Kortere werkweken – worden we daar gelukkig van?

Pas in de jaren 70 van de vorige eeuw kwam daar een einde aan en werd een werkweek van 40 uur de standaard. Tegenwoordig heeft een vaste baan een werkweek van 36 uur en de laatste jaren is het aantal part time werkenden fors toegenomen. Daarmee is het aantal uren dat we beschikbaar hebben voor dingen die we leuk vinden toegenomen, maar zijn we daardoor ook gelukkiger geworden?

Duidelijk is in ieder geval dat, wanneer we 10 uur per dag of meer werken, de kans op stress en oververmoeidheid toeneemt en wanneer we dat gedurende meerdere jaren achtereen doen, dat kan leiden tot hartklachten. En ook onze verslavingsgevoeligheid neemt toe.......................

Te veel werken is ongezond – maar wat doet minder werken met ons? 
Ieder jaar worden allerlei onderzoeksresultaten gepubliceerd over de landen met de meest gelukkige inwoners. Onderstaande tabel (bron: Worldhappiness report april 2019) geeft een overzicht van de 5 landen met de meest gelukkige inwoners.

Wat in deze tabel opvalt is dat de Finnen kennelijk het gelukkigst zijn ondanks het hoogste aantal gewerkte uren. Wat is daarvoor de verklaring?

Gewerkte aantal uren is slechts één meetpunt - wat bepaalt ons geluk nog meer?
Er zijn natuurlijk meer factoren die invloed hebben op onze gemoedstoestand. In het rapport wordt bijvoorbeeld ook gekeken naar de vrijheid die inwoners van een land ervaren, of er sprake is van corruptie, het welvaartsniveau (uitgedrukt in het bruto nationaal product van het land) en het aantal jaren dat we verwachten in goede gezondheid te kunnen doorbrengen. Dat leidt uiteraard tot een lijstje landen met de minst gelukkige inwoners.

Leuk zo’n rapport – maar wat zegt dat eigenlijk over een kortere werkweek?
In de top 5 van gelukkigste landen staan 4 Scandinavische landen, hetgeen vooral wordt veroorzaakt door het hoge niveau van voorzieningen en het (bijna) ontbreken van corruptie. Daar tegenover staan de landen met de laagste score, waarbij opvalt dat in zowel Turkije als Griekenland de economische omstandigheden de laatste jaren niet bijzonder rooskleurig waren.

De invloed van het aantal gewerkte uren is moeilijk te herleiden, vandaar dat het beter is om op kleinere schaal te kijken naar de effecten ervan.

Een paar voorbeelden 
Een Zweeds softwarebedrijf startte in 2015 met een 6-urige werkdag. Dat leidde tot een zeer positieve reactie bij alle werkenden (meer vrije tijd tegen gelijkblijvende beloningen), alleen bleef op sommige afdelingen de productiviteit achter (ontwerpers). Daar tegenover stond een hogere productiviteit bij andere afdelingen (softwareontwikkelaars), dus per saldo ging het bedrijf er niet op achteruit. Men besloot om de 6-urige werkdag permanent in te voeren.

In Japan introduceerde Microsoft in 2019 een 4-daagse werkweek, ongekend voor Japanse begrippen. Het leidde tot een enorme verhoging van de motivatie van werknemers en de productiviteit steeg met bijna 40%.

Een ander voorbeeld uit Zweden is een instelling voor zorgverleners in het publieke domein in Gotenburg. Daar startte men met een experiment om gedurende 2 jaar terug te gaan naar een 6-urige werkdag (ook hier tegen gelijkblijvende beloningen). Ondanks een veelbelovende start (de kwaliteit van de zorgverlening ging omhoog en de zorgverleners ervoeren minder stress), kreeg men het niet voor elkaar om met hetzelfde aantal zorgverleners, dezelfde hoeveelheid patiënten te voorzien van zorg. Er waren 17 extra zorgverleners nodig en dat kostte de gemeente (omgerekend van SEK) ruim € 700.000,=.

Hoewel de resultaten van bovengenoemde testen er in eerste instantie positief uitzien, is het duidelijk dat korter werken niet overal en altijd toepasbaar is. Helaas maakt dat een kortere werkweek of -dag ook niet altijd de perfecte oplossing voor een gelukkiger bestaan........

French Paulitz