NLMagazine, beste wijnen, vinologie, de kunst voor de juiste keuze - Eddy van Heel (foto hierboven, midden) had zijn zaken goed voor elkaar. Als oprichter van Prescan, een bedrijf voor preventieve gezondheidszorg, was hij een van de succesvolste ondernemers van zijn geboortestreek Twente.
En toen kwam corona. Eddy werd ziek. Zo ziek dat hij daarna besloot zijn bedrijf te verkopen en zijn leven om te gooien. Samen met zijn oom was hij al eigenaar van een aantal appartementen en een chateau in de Cahors. Toen de buurman wilde stoppen met de wijngaard was de beslissing snel gemaakt: hij werd wijnboer. Een flinke ommezwaai, waar ook praktisch heel wat bij kwam kijken. Wat kom je tegen, als je ineens een wijngaard overneemt? Wat valt er mee, en welke hobbels ontmoet je? Ik vroeg het Eddy.
De wijngaard van Eddy ligt in het mooie Prayssac, in de wijnregio Cahors, het Zuid-Westen van Frankrijk. Voor alles geeft Eddy aan dat hij de rust van de omgeving van deze streek als een enorme plus ervaart. Hij woont er zelf (nog) niet permanent. “Ik woon in Nederland, ook omdat ik een gezin heb met opgroeiende kinderen. Ze zijn nu tussen de 4 en 19 jaar. Bovendien moet ik het zelf nog rustig aan doen. Gelukkig is mijn zwager ter plekke en dat gaat hem steeds beter af. Het team is geweldig, dat kan ik echt wel zeggen.”
Stapels papieren
De wijngaard waarvan Eddy eigenaar is, heeft een lange historie. Vier generaties maakten hier wijn. Tot 1860 maakte de wijngaard deel uit van een groter landgoed. Eddy en zijn oom waren al eigenaar van het chateau, de koetshuizen en het bakkershuis, waarin appartementen gerealiseerd waren.
Met de aankoop van de wijngaard is het landgoed in oorspronkelijke staat hersteld. Al ging dat niet zonder slag of stoot. “Ik wist niet dat er bij het kopen van een wijngaard zoveel bij kwam kijken”, geeft Eddy aan. Een jaar lang waren ze er mee bezig. “Het gaat letterlijk om stapels officiële documenten, die van voor tot achter moeten kloppen.
Telkens moeten die naar weer andere instanties toe: belastingdienst, accijnzen, gemeente. De notaris hebben we misschien wel het meest gezien van allemaal. En voorafgaand daaraan krijg je ook nog te maken met de officiële instanties, zoals de wijnregio, die bepalen of jij deze wijngaard überhaupt wel mag kopen. Wat wil je er mee doen? Weet je van wanten? Het is niet dat ik er van schrok – het moet gebeuren – maar het was zeker niet het leukste gedeelte. En dan natuurlijk alles in juridisch Frans, want bijna niemand in ons gebied spreek Engels. Ook overheidsbeambten niet. Gelukkig heeft Safer, de instantie die verantwoordelijk is voor de agricultuur, ons een tolk toegewezen die ons bijstaat in alle processen.”
Anticiperen en vernieuwen
Inmiddels draait de wijngaard op volle toeren. De dagelijkse werkzaamheden worden gedaan door een klein team Fransen en vanaf september 2022 is zwager Patrick daar in de leer. Wat Eddy betreft gaan de lessen van het ondernemerschap als geen ander op voor een wijnboer. “Ik ben gewend dat je anticipeert op wat er gebeurt, dat is pas ondernemen. Dus zijn wij bezig met irrigatie. Niet voor compensatie van de droogte, want dat mag niet. Maar wel om in het voorjaar de late vorst te kunnen bestrijden, door zelf een dunne laag ijs te laten ontstaan over de plant in de eerste groei. Een bewezen methode om de druivenstok te redden.
Ook gaan wij de ranken op Italiaanse, of eigenlijk oud-Romeinse, wijze laten groeien. Daarbij bind je de stokken hoger op, met meer ruimte voor de wind en dus minder kans op bijvoorbeeld meeldauw. Dat kan omdat de Malbec die hier groeit een late druif is. Ook zetten we trouwens een robot in in de wijngaard die elektrisch alles schoffelt. Dat scheelt weer arbeid.”
