NLMagazine Sport & Maatschappij – Het Nederlands elftal rekende zich al bij aanvang van het EK rijk want de tegenstanders waren een ‘makkie’ en de finale lag binnen handbereik. Dezelfde arrogantie tref je aan bij politici van de grote politieke partijen want met ‘hun’ team gaan zij alle klimaatambities waarmaken, de ongelijkheid in de samenleving aanpakken, het onderwijs verbeteren; kortom wanneer zij het voor het zeggen krijgen is Utopia nabij.
Naast een bepaalde mate van arrogantie is een andere overeenkomst tussen voetbal en politiek de publieke belangstelling voor evenementen als een EK of verkiezingen voor de 2e kamer. In TV-programma's verschijnen dan dagelijks experts die worden geïnterviewd en voorspellingen doen wie de winnaar wordt van wedstrijden die later volgen, of welke politieke partij afgestraft gaat worden door de kiezer.
Ook persconferenties worden ingezet om het grote publiek te informeren. De bondscoach beantwoordt vragen over de gehanteerde spelstijl, of een politicus wordt aan de tand gevoeld over het partijprogramma van zijn partij; of de aanvoerder van het team vertelt iets over de sfeer in de ploeg, of de minister-president legt uit waarom we meer moeten afdragen aan Brussel.
Objectiviteit/subjectiviteit
Wat daarbij opvalt, is de toegenomen invloed van woordvoerders die van tevoren afspraken maken met journalisten over de vragen die mogen worden gesteld. Wanneer een journalist zich vervolgens niet aan deze afspraken houdt, dan is de kans groot dat een journalist van toekomstige deelname wordt uitgesloten. Zo wordt bijvoorbeeld het populaire TV-programma ‘Veronica Inside’ door de voetballers van het Nederlands Elftal geboycot. En in de 2e kamer worden kritische vragen met betrekking tot de maatregelen van het OMT door minister De Jonge veelal weggezet als zijnde staatsgevaarlijk.
Wat betekent dat?
Voetbal is de grootste sport in Nederland (1,2 miljoen KNVB leden) en groeit nog steeds mede dankzij de toegenomen populariteit van vrouwenvoetbal. Voetbal is niet alleen de grootste sport, maar is ook een volkssport. Ieder weekeinde worden meer dan 30.000 wedstrijden in het amateurvoetbal gespeeld en de infrastructuur voor voetbal in Nederland is uniek. Iedere gemeente heeft minimaal 1 voetbalvereniging en vaak beschikken zij ook over kunstgrasvelden zodat het hele jaar door kan worden gespeeld.
Voetbal is laagdrempelig, een echte volkssport, dat zie je terug in de oranjegekleurde straten wanneer het Nederlands elftal deelneemt aan een groot toernooi. Voetbal is iets dat Nederlanders met elkaar verbindt, we houden van het spelletje, de sfeer in een stadion en bovenal: we houden van ‘onze’ spelers. Gewone jongens zoals Donny van der Beek, Frenkie de Jong, Matthijs de Ligt, Virgil van Dijk, Daley Blind, Georginio Wijnaldum en Denzel Dumfries.
Het Oranjelegioen is trouw en sportief maar vooral nuchter, daar horen geen sterallures bij en al helemaal geen arrogantie. Verliezen vinden we niet erg, maar wanneer dat gebeurt omdat spelers zich niet voor 100% inzetten, met zichzelf bezig zijn (lees: een volgende miljoenentransfer) en niet voor een camera wensen te verschijnen, dan wordt de Nederlandse voetbalfan narrig.
De parallel met de politiek
En zie hier de parallel met de politiek in Nederland. Voordat een groot evenement plaatsheeft (2e kamer verkiezingen) willen alle politici in TV-programma's verschijnen, worden de mooiste beloftes gedaan en vooral beterschap beloofd (we gaan voor een 4-4-3 systeem). Vervolgens worden de stemmen geteld, de politici sluiten zich vervolgens op in achterkamertjes en laten zich vertegenwoordigen door talloze woordvoerders die de ene na de andere oneliner produceren.
In deze achterkamertjes strijden ze met elkaar om de macht en de beste posities (lees: transfers) in een te formeren kabinet en verdwijnen de verkiezingsbeloftes in een la. Er komt een nieuw regeerakkoord (we spelen alsnog 5-3-2) waarin allerlei afspraken zijn vastgelegd die nooit in een verkiezingsprogramma hebben gestaan en waar geen kiezer ooit op heeft gestemd.
Politiek in Nederland is als een voetbalwedstrijd waarin de teamsamenstelling niet verandert, nooit een nieuw type coach wordt aangesteld en de uitslag van tevoren vaststaat. De journalisten stellen geen lastige vragen en de toeschouwers (stemmers) worden iedere wedstrijd weer teleurgesteld. Geen wonder dat het aantal toeschouwers jaar op jaar daalt...
Hoe moet het spel worden gespeeld?
Beschouw onze maatschappij als een voetbalveld; wij zijn de spelers, er zijn regels van toepassing, er loopt een arbitraal trio rond voor toepassing van die regels, je kunt winnen en verliezen, je weet wat je moet doen in het veld, je werkt doelgericht en je vaardigheden kun je aanscherpen dankzij trainers en coaches die rondlopen. Zolang je het spel goed meespeelt draait het team goed en jij dus ook. Als speler ben je tevens lid van een vereniging die wordt geleid door een bestuur dat in het belang van de vereniging, de leden dus, opereert. Niemand in de vereniging is groter dan de club en het clubbelang prevaleert te allen tijde. Dat zorgt voor een bloeiende vereniging met betrokken leden.
Wat zou het mooi zijn wanneer onze politici zich zouden gedragen als het bestuur van een vereniging met maar een doel voor ogen: Het belang van de vereniging en het belang van de leden!
Helaas echter zijn politici, net als onze voetballers, te veel met zichzelf en hun eigen belangen bezig en niet met de belangen van de ‘leden’. We hebben gezien tot welke afgang van het Nederlands elftal dat leidde in Boedapest.
Het wordt tijd voor een bestuur van de ‘Vereniging Nederland’ die de leden serieus neemt en hun belangen gaat behartigen in plaats van die van het bestuur zelf. Mevrouw Kaag van D66 introduceerde de term ‘nieuw leiderschap’. Ik heb er nog weinig van gezien…
French Paulitz
