Door Marjolein Voogd - NLMagazine Lifestyle & Gezondheid - De afgelopen paar jaar zijn er honderden voedselbossen in Nederland bijgekomen, waar duizenden mensen hun eigen voedsel verbouwen. “Het is een positieve beweging die ingaat tegen het huidige economische systeem, want een voedselbos gaat over investeren in langetermijnopbrengsten en in lokale voedselvoorziening.”
Samen met een collega ben ik op weg naar een biologische boer om inkopen te doen. We rijden langs een groot stuk grond waar bomen, bloemen en gewassen groeien. Op het bord achter het hek staat “Voedselbos de Haling IVN West-Friesland”. Mijn collega vertelt mij dat het voedselbos is opgezet door vrijwilligers en dat het vrij toegankelijk is voor particulieren. Sterker nog, je mag meenemen wat je nodig hebt! Voor niets! Volgens haar is dit voedselbos een van de vele voedselbossen die de afgelopen jaren in Nederland zijn opgestart. We besluiten de auto te parkeren om een kijkje te nemen. Ze legt me van alles uit over wat er zoal groeit en laat me onder andere eetbare bloemen proeven. Intussen pluk ik diverse kruiden en een zonnebloem. Ondanks dat het al laat in het seizoen is, groeien er zowaar nog een paar aardbeien.
Enthousiast over dit bijzondere initiatief besluiten we verder op onderzoek uit te gaan naar dit fenomeen. Wat is er zo bijzonder aan een voedselbos? Is het waar dat ze momenteel als paddenstoelen uit de grond schieten en is het een realistisch idee zelf zo’n bos op te zetten?
Via de facebookgroep ‘Voedselbossen’, die maar liefst 23.800 leden telt, komen we terecht bij Martijn Aalbrecht van “De Voedselboss”. Volgens Martijn, die voor opdrachtgevers ontwerpen maakt voor voedselbossen en cursussen op dit gebied organiseert, is het op dit moment een ware hype.
“Ik hoor dagelijks in mijn omgeving van mensen die plannen maken. Vijf jaar geleden kon ik alle voedselbossen nog stuk voor stuk aanwijzen. Het ging toen nog om tientallen, nu om honderdtallen. In de afgelopen twee jaar heb ik een exponentiële groei zien ontstaan.” Inmiddels heeft hij zijn baan bij de gemeente opgezegd om zich volledig op zijn eigen bedrijf te kunnen richten.
We vragen ons af waarom juist nu voedselbossen zo populair zijn. Daar heef Martijn over nagedacht: “Mensen willen steeds vaker hun eigen voedsel verbouwen en meer in verbinding staan met de natuur. Ik zie het als een positieve beweging die ingaat tegen het huidige economische systeem, want een voedselbos gaat over investeren in langeretermijnopbrengsten en in lokale voedselvoorziening. Het aanleggen van een voedselbos gaat niet alleen over voedsel, je creëert ook een stuk natuur. De bodem komt weer tot leven en vogels vinden er een veilige plek. Daarnaast biedt een voedselbos een mooie en prettige plek voor de mens om te ‘zijn’, om zingeving te ervaren.”
Ook André Boontjes, met wie we via via in contact zijn gekomen, heeft een inspirerend verhaal te vertellen. Hij heeft sinds een paar jaar zijn eigen voedselbos aan huis, niet ver bij voedselbos “De Haling” vandaan. Hij vertelt dat mensen tegenwoordig voor veel geld ‘vergif” in hun tuin laten zetten in de vorm van planten die ze uit het tuincentrum halen, terwijl dat “slecht is voor de bijen en het niks anders oplevert dan rotte bladeren”. In plaats daarvan zou je ook een fruit- of notenboom kunnen aanplanten, vindt hij, want die leveren iets op. “Vroeger waren er straten te vinden in Noord-Holland die vol stonden met kersenbomen. De bewoners plukten daar letterlijk en figuurlijk de vruchten van. Helaas is dat nu allemaal verdwenen.”
Het onkruid, dat volgens André helemaal geen onkruid is, halen mensen weg. “Er is heel veel onkunde.” Maar niet bij André, die door zijn schoondochter van paardenbloemen marmelade laat maken. Zelfs met brandnetels weet hij wel raad: “Roerbakken met een uitje voor over de pasta, een lekker stukje geitenkaas erbij en je hebt een heerlijke maaltijd.”
Hij leert zelf ook een hoop over hoe de natuur haar eigen plan trekt. “Ik had tuinafval langs de slootkant gelegd, toen bleken er het jaar daarop daar ineens pompoenen op te groeien. De heerlijke moerbeien die ik zag groeien, kwamen in het vizier van een zwerm spreeuwen; dus weg moerbeien!” Ook voor zijn kleinkinderen is het voedselbos een leerzame plek, bijvoorbeeld doordat zij bij hun opa zelf pruimen mogen plukken om er jam van te maken. Die komt vervolgens met een zelfgemaakt etiketje in een potje terecht.
Niet iedereen heeft echter zomaar een stuk land ter beschikking om mee aan de slag te gaan. Dat hoeft ook helemaal niet, zo leren wij van Astrid Bijster, van IVN West-Friesland. Met een groep vrijwilligers nam zij contact op met Staatsbosbeheer over het stuk grond waar zij haar zinnen op had gezet. In samenwerking met het recreatieschap die de grond in haar beheer bleek te hebben en die het idee van een voedselbos vond passen binnen haar doelstellingen, hebben ze een ontwerp gemaakt. Vervolgens hebben zij via crowdfunding geld ingezameld voor de aankoop van bomen en beplanting.
Ook Martijn Aalbrecht komt desgevraagd met een mooi voorbeeld. Een van zijn opdrachtgevers was een groep buurtbewoners, uit een straat met 20 woningen in Boekelo. Ze kochten met elkaar een stuk grond van een agrariër om een voedselbos aan te leggen. De opbrengst van het bos delen zij met elkaar en het overschot verkopen ze aan restaurants in de omgeving. Bijkomend voordeel is dat de cohesie in de buurt hierdoor enorm toenam.
Kortom, het voedselbos is niet voor niets zo populair op dit moment. Het brengt mensen in verbinding met de natuur en met elkaar, het voorziet in de behoefte van mensen om meer lokaal geproduceerde voeding tot zich te nemen en blijkt zelfs bereikbaar te zijn voor mensen zonder eigen tuin.
Bron: De Andere Krant
