Het planetarium in Eise Eisinga's woonkamer in Franeker Foto: Erik Zachte via Wikimedia CC BY-SA 4.0 - NLMagazine/Franeker - Het Eise Eisinga Planetarium in het Friese Franeker is erkend als werelderfgoed door de VN-organisatie UNESCO.
Het model van het zonnestelsel is opgenomen in de prestigieuze lijst. Eise Eisinga (1744-1828), een ondernemer die zijn vrije tijd besteedde aan sterrenkunde, heeft tussen 1774 en 1781 een replica van het zonnestelsel gebouwd in het plafond van zijn woonkamer. Dit deed hij om te weerleggen dat doemscenario’s onjuist waren.
Een historisch meesterwerk
Eisinga liet de zes destijds bekende planeten (Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter en Saturnus) en de maan om de zon draaien in dit systeem, dat werd aangedreven door een slingeruurwerk. Het Koninklijk Planetarium Eise Eisinga is het oudste nog functionerende planetarium ter wereld.
Op de lijst van werelderfgoed staan ongeveer twaalfhonderd gebouwen en natuurgebieden. Het planetarium is de dertiende plaats binnen het Koninkrijk der Nederlanden die deze erkenning heeft ontvangen. Andere vermeldingen op de lijst omvatten onder andere de Waddenzee, de Hollandse Waterlinie, de Van Nelle-fabriek in Rotterdam, de grachtengordel van Amsterdam, de molens van Kinderdijk en het historische centrum van Willemstad op Curaçao.
De erkenning van het Eise Eisinga Planetarium als UNESCO-werelderfgoed onderstreept het belang van wetenschap, erfgoedbehoud en het bevorderen van kennis over het universum. Het blijft een levendige herinnering aan de toewijding van Eisinga en zijn bijdrage aan het begrip van de kosmos.
