Het is ruim 160 jaar geleden dat slavernij is afgeschaft maar de ongelijke raciale verhoudingen die in honderden jaren zijn opgebouwd, zijn niet vanzelf verdwenen.
Is de relatie tussen het slavernijverleden en het heden voor veel witte Nederlanders niet helder, voor de meeste zwarte Nederlanders is de link met ongelijkheid, racisme en discriminatie pijnlijk duidelijk. In deze tentoonstelling stellen we de vragen: Wat is ons gedeelde slavernijverleden? Hoe gaan we er tegenwoordig mee om? En hoe kunnen we een gemeenschappelijke toekomst maken? Dit doen we aan de hand van historische objecten, kunstwerken en interviews met wetenschappers en andere deskundigen.
Het Zeeuws Museum neemt Heden van het slavernijverleden over van het Wereldmuseum. Het gebruikt de presentatie om met experts en publiek te onderzoeken hoe verhalen over de Zeeuwse rol in de slavernij en koloniale geschiedenis in de toekomst kunnen worden toegevoegd aan de tentoonstelling Dit is Zeeland. De versie van het Wereldmuseum is uitgebreid met een aantal Zeeuwse stukken zoals de documentaire Kom (2023) van Zeus Hoenderop. Deze film laat het proces rondom het plaatsen van het slavernijmonument in Vlissingen zien.
Ook keren de originele protestborden van de Black Lives Matter-demonstratie in 2020 in Middelburg terug naar het Abdijplein. Het is een bruikleen van het Rijksmuseum die de hele reeks heeft opgenomen in de collectie. De installatie White Hand (2008) van Remy Jungerman komt uit de eigen collectie. Het werk is aangekocht door het Zeeuws Museum n.a.v. zijn tentoonstelling Heimwee in 2008.
In Heden van het slavernijverleden is ook spoken word van Onias Landveld en Dorothy Blokland; zijn er interviews met Karwan Fatah-Black, Marian Markelo, Amade M'charek en Gloria Wekker en films van Elizeth Labega, Jean Hellweg en Wijnand Stomp.
Tegelijkertijd start de Zeeuwse editie van het handwerkproject Draden van ons Nederlandse slavernijverleden. In werkplaatsen in heel Zeeland wordt samengewerkt aan een driedelig wandkleed. Iedereen mag meedoen. De werkplaats in het Zeeuws Museum maakt onderdeel uit van Heden van het slavernijverleden. Het ontstaan van het wandkleed is te volgen in het Maritiem muZEEum in Vlissingen. Als het tapijt af is, zal het een rondreis maken door de provincie.
Kunstenaar Liesbeth Labeur maakt het ontwerp. Inhoudelijk heeft zij zich gebaseerd op de driehoekshandel waarvan een uniek handelsarchief in het Zeeuws Archief bewaard wordt. Om naast dit economische perspectief ook andere perspectieven en verhalen te verwerken, betrekt de kunstenaar nazaten van tot slaaf gemaakte mensen bij het ontwerpproces.
In de drie delen van het wandtapijt staan drie reizen centraal: die met Cargazoen; Armazoen en Retouren. Cargazoen is de lading koopwaar op het schip vanuit Middelburg of Vlissingen naar Afrika die werd geruild voor tot slaaf gemaakte mensen. Als Armazoen werden ze naar het Caribisch gebied gebracht, waar ze gedwongen werden zonder betaling te werken op verschillende plantages. De lading Retouren bestond uit de verbouwde producten die weer naar Zeeland werden verscheept.
Draden van ons Nederlandse slavernijverleden is een landelijk initiatief van Stichting Villa Maecenatis. In 2022 werd een wandkleed in Groningen gemaakt door maar liefst 400 Groningers.
Partners
Deelnemende partners zijn, naast het Zeeuws Museum: Discriminatie.nl Zeeland; Keti Koti Zeeland; Maritiem MuZEEum Zeeland; ZB Bibliotheek van Zeeland; Zeeuws Archief in samenwerking met Four Freedoms Door het Jaar Heen.
Meer informatie
CARGAZOEN, ARMAZOEN, RETOUREN
DRADEN VAN ONS NEDERLANDSE SLAVERNIJVERLEDEN
Zeeuws Museum en diverse locaties in Zeeland
Vanaf eind juni t/m najaar 2024
https://www.zeeuwsmuseum.nl/nl/plan-je-bezoek/nu-in-het-museum/tentoonstellingen/actueel-en-verwacht/heden-van-het-slavernijverleden
