. Dat is mede te danken aan de automatisering van de behandeling door de bureaus.
‘In een deel van de bezwaarschriften wordt alleen aangegeven dat de WOZ-waarde te hoog is maar niet waarom. Deze brieven kunnen in hoge mate geautomatiseerd worden opgestuurd. Hieruit blijkt dat de inspanning die een bedrijf levert beperkt kan blijven terwijl het bedrijf toch de proceskostenvergoeding kan ontvangen.’ Als het proces al niet automatisch gaat, dan wel grotendeels aan de hand van standaardteksten, met minimale aanvullingen per aparte zaak.
€ 265 in 5 minuten
Bedrijven vragen volgens het onderzoek ‘standaard een hoorzitting aan’ als het bezwaar niet geheel wordt gehonoreerd. ‘Een inhoudelijke inbreng bij de hoorzitting is niet vereist om hier een proceskostenvergoeding voor te krijgen. Mede door corona zijn veel hoorzittingen in 2020 en 2021 telefonisch of via videobellen gehouden. Uit de gegevens van de samenwerkingsverbanden blijkt dat een hoorzitting gemiddeld vaak minder dan 5 minuten per object kost.’ Tegen een vergoeding, zoals gezegd, van € 265.
De vergoedingsregels van het Bpb sluiten volgens het COELO achterhaald. ‘Ons onderzoek laat zien dat dit niet meer aansluit bij de werkzaamheden die in 2021 nodig zijn voor de genoemde proceshandelingen. De benodigde inspanning is veel kleiner dan deze was in 1995.
Tijd is het probleem
De schade voor gemeenten zit niet zozeer in gederfde belastingopbrengsten. Hierbij zou het gaan om ‘slechts’ 17 miljoen euro. De totale opbrengst van de WOZ bedraagt 4,3 miljard euro. ‘Een groter probleem is dat het grote aantal bezwaren een groot beslag legt op de afdelingen binnen gemeenten die de Wet WOZ uitvoeren. Voor ieder bezwaar dat wordt ontvangen moet een aantal handelingen worden verricht.’ Deze tijd zou ten koste gaan van de gelegenheid om ‘bestanden bij te werken’, wat later weer tot meer verkeerde aanslagen en waarschijnlijk extra bezwaren zal leiden.
Bron: Richard Sandee, GemeenteNu