De vruchten van innovatie
Vanaf het begin heeft Eddy fors ingezet op innovatie. “Eigenlijk vraag ik mij bij alles wat er kan gebeuren af: wat kan ik doen? Misschien is dat een typisch Nederlandse mentaliteit. Dus wat kan ik doen bij veel regen, bij hitte of bij vorst? Of om de kwaliteit te vergoten?” De Franse overheid stimuleert dit innovatieve ondernemerschap ruimhartig. “Zo kregen wij 40% subsidie voor onze nieuwe koeltanks.”
Inmiddels beginnen de innovaties letterlijk hun vruchten af te werpen. “Ik ben er best trots op dat wij, met een dure machine, horizontaal koud persen. Net als een groot wijnhuis uit de Bordeaux. Het is best een investering, maar je merkt gewoon dat de kwaliteit enorm toeneemt. Ook omdat we alle tanks koelen. Die kwaliteit hebben we ook gemerkt bij een recente wijnkeuring in Wenen. We stuurden vier flessen in en wonnen vier prijzen: één keer goud, twee keer zilver en één keer brons.”
De kracht van ervaring en kennis
Toch heeft Eddy inmiddels gemerkt dat een goede wijnboer ook kennis, ervaring en intuïtie nodig heeft. “Ik ben heel blij dat we na de overname nog advies konden inwinnen bij de oude eigenaar. Vorig jaar zag de druivenoogst er ronduit slecht uit. We hadden een raar voorjaar en in de zomer grote droogte. De druiven waren dus klein en de oogst werd al op minder dan 80% geschat. We hadden eigenlijk nog wat regen nodig, maar dat leek er niet in te zitten. Veel wijnboeren besloten te gaan oogsten. Oud-eigenaar Gérard zijn toen tegen ons: Wacht nog maar even, er komt regen aan. Dat hebben we gedaan, en zowaar: binnen vijf dagen regende het. En we hebben een fantastische oogst.”
Landgoed Cahors
Helaas is niet ieder jaar zo fortuinlijk. “Meestal rekenen wijnboeren op 1 slecht jaar op 5 wijnjaren. Maar in Cahors gaat dat niet op: de afgelopen jaren was het te droog, te nat, er was meeldauw en dit jaar hadden we late vorst, waardoor we maar twintig procent opbrengst hadden. Je kunt gerust zeggen dat er in de afgelopen vijf jaar maar twee normale jaren tussen zaten. Gelukkig hebben we nog genoeg voorraad. Maar we kijken nu wel naar innovaties om dit soort vorstschade in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. Bijvoorbeeld door te sproeien of de wijngaard te verhitten met infrarood strings.”
Een tevreden gevoel
Hoe kijkt Eddy terug op de eerste jaren van zijn avontuur? “Het is in Frankrijk echt heel erg wennen aan de enorme weg door de bureaucratie. Dat is een mega-verschil met Nederland. Maar dat valt helemaal weg als je voor het eerst je eigen nieuwe wijn proeft, samen met iedereen die daaraan meegewerkt heeft. Want als de wijnbouw één ding is, dan is het wel teamwork. En dat gaat soms ver. In Frankrijk helpen boeren elkaar veel bijvoorbeeld om een machine in te zetten tegen meeldauw. Over het resultaat ben ik meer dan tevreden: stel je voor, meteen al 4 prijzen op een wijnconcours. Geweldig!”
Meer over de Cahors
Je zou het niet denken, maar Cahors is de oudste wijnregio van Frankrijk. Al in de 1e eeuw begint hier de geschiedenis van wijnbouw, rond de stad Divona Cadurcorum, nu de stad Cahors. De Romeinen legden toen de eerste wijngaarden aan. De wijn werd gedronken door Romeinse keizers en werd met een houten vlot over de rivier de Lot via Bordeaux naar Rome verscheept. De wijnstreek kent tegenwoordig zo’n 4.000 hectare aan wijngaarden, waarop voornamelijk Malbec verbouwd wordt. Deze druif staat ook wel bekend als de Auxerrois en wordt in de Cahors zelf ook wel de Cot genoemd.
Meer weten?
Benieuwd naar de wijngaard van Eddy? Je bent welkom om te komen proeven, maar ook om te overnachten. Lees er alles over op de website van Chateau Camp Del Saltre. Zijn wijnen zijn in Nederland te koop via Heisterkamp Dranken in Ootmarsum.
Wilt u nog meer weten over specifieke wijnen, over verschillende wijngaarden en kwaliteitswijnen uit diverse landen, ga dan naar www.winnubstwijn.nl
