NLMagazine Cultuur - Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft 2,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het herstel en de restauratie van Joodse begraafplaatsen. Het gaat om de grootste herstel- en restauratieoperatie van Joods erfgoed ooit. Nooit eerder werden zoveel historische Joodse objecten in het kader van één besluit gerestaureerd.
250 historische Joodse begraafplaatsen
Er zijn in Nederland circa 250 historische Joodse begraafplaatsen, verspreid over het land in steden en dorpen en soms ook in weidegebieden of bossen. Een niet onaanzienlijk deel van deze begraafplaatsen is niet meer in gebruik, soms onherkenbaar, of men weet niets meer over het ontstaan van die begraafplaatsen en de gemeenschap die daar ooit heeft geleefd en heeft bijgedragen aan het leven van dat dorp, die stad of streek.
Met het beschikbare budget van het Ministerie van OCW zal naar verwachting de helft van de Joodse begraafplaatsen aangepakt kunnen worden. De begraafplaatsen zijn eigendom van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap, van Joodse en burgerlijke gemeenten en andere eigenaren. In totaal zijn 57 eigenaren van Joodse begraafplaatsen betrokken bij dit enorme project.
Stille getuigen en ‘levende’ bewijs
Met dit project wil het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap de Joodse geschiedenis van Nederland –van ruim 400 jaar - via de stille getuigen de Joodse begraafplaatsen aan een breed en divers publiek zichtbaar en kenbaar maken. Onder andere door het vertellen en beschrijven van verhalen en informatie te geven over deze plekken. Begraafplaatsen worden aangewend voor educatie en didactische aangelegenheden.
Immers Joden hebben door de eeuwen heen hun bijdrage geleverd aan de vorming van de Nederlandse maatschappij zoals we die nu kennen. Kleine en grotere bedrijven van Joodse origine zorg(d)en lokaal, nationaal en mondiaal voor werkgelegenheid. Rechtsgeleerden namen deel aan de totstandkoming van wet- en regelgeving. Kunst en cultuur werden door diverse Nederlandse Joden geformuleerd en overgedragen. Maar ook arme of ongeletterde Nederlandse Joden hebben vier eeuwen lang bijgedragen aan de maatschappij waarin wij leven.
Joodse begraafplaatsen en grafstenen zijn, wanneer je de teksten op de grafstenen zou lezen, als het ware een geschiedenisboek over de tijd waarin de grafstenen zijn geplaatst. In sommige gevallen zijn zij nog het enig ‘levende’ bewijs van een bijna geheel verdwenen stuk regionaal Nederlands cultureel erfgoed.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
